Το μαρτύριο του χρηματιστηρίου έχει να κάνει με το γεγονός ότι όποιος έχει μετοχές τρέμει μην πέσουν οι τιμές. Όποιος δεν έχει μετοχές και περιμένει να αγοράσει τρέμει μην και ανέβουν οι τιμές.
Αυτό έλεγε όταν ζούσε ο γέρο-Κοστολάνι.
Ένας εγχώριος κερδοσκόπος για τον οποίο έχω ακούσει ότι κουράστηκε και αποτραβήχτηκε σε κάποιο μοναστήρι, όχι για να σώσει τα κέρδη που μάζεψε νωρίς και αποχώρησε το 1999, αλλά πιθανόν τη ψυχή του, έλεγε ότι: «Όποιος δεν έχει χαρτιά όταν οι τιμές πέφτουν, δεν έχει και όταν ανεβαίνουν».
Οι πολλοί νομίζουν ότι το επάγγελμα του κερδοσκόπου είναι μια δουλειά αριστοκρατικής φύσης όπου κάποιο κοφτερό μυαλό επεξεργάζεται στοιχεία και συνθέτει στρατηγικές. Είναι και έτσι. Σε μια αγορά ρηχή όμως σαν την ελληνική τα όρια μεταξύ κερδοσκοπίας και χειραγώγησης είναι δυσδιάκριτα.
Όταν μάλιστα ακούν για την τάδε ή τη δείνα έξυπνη ιδέα που οδήγησε ένα κερδοσκόπο να αρπάξει μια ευκαιρία από τα μαλλιά άπαντες μένουν έκθαμβοι. Αυτό συμβαίνει γιατί ακούν τη μισή αλήθεια. Για την ακρίβεια το ένα δέκατο της αλήθειας.
Έτσι είχα μείνει και ο ίδιος κάποτε έκθαμβος όταν φημισμένος κερδοσκόπος της παλιάς φρουράς της Σοφοκλέους διηγιόταν σε μια ομήγυρη πως μυρίστηκε το τέλος ενός ράλι σε μια μετοχή το οποίο καθοδηγούσαν οι βασικοί μέτοχοι, και μεθόδευσε την εξής απίθανη ιστορία προκειμένου να πουλήσει πρώτος και να αποχωρήσει με παχυλά κέρδη.
Έπεισε κάποιον φίλο του θεσμικό διαχειριστή να εμφανιστεί στους βασικούς μετόχους που χειραγωγούσαν τη μετοχή και να τους προτείνει ότι θέλει να αγοράσει μια μεγάλη ποσότητα από την υπερτιμημένη μετοχή για το χαρτοφυλάκιο που διαχειριζόταν, αφού του εξασφάλιζαν ένα καλό ποσοστό έκπτωσης σαν προσωπική προμήθεια.
Οι βασικοί μέτοχοι «τσίμπησαν», γιατί υπολόγιζαν να διορθώσουν την τιμή για να βρουν αγοραστές και εκεί να ξεφορτώσουν. Με την πρόταση του θεσμικού τα κέρδη ήταν πολύ περισσότερα. Αυτοί πόνταραν στην απληστία κάποιων για να κερδίσουν, αλλά δεν ήταν σε θέση να ελέγξουν τη δική τους απληστία.
Όσο κράταγαν οι διαπραγματεύσεις, φρόντιζαν να μην πέσει η τιμή αναλαμβάνοντας το κόστος της συντήρησης, μέσω των περίφημων τότε τριγωνικών συναλλαγών.
Ο κερδοσκόπος που είχε ένα 2-3% τη μετοχής σε διάφορους κωδικούς ξεκίνησε από την πρώτη μέρα να πουλάει. Κάθε μέρα διπλασίαζε την ποσότητα των μετοχών που πωλούσε, φροντίζοντας να έχει εντολές και από πάνω και από κάτω από το εύρος τιμών που σκόπευε να πουλήσει.
