Στις ΗΠΑ τους αποκαλούν quants: πρόκειται για συντόμευση του όρου quantitative analysts, ποσοτικοί αναλυτές. Είναι οι μαθηματικοί και οι φυσικοί που, πριν την οικονομική κρίση, θεωρούνταν το αντίστοιχο των πυρηνικών όπλων για το χρηματιστήριο, καθώς ήταν τα «λαμπρά μυαλά» που δημιουργούσαν τα απαραίτητα οικονομικά εργαλεία, μοντέλα και προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών που χρησιμοποιούνται στον κόσμο της Γουόλ Στριτ και των άλλων χρηματιστηρίων του κόσμου.
Πριν την κρίση αντιμετωπίζονταν σαν βασιλιάδες. Μετά την έλευση της κρίσης, οι quants κυριολεκτικά τρέχουν για να κρυφτούν, καθώς ο χρηματιστηριακός κόσμος τους θεωρεί υπεύθυνους για τις κινήσεις που έφεραν την οικονομική ύφεση.
«Σκοπός τους ήταν να κάνουν πιο εύκολο το κέρδος. Πίστευαν πως ήταν καλή ιδέα να κάνουν αναχρονιστική την παλιομοδίτικη μελέτη του οικονομικού κόσμου» ήταν αυτό που δήλωσε ένας σύμβουλος επενδύσεων από τη Νέα Υόρκη, ο οποίος θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του. Η άποψή του ήταν πως, δίνοντας στους χρηματιστές τόσο ισχυρά εργαλεία, τους έκανε να χάσουν την επαφή με την οικονομική πραγματικότητα: να νιώσουν πως παίζουν απλά ένα παιχνίδι, μια και τα πράγματα φάνταζαν πλέον πολύ πιο απλά.
Ως επί το πλείστον, οι quants είναι κάτοχοι περγαμηνών από φημισμένα πανεπιστήμια, όπως το ΜΙΤ, το Χάρβαρντ και η Οξφόρδη. Κάποιοι από αυτούς ειδικεύονται στην κατασκευή και χρήση μαθηματικών μοντέλων με σκοπό την εκτίμηση του ρίσκου, άλλοι ειδικεύονται στη δημιουργία περίπλοκων εξισώσεων που περιλαμβάνουν τεράστιες ποσότητες οικονομικών δεδομένων για να γίνουν κατανοητές οι τάσεις που ακολουθούν οι τιμές, άλλοι σχεδιάζουν συστήματα οικονομικής ασφαλείας. Κατά τον Πίτερ Κολμ, πρώην quant που εργάστηκε για χρόνια στην Goldman Sachs, δεν υπάρχουν πολλές διαφορές ανάμεσα στα άτομα και στα δολάρια: «τα μαθηματικά και η δομή είναι παρεμφερή. Πάρτε για παράδειγμα μια διαδικασία σύντηξης ή ροής θερμότητας. Οι διακυμάνσεις στα ποσοστά πιθανότητας μεταβολής των τιμών ακολουθούν παρόμοιες αρχές».
Οι quants εμφανίστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και γνώρισαν μεγάλη ζήτηση στη δεκαετία του 1990. Στην αργκό της Γουόλ Στριτ, τα μέσα που παρέχουν ονομάζονται «μαύρα κουτιά».
Ωστόσο, κατά τα τέλη του 20ού αιώνα άρχισαν να φαίνονται οι πρώτες ενδείξεις πως τα «μαύρα κουτιά» ενδεχομένως να περιέχουν βόμβες: δύο από τους πιο διάσημους quants, οι Ρόμπερτ Μέρτον και Μάιρον Σκόουλς κέρδισαν το Νόμπελ οικονομικών επιστημών το 1997, αλλά το hedge fund (hedge funds: επενδυτικά κεφάλαια, που διαθέτουν μεγάλη ελευθερία επενδυτικών κινήσεων, καθώς επενδύουν σε πάγια - μετοχές, ομόλογα, πολύτιμα μέταλλα - και βρίσκονται κυρίως σε offshore δικαιοδοσίες) τους, Long Term Capital Management κατέρρευσε ένα χρόνο μετά.
