Ποιοι είναι οι σορτάκηδες

To short selling (ή σορτάρισμα, όπως λέγεται στη χρηματιστηριακή αργκό) είναι ο δανεισμός μετοχών, η άμεση πώληση και η αγορά των τίτλων σε επόμενη χρονική φάση, όταν θα έχει μειωθεί η τιμή, προκειμένου να διασφαλιστούν τα κέρδη.

Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει ανθρώπους που παίζουν στο χρηματιστήριο και προσπαθούν να βγάλουν χρήματα όταν όλοι οι άλλοι χάνουν. Δηλαδή ποντάρουν στην πτώση της τιμής μιας μετοχής για να κερδίσουν. Πάμε αναλυτικά να δούμε πως γίνεται αυτό:

Στο χρηματιστήριο όσοι έχουν στην κατοχή τους μετοχές μπορούν, εφόσον δεν σκοπεύουν να τις πουλήσουν σύντομα, να τις δανείσουν για κάποιο χρονικό διάστημα στην ΕΤΕΣΕΠ (Εταιρία Εκκαθάρισης Συναλλαγών επι Παραγώγων) έναντι κάποιας αμοιβής, κάτι δηλαδή σαν τόκο. Η ΕΤΕΣΕΠ με την σειρά της συγκεντρώνει αυτές τις μετοχές και τις διαθέτει έναντι κάποιου ημερήσιου τόκου σε επενδυτές που τις χρειάζονται.

Τα πλεονεκτήματα του δανεισμού μετοχών στην ΕΤΕΣΕΠ είναι πολλά. Ο επενδυτής εισπράττει κανονικά τα μερίσματα, αφού οι μετοχές παραμένουν στην κατοχή του, και ταυτόχρονα καρπώνεται ένα επιπλέον έσοδο το οποίο μακροπρόθεσμα είναι υπολογίσιμο. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει ζήτηση για τις διαθέσιμες μετοχές, ο δανειστής δεν εισπράττει κάποιο έσοδο, ωστόσο δεν χάνει και τίποτα. Στελέχη του Χρηματιστηρίου Παραγώγων τονίζουν ότι ο δανεισμός μετοχών στην ΕΤΕΣΕΠ είναι το μοναδικό παράγωγο προϊόν που μπορεί να αποφέρει έσοδα στον επενδυτή χωρίς κανέναν απολύτως κίνδυνο.

Μέσω αυτής της διαδικασίας ακόμα κι ένας επενδυτής που δεν θέλει να μπλέξει με παράγωγα προϊόντα μπορεί να ωφεληθεί όταν πέσει η τιμή μιας μετοχής.

Για παράδειγμα, έστω ότι γνωρίζετε ή υποψιάζεστε ότι η μετοχή της Εθνικής από 20€ που είναι σήμερα, θα πέσει την επόμενη εβδομάδα στα 15€. Αν έχετε μετοχές στην Εθνική προφανώς και θα τις πουλούσατε απλά για να μην έχετε χασούρα. Μέσω του δανεισμού μετοχών όμως μπορείτε να βγάλετε ακόμα και κέρδος. Αρκεί να πάρετε θέση short στην μετοχή. Μέσω της ΕΤΕΣΕΠ δανείζεστε 1.000 μετοχές και τις πουλάτε στο Χρηματιστήριο εισπράττοντας 20.000€. Μετά από μια βδομάδα η τιμή αν όντως πέσει στα 15€ αγοράζετε πίσω τις 1.000 μετοχές πληρώνοντας τώρα 15.000€ για να τις επιστρέψετε, αφαιρείτε και την προμήθεια που πρέπει να καταβάλλετε στην ΕΣΕΤΕΠ και τα υπόλοιπα από τα 5.000€ μένουν στην τσέπη σας.

Βέβαια αν από την άλλη βγείτε λάθος στις προβλέψεις σας και η μετοχή της Εθνικής ανέβει θα αναγκαστείτε και να αγοράσετε ακριβότερα τις μετοχές για να τις επιστρέψετε και να καταβάλλετε την προμήθεια, οπότε θα μεγαλώσουν οι απώλειες σας.

Παρόλο που όλοι ανεξαιρέτως οι επενδυτές μπορούν να δανείσουν μετοχές, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, συνήθως το κάνουν θεσμικοί επενδυτές, οι οποίοι διακρατούν μετοχές για μεγάλο χρονικό διάστημα και συνεπώς μπορούν να εξασφαλίσουν επιπλέον έσοδο για τους μεριδιούχους τους χωρίς κίνδυνο.

Σίγουρα όμως το σορτάρισμα δεν απευθύνεται σε ερασιτέχνες που ασχολούνται τελείως περιστασιακά με το "επάγγελμα" καθώς οι απώλειες που μπορούν να υποστούν είναι μεγάλες σε σύντομο χρονικό διάστημα. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί κέρδη με αυτό τον τρόπο και φυσικά όποιος ισχυρίζεται το αντίθετο θα έχει τους λόγους του..

Σημείωση: Στο παραπάνω κείμενο δεν κάνω επίτηδες καθόλου αναφορά σε stock repos, reverse stock repos, τιμές εκκαθάρισης, τιμές συμβολαίων γιατί δεν ήθελα να γράψω κάποιο εγχειρίδιο για το πως γίνεται το σορτάρισμα. Σκοπός είναι να περιγράψω με λίγα λόγια τον τρόπο που μπορεί να κερδίσει κάποιος ακόμα και όταν το χρηματιστήριο πέφτει.