Το κόστος συντήρησης της τιμής της μετοχής για τους βασικούς μετόχους ενώ στην αρχή δεν φάνηκε εμπόδιο. Η συνεχής αύξηση του όγκου που έβγαινε για πωλήσεις κάποια στιγμή άρχισε να τους προβληματίζει. Καθώς όμως άθροιζαν τα ποσά που είχαν ξοδέψει τις προηγούμενες συνεδριάσεις έκριναν ότι άξιζε τον κόπο να επιμείνουν.
Κάθε μέρα όμως βυθίζονταν όλο και πιο βαθιά στην κινούμενη άμμο.
Στο τέλος, η πρόταση του θεσμικού κατέστη η μοναδική διέξοδος από την οποία θα αποκόμιζαν κέρδη και θα βελτίωναν τους όρους.
Φυσικά τα χρήματα που είχαν ξοδέψει ήταν δανεικά από τις χρηματιστηριακές που συντόνιζαν τις κινήσεις. Όταν κερδοσκόπος πούλησε και το τελευταίο χαρτί, ο θεσμικός υπαναχώρησε λέγοντας ότι το συμβούλιο δεν εγκρίνει τη συναλλαγή η μετοχή κατέρρευσε. Οι βασικοί μέτοχοι έκλαιγαν μαύρο δάκρυ καθώς πήγαν για μαλλί και βγήκαν κουρεμένοι.
Στο τέλος της ιστορίας, όταν οι περισσότεροι είχαν αποχωρήσει από το τραπέζι που ο κερδοσκόπος μας διηγήθηκε τη ιστορία, τον ρώτησαν διακριτικά, πως με τέτοια κόλπα και συνεχώς ψάχνει στα χρηματιστηριακά γραφεία για «αέρα» προκειμένου να στήσει κάποιο καινούργιο κόλπο.
«Διηγούμαστε τα κόλπα που πέτυχαν» μου απάντησε: «για κάθε ένα που πέτυχε υπάρχουν δέκα που απέτυχαν. Ποιος έχει όρεξη να μιλάει γι’ αυτά».
Τα χρηματιστηριακά κέρδη λοιπόν είτε αφορούν τους κερδοσκόπους, είτε τους χειραγωγούς είναι πονεμένα κέρδη.
Επιμένω ότι ο πιο ασφαλής δρόμος για το μέσο επενδυτή είναι αυτός της μακροπρόθεσμης επένδυσης, καθώς τα εύκολα κέρδη δύσκολα διατηρούνται...
Πηγή: http://www.capital.gr/stoupas/Article.aspx?id=641924
Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2008
Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2008
Καλύτερα ρημάδι, παρά ιδιωτικό
Καλύτερα ρημάδι, παρά ιδιωτικό
Οι κάτοικοι της πόλης εμπιστεύονται το κράτος, όταν πρόκειται για την εκμετάλλευση και ανάπλαση των κοινόχρηστων χώρων, με τα γνωστά φυσικά αποτελέσματα...
Να γίνουμε Ελβετία...
Πάντα ονειρευόμουνα να ζω σ’ ένα μέρος γεμάτο πράσινο, όπου όλα είναι περιποιημένα και καθαρά, με λίγα λόγια να θυμίζει περιοχή της Βαυαρίας ή πόλη της Ελβετίας. Αντ’ αυτού, ζω σε μια πόλη που δεν έχει καθόλου πράσινο, εκτός από κάποια δέντρα στα πεζοδρόμια και τους κήπους όσων τυχερών έχουν ακόμη μονοκατοικίες. Α, ναι, και φυτά στα μπαλκόνια. Όταν λέω ότι δεν έχει καθόλου πράσινο, δεν υπερβάλλω. Ούτε χώρο, για να βγάλεις το σκύλο βόλτα, δεν έχει. Κατανοώ, λοιπόν, πλήρως την ανάγκη για αναβάθμιση του τρόπου ζωής και φυσικά την αναγκαιότητα για πράσινο. Το συγκεκριμένο αίτημα, που συνδυάζει περισσότερο πράσινο και γενικά μια ποιοτικότερη ζωή, είναι πιθανόν η μοναδική δράση των φιλήσυχων κατοίκων, που, όμως, θέλουν και μπορούν να διεκδικήσουν δυναμικά το δικαίωμα να ζουν σε μια καλύτερη πόλη. Αντιδρούν, λοιπόν, σε κάθε κίνηση που περιορίζει τους ελεύθερους χώρους και με σύμμαχο την "ασ’ το γι’ αύριο" Ελληνική δικαιοσύνη, δε δυσκολεύονται συνήθως να το πετύχουν.