«Όλοι σε κάποια φάση πίστευαν πως μπορούν να χρησιμοποιήσουν κάποιο μοντέλο. Ο κόσμος έπαιρνε μεγαλύτερα ρίσκα, καθώς είχε την πεποίθηση πως είχε μαζί του τη μαθηματική επιστήμη» λέει ο Τζόελ Νάροφ, οικονομικός αναλυτής.
Το πλέον περιζήτητο «όπλο» που δημιουργήθηκε από τους quants ήταν τα CDOs (Collateralized Debt Obligations: επενδυτικά προϊόντα υψηλού κινδύνου), καθώς και τα CMOs (στεγαστικά δάνεια).
Ωστόσο, αυτό που στην αρχή φάνηκε ως ένας τρόπος να «νικηθεί το σύστημα» γύρισε μπούμερανγκ: τα μαθηματικά και οι αλγόριθμοι έγιναν τόσο περίπλοκα, που πρακτικά πήραν τον έλεγχο από τους ελεγκτές τους, καθώς αυτοί δεν ήξεραν πια τι χρησιμοποιούσαν. Αλλά παρά τα υψηλά μαθηματικά, το ενδεχόμενο της πτώσης της αγοράς ακινήτων είχε μείνει εκτός - και αυτό ακριβώς ήταν που συνέβη.
Ο Μαρκ Πάντο, ειδικός στις στρατηγικές αγορών που εργάζεται για την Cantor Fitzgerald (ΗΠΑ) παρομοιάζει αυτό που συνέβη με τον αυτόματο πιλότο ενός αεροσκάφους: «όλα είναι μια χαρά όσο δουλεύει. Αλλά όπως όλα όσα βασίζονται στους υπολογιστές, δεν υπάρχει η ανθρώπινη κρίση. Απλά βασίζεσαι στα δεδομένα που έχουν εισαχθεί. Υπάρχει πλέον η αντίληψη πως το χρηματιστήριο και το εμπόριο γενικότερα είναι επιστήμη, αλλά αυτό είναι λάθος, καθώς χρειάζεται ένστικτο».
Παρόλα αυτά, ο Πίτερ Κολμ σπεύδει να υπερασπιστεί τους quants, καθώς θεωρεί πως το φταίξιμο ανήκει στους ίδιους τους χρηματιστές που μεταχειρίστηκαν λάθος τα εργαλεία που τους δόθηκαν: «αυτοί οι ίδιοι επέλεξαν να έχουν τυφλή πίστη. Ήταν οι επιχειρηματίες που προέβησαν στις κινήσεις που προέβησαν».
Πηγή: kathimerini.gr
Αναρτήσεις
Πραγματικά πολύ ωραίο το άρθρο αλλά μου προξένησε μια (νομίζω εύλογη) απορία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν δεν χρησιμοποιούνται ποσοτικές αναλύσεις και μαθηματικά μοντέλα στα οικονομικά και τις επενδύσεις τότε τι μπορεί να χρησιμοποιείται? Το ένστικτο? Η θεωρία? Δεν νομίζω.
Έτσι όπως έχει γίνει το χρηματιστήριο σήμερα, μόνο το ένστικτο μπορεί να προσφέρει κάποια κέρδη. Η θεωρία αποδεικνύεται ότι απέχει πολύ από την πράξη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤώρα που έχασαν πάντως και το εργαλείο των μαθηματικών να δω που θα στραφούν
Εγώ νομίζω ότι τα μαθηματικά είναι ψυχρά. Βγάζουν αποτελέσματα με βάση τις μεταβλητές που τους δίνονται.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤώρα αν αυτοί που τα μεταχειρίζονται δεν ξέρουν να τα χρησιμοποιήσουν είναι άλλο θέμα αν και δεν νομίζω να σταματήσουν να αναπτύσσονται νέες φόρμουλες.
Γενικά πάντως το χρηματιστήριο δεν είναι φυσική να βγάζει επακριβώς κάθε φορά τα ίδια αποτελέσματα. Θέλει λίγο μαθηματικά μοντέλα, λίγο λογική, λίγο ένστικτο, λίγη τύχη κτλ..
αν σκεφτείς οτι λέμε "παίζω" χρηματιστήριο
ΑπάντησηΔιαγραφήκαι όχι επενδυώ...τι να τα κάνεις τα μαθηματικά;