Παρατηρώντας, όμως, λίγο καλύτερα την πόλη στην οποία κατοικώ, διαπιστώνω ότι ελεύθεροι χώροι υπάρχουν. Έστω περιμετρικά του κέντρου ή στα σύνορα με άλλους δήμους. Μάλιστα πρόκειται για περιοχές - φιλέτα. Στην περίπτωση της δικής μου πόλης βρίσκονται και δίπλα στη θάλασσα. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι εδώ και δεκαετίες παραμένουν "ελεύθεροι", χωρίς ίχνος πρασίνου, στο έλεος όσων επιθυμούν να ξεφορτωθούν τα σκουπίδια τους ή να τους καταπατήσουν και ουσιαστικά χωρίς να είναι δυνατόν να τους εκμεταλλευτούν οι κάτοικοι της περιοχής.
Vs
Παντού διαπλοκή...
Όταν ένα ανάλογο κομμάτι ελεύθερου χώρου της περιοχής δόθηκε πριν από μερικά χρόνια προς εκμετάλλευση σε ιδιώτες, οι κάτοικοι ξεσηκώθηκαν! Θεώρησαν ότι ο ιδιώτης θα τους χρεώνει, για να επισκέπτονται το μέρος που ανήκε μέχρι τότε στο δήμο τους. Ένα κομμάτι, όμως, που δεν επισκεπτόταν ούτως η άλλως ποτέ, γιατί εκτελούσε χρέη σκουπιδότοπου και μάλιστα περιφραγμένου. Μετά από χρόνιες διαμάχες, το κομμάτι αυτό "ιδιωτικοποιήθηκε" και είναι ίσως το μοναδικό μέρος που μπορεί κανείς σήμερα να κάνει περίπατο. Φυσικά δωρεάν. Αν θέλει, μπορεί να αφήσει χρήματα στην επιχείρηση του ιδιώτη. Πριν δεν είχε ούτε πλανόδιο ν’ αγοράσει πασατέμπο. "Το αίσθημα της ΄ελευθερίας΄, όμως, ότι δεν ανήκε σε κανέναν ιδιώτη, είναι αναντικατάστατο" θα πουν μερικοί...
Η αγωνιστικότητα των κατοίκων εξαντλείται συνήθως, στην προαναφερθείσα πρόταση. Αν κάποιος τολμήσει να σκεφθεί πώς θα εκμεταλλευτεί ένα "έρημο" μέρος, τότε η οργή περισσεύει. Τότε όλοι θυμούνται τις περιβαλλοντικές μελέτες και το σωστό σχεδιασμό. Ανακαλύπτουν διαπλοκή και σκοτεινά συμφέροντα που θέλουν να "τσιμεντοποιήσουν" την πόλη τους. Μια πόλη - ρημαγμένη από την αδιαφορία που ούτως ή άλλως ήταν τόσο άσχημη που χειρότερα δεν μπορούσε να καταντήσει. Δεν αντιλέγω ότι χρειάζεται να ενημερώνεται και να αντιδρά ο κόσμος, όπου ανακαλύπτει ότι δε γίνονται κινήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση. Στη χώρα μας, όμως, έγινε αυτοσκοπός. Πριν, που ο Δήμος ή όποιος άλλος κατά περίπτωση ήταν αρμόδιος για τη συντήρηση και προστασία του χώρου, δεν υπήρχαν ούτε σχέδια, ούτε ανάπτυξη, ούτε πρόσβαση για το κοινό. Κανείς, όμως, δεν ενοχλείται και κανείς δεν αποφασίζει να ζητήσει τα ρέστα από τους τοπικούς ή άλλους άρχοντες που για χρόνια παραμελούν να κάνουν το αυτονόητο...
Αρθρογράφος: Σταμάτης Ζαχαρός
Οι κάτοικοι της πόλης εμπιστεύονται το κράτος, όταν πρόκειται για την εκμετάλλευση και ανάπλαση των κοινόχρηστων χώρων, με τα γνωστά φυσικά αποτελέσματα...
Να γίνουμε Ελβετία...
Πάντα ονειρευόμουνα να ζω σ’ ένα μέρος γεμάτο πράσινο, όπου όλα είναι περιποιημένα και καθαρά, με λίγα λόγια να θυμίζει περιοχή της Βαυαρίας ή πόλη της Ελβετίας. Αντ’ αυτού, ζω σε μια πόλη που δεν έχει καθόλου πράσινο, εκτός από κάποια δέντρα στα πεζοδρόμια και τους κήπους όσων τυχερών έχουν ακόμη μονοκατοικίες. Α, ναι, και φυτά στα μπαλκόνια. Όταν λέω ότι δεν έχει καθόλου πράσινο, δεν υπερβάλλω. Ούτε χώρο, για να βγάλεις το σκύλο βόλτα, δεν έχει. Κατανοώ, λοιπόν, πλήρως την ανάγκη για αναβάθμιση του τρόπου ζωής και φυσικά την αναγκαιότητα για πράσινο. Το συγκεκριμένο αίτημα, που συνδυάζει περισσότερο πράσινο και γενικά μια ποιοτικότερη ζωή, είναι πιθανόν η μοναδική δράση των φιλήσυχων κατοίκων, που, όμως, θέλουν και μπορούν να διεκδικήσουν δυναμικά το δικαίωμα να ζουν σε μια καλύτερη πόλη. Αντιδρούν, λοιπόν, σε κάθε κίνηση που περιορίζει τους ελεύθερους χώρους και με σύμμαχο την "ασ’ το γι’ αύριο" Ελληνική δικαιοσύνη, δε δυσκολεύονται συνήθως να το πετύχουν.
Παρατηρώντας, όμως, λίγο καλύτερα την πόλη στην οποία κατοικώ, διαπιστώνω ότι ελεύθεροι χώροι υπάρχουν. Έστω περιμετρικά του κέντρου ή στα σύνορα με άλλους δήμους. Μάλιστα πρόκειται για περιοχές - φιλέτα. Στην περίπτωση της δικής μου πόλης βρίσκονται και δίπλα στη θάλασσα. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι εδώ και δεκαετίες παραμένουν "ελεύθεροι", χωρίς ίχνος πρασίνου, στο έλεος όσων επιθυμούν να ξεφορτωθούν τα σκουπίδια τους ή να τους καταπατήσουν και ουσιαστικά χωρίς να είναι δυνατόν να τους εκμεταλλευτούν οι κάτοικοι της περιοχής.
Vs
Παντού διαπλοκή...
Όταν ένα ανάλογο κομμάτι ελεύθερου χώρου της περιοχής δόθηκε πριν από μερικά χρόνια προς εκμετάλλευση σε ιδιώτες, οι κάτοικοι ξεσηκώθηκαν! Θεώρησαν ότι ο ιδιώτης θα τους χρεώνει, για να επισκέπτονται το μέρος που ανήκε μέχρι τότε στο δήμο τους. Ένα κομμάτι, όμως, που δεν επισκεπτόταν ούτως η άλλως ποτέ, γιατί εκτελούσε χρέη σκουπιδότοπου και μάλιστα περιφραγμένου. Μετά από χρόνιες διαμάχες, το κομμάτι αυτό "ιδιωτικοποιήθηκε" και είναι ίσως το μοναδικό μέρος που μπορεί κανείς σήμερα να κάνει περίπατο. Φυσικά δωρεάν. Αν θέλει, μπορεί να αφήσει χρήματα στην επιχείρηση του ιδιώτη. Πριν δεν είχε ούτε πλανόδιο ν’ αγοράσει πασατέμπο. "Το αίσθημα της ΄ελευθερίας΄, όμως, ότι δεν ανήκε σε κανέναν ιδιώτη, είναι αναντικατάστατο" θα πουν μερικοί...
Η αγωνιστικότητα των κατοίκων εξαντλείται συνήθως, στην προαναφερθείσα πρόταση. Αν κάποιος τολμήσει να σκεφθεί πώς θα εκμεταλλευτεί ένα "έρημο" μέρος, τότε η οργή περισσεύει. Τότε όλοι θυμούνται τις περιβαλλοντικές μελέτες και το σωστό σχεδιασμό. Ανακαλύπτουν διαπλοκή και σκοτεινά συμφέροντα που θέλουν να "τσιμεντοποιήσουν" την πόλη τους. Μια πόλη - ρημαγμένη από την αδιαφορία που ούτως ή άλλως ήταν τόσο άσχημη που χειρότερα δεν μπορούσε να καταντήσει. Δεν αντιλέγω ότι χρειάζεται να ενημερώνεται και να αντιδρά ο κόσμος, όπου ανακαλύπτει ότι δε γίνονται κινήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση. Στη χώρα μας, όμως, έγινε αυτοσκοπός. Πριν, που ο Δήμος ή όποιος άλλος κατά περίπτωση ήταν αρμόδιος για τη συντήρηση και προστασία του χώρου, δεν υπήρχαν ούτε σχέδια, ούτε ανάπτυξη, ούτε πρόσβαση για το κοινό. Κανείς, όμως, δεν ενοχλείται και κανείς δεν αποφασίζει να ζητήσει τα ρέστα από τους τοπικούς ή άλλους άρχοντες που για χρόνια παραμελούν να κάνουν το αυτονόητο...
Αρθρογράφος: Σταμάτης Ζαχαρός
Πέμπτη 27 Νοεμβρίου 2008
Τι σόι καπιταλισμός είναι αυτός;
Πριν το πακέτο Paulson η Citibank ήταν μία τράπεζα έτοιμη να καταβροχθίσει οποιαδήποτε άλλη. Σήμερα ζητάει μέρος του πακέτου των χρημάτων των Αμερικανών φορολογουμένων...
Μέσα σε λίγες εβδομάδες περάσαμε από τον καπιταλισμό της αγοράς σε ένα άλλο είδος καπιταλισμού που έχει έντονο το άρωμα της Σοβιετίας. Οι πανίσχυρες ιδιωτικές εταιρείες εμφανίζονται ως ικέτες σε γεύμα της κοινωνικής πρόνοιας, διεκδικώντας συμμετοχή του κοινωνικού συνόλου στις ζημίες τους!
Ας πούμε ότι οι τράπεζες κέρδιζαν εκατομμύρια ευρώ από τα τοξικά προϊόντα. Θα μας είχαν βάλει συμμέτοχους στα κέρδη τους; Ασφαλώς και όχι! Στις ζημιές, όμως, θέλουν τα χρήματα του κοινωνικού συνόλου. Κι όπως πάει το πράγμα σε λίγο όλες οι επιχειρήσεις θα ζητούν το αυτονόητο: Κρατική ενίσχυση για να συνεχίσουν απρόσκοπτα τη λειτουργία τους.
Όταν η ελληνική κυβέρνηση επιχείρησε να στηρίξει τον κ. Λαναρά, η Ευρωπαϊκή Ένωση είπε όχι. Και πολύ σωστά, κατά την άποψή μας. Αλλά τώρα, ο κ. Λαναράς θα είναι απόλυτα δικαιολογημένος αν αρχίσει να διαμαρτύρεται! Γιατί η δική του ενίσχυση είναι «παράνομη» και είναι νόμιμη η στήριξη τόσων και τόσων άλλων από άκρο σε άκρο της Ευρώπης;
Όταν απορρίφθηκε αρχικά το σχέδιο Paulson τα είχα βάψει κι εγώ «μαύρα», παρασυρόμενος από την αντίδραση των αγορών. Έκανα λάθος! Τα μεγάλα προβλήματα άρχισαν μετά από την υλοποίηση του πακέτου! Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τώρα ζητούν χρήματα στην Αμερική οι αυτοκινητοβιομηχανίες. Αύριο οι φαρμακοβιομηχανίες και πάει λέγοντας!
Οι μνήμες του 1929 μπορούν να οδηγήσουν κάποιους στο συμπέρασμα ότι η επέμβαση των κρατών ήταν επιβεβλημένη. Το πρόβλημα είναι ότι η επέμβαση, όπως έχει γίνει, έχει οδηγήσει σε ένα μεγάλο παράδοξο: Όλοι θέλουν καπιταλισμό με τα λεφτά των άλλων! Ακόμη κι αν κάποιος δεν έχει πρόβλημα, θα είναι παράλογο να μην εκμεταλλευτεί την ευκαιρία, όταν το ίδιο θα κάνει ο ανταγωνιστής του.
Δεν έχω τη λύση στο πρόβλημα. Μία επισήμανση κάνω, ότι τα πακέτα πολλαπλασίασαν τις... υποψήφιες για πτώχευση εταιρείες και μία παραδοχή λαθεμένης θέσης για την αναγκαιότητα αποδοχής αυτών των μέτρων.
Κάποιος θα πει ότι τώρα κάνουμε «αντιπολίτευση» εκ του ασφαλούς. Ότι μετά τη σωτηρία του συστήματος από τα κράτη, επιστρέφουμε σε μία αντικρατική ρητορική με εξασφαλισμένα τα... νώτα μας. Έστω ότι είναι έτσι. Μπορεί κάποιος οπαδός του κρατισμού να μας περιγράψει πώς θα είναι ο κόσμος μας σε ένα χρόνο από σήμερα; Θα λειτουργούν οι πολυεθνικές με χρήματα των φορολογουμένων, οι οποίοι την ίδια στιγμή θα αμείβονται με μισθούς πείνας και με την απειλή της... επιδείνωσης της κρίσης να τρώει κι άλλο το εισόδημά τους; Τι σόι καπιταλισμός είναι αυτός;
Χτες, σε συζήτηση που διοργανώθηκε από το Ελληνοβρετανικό επιμελητήριο, οι υπέρμαχοι της σοσιαλδημοκρατίας κ.κ. Παπαντωνίου και Στουρνάρας τάχτηκαν υπέρ της δημιουργίας πανίσχυρων εποπτικών μηχανισμών. Κι άλλοι μηχανισμοί; Αυτή είναι η πρόταση; Να δίνουν οι φορολογούμενοι τα λεφτά τους να λειτουργούν οι επιχειρήσεις και όλα να κρίνονται από πανίσχυρους επόπτες; Μα, λείπει σήμερα η εποπτεία; Το πιστεύει αυτό κανείς στα σοβαρά; Μήπως η FED δεν ήταν εδώ όταν μεγάλωνε η φούσκα των ενυπόθηκων δανείων; Μήπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ασκεί εποπτεία; Τι άλλο θέλουν; Να κοιμόμαστε με τις ταυτότητες στο στόμα;
Η κρίση του 1929 επέβαλλε την FED. Αν η κρίση του 2008 μας φέρει ένα παγκόσμιο εποπτικό συμβούλιο, μάλλον θα πρέπει να αρχίσουμε να πονηρευόμαστε για τα πραγματικά αίτια αυτής της κρίσης.
Αρθρογράφος: Θανάσης Μαυρίδης
Μέσα σε λίγες εβδομάδες περάσαμε από τον καπιταλισμό της αγοράς σε ένα άλλο είδος καπιταλισμού που έχει έντονο το άρωμα της Σοβιετίας. Οι πανίσχυρες ιδιωτικές εταιρείες εμφανίζονται ως ικέτες σε γεύμα της κοινωνικής πρόνοιας, διεκδικώντας συμμετοχή του κοινωνικού συνόλου στις ζημίες τους!
Ας πούμε ότι οι τράπεζες κέρδιζαν εκατομμύρια ευρώ από τα τοξικά προϊόντα. Θα μας είχαν βάλει συμμέτοχους στα κέρδη τους; Ασφαλώς και όχι! Στις ζημιές, όμως, θέλουν τα χρήματα του κοινωνικού συνόλου. Κι όπως πάει το πράγμα σε λίγο όλες οι επιχειρήσεις θα ζητούν το αυτονόητο: Κρατική ενίσχυση για να συνεχίσουν απρόσκοπτα τη λειτουργία τους.
Όταν η ελληνική κυβέρνηση επιχείρησε να στηρίξει τον κ. Λαναρά, η Ευρωπαϊκή Ένωση είπε όχι. Και πολύ σωστά, κατά την άποψή μας. Αλλά τώρα, ο κ. Λαναράς θα είναι απόλυτα δικαιολογημένος αν αρχίσει να διαμαρτύρεται! Γιατί η δική του ενίσχυση είναι «παράνομη» και είναι νόμιμη η στήριξη τόσων και τόσων άλλων από άκρο σε άκρο της Ευρώπης;
Όταν απορρίφθηκε αρχικά το σχέδιο Paulson τα είχα βάψει κι εγώ «μαύρα», παρασυρόμενος από την αντίδραση των αγορών. Έκανα λάθος! Τα μεγάλα προβλήματα άρχισαν μετά από την υλοποίηση του πακέτου! Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τώρα ζητούν χρήματα στην Αμερική οι αυτοκινητοβιομηχανίες. Αύριο οι φαρμακοβιομηχανίες και πάει λέγοντας!
Οι μνήμες του 1929 μπορούν να οδηγήσουν κάποιους στο συμπέρασμα ότι η επέμβαση των κρατών ήταν επιβεβλημένη. Το πρόβλημα είναι ότι η επέμβαση, όπως έχει γίνει, έχει οδηγήσει σε ένα μεγάλο παράδοξο: Όλοι θέλουν καπιταλισμό με τα λεφτά των άλλων! Ακόμη κι αν κάποιος δεν έχει πρόβλημα, θα είναι παράλογο να μην εκμεταλλευτεί την ευκαιρία, όταν το ίδιο θα κάνει ο ανταγωνιστής του.
Δεν έχω τη λύση στο πρόβλημα. Μία επισήμανση κάνω, ότι τα πακέτα πολλαπλασίασαν τις... υποψήφιες για πτώχευση εταιρείες και μία παραδοχή λαθεμένης θέσης για την αναγκαιότητα αποδοχής αυτών των μέτρων.
Κάποιος θα πει ότι τώρα κάνουμε «αντιπολίτευση» εκ του ασφαλούς. Ότι μετά τη σωτηρία του συστήματος από τα κράτη, επιστρέφουμε σε μία αντικρατική ρητορική με εξασφαλισμένα τα... νώτα μας. Έστω ότι είναι έτσι. Μπορεί κάποιος οπαδός του κρατισμού να μας περιγράψει πώς θα είναι ο κόσμος μας σε ένα χρόνο από σήμερα; Θα λειτουργούν οι πολυεθνικές με χρήματα των φορολογουμένων, οι οποίοι την ίδια στιγμή θα αμείβονται με μισθούς πείνας και με την απειλή της... επιδείνωσης της κρίσης να τρώει κι άλλο το εισόδημά τους; Τι σόι καπιταλισμός είναι αυτός;
Χτες, σε συζήτηση που διοργανώθηκε από το Ελληνοβρετανικό επιμελητήριο, οι υπέρμαχοι της σοσιαλδημοκρατίας κ.κ. Παπαντωνίου και Στουρνάρας τάχτηκαν υπέρ της δημιουργίας πανίσχυρων εποπτικών μηχανισμών. Κι άλλοι μηχανισμοί; Αυτή είναι η πρόταση; Να δίνουν οι φορολογούμενοι τα λεφτά τους να λειτουργούν οι επιχειρήσεις και όλα να κρίνονται από πανίσχυρους επόπτες; Μα, λείπει σήμερα η εποπτεία; Το πιστεύει αυτό κανείς στα σοβαρά; Μήπως η FED δεν ήταν εδώ όταν μεγάλωνε η φούσκα των ενυπόθηκων δανείων; Μήπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ασκεί εποπτεία; Τι άλλο θέλουν; Να κοιμόμαστε με τις ταυτότητες στο στόμα;
Η κρίση του 1929 επέβαλλε την FED. Αν η κρίση του 2008 μας φέρει ένα παγκόσμιο εποπτικό συμβούλιο, μάλλον θα πρέπει να αρχίσουμε να πονηρευόμαστε για τα πραγματικά αίτια αυτής της κρίσης.
Αρθρογράφος: Θανάσης Μαυρίδης
Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2008
Οι Χλιδάνεργοι
Ζουν ανάμεσά μας
Μια γενιά μορφωμένων Ελλήνων που ζουν με τους γονείς τους, βγαίνουν κάθε βράδι, δουλεύουν σποραδικά και για ψίχουλα, ταξιδεύουν, και τσακίζουν Prada, Fendi και LV όπου τα πετύχουν.
Από τον Θοδωρή Γεωργακόπουλο
Η φίλη μου η Μαρία ήρθε και με βρήκε για πρώτη φορά τον περσινό Σεπτέμβριο. Λίγους μήνες νωρίτερα είχε επιστρέψει από την Αγγλία με το μεταπτυχιακό της, μετά είχε πάει τέσσερις μήνες διακοπές (στο Μπαλί, τη Μύκονο και τη Φλωρεντία), και τώρα είχε έρθει μαυρισμένη και έτοιμη να ξεκινήσει την καριέρα της, και μια νέα ζωή.
"Θέλω να μου βρεις δουλειά στην εταιρία σου", μου είπε με τον επιτακτικό τρόπο που λέει τα πάντα. Ήταν 26 χρονών.
Αν και είμαι εντελώς ακατάλληλος για τέτοιου είδους διαμεσολαβήσεις, μισάνθρωπος ων, σεβάστηκα το αίτημα της καλής φίλης, ρώτησα και έμαθα ότι πράγματι, υπήρχε μια ανοιχτή θέση στο διαφημιστικό τμήμα μιας εταιρίας για την οποία είχα κάνει κάποιες μεταφράσεις, προώθησα το βιογραφικό της και, ικανοποιημένος που έκανα το καλό για έναν συνάνθρωπο, το ξέχασα εντελώς.
Μετά από τρεις μέρες η Μαρία με πήρε τηλέφωνο, έξαλλη.
"Υποδοχή διαφήμισης; Η θέση που μου βρήκες είναι για υποδοχή διαφήμισης;"
"Ποιος; Τι; Ποιος είναι;" είπα (με είχε ξυπνήσει).
"Εγώ έχω κάνει μεταπτυχιακό στην Ιστορία της Τέχνης στο Λονδίνο και θα πάω να σηκώνω τηλέφωνα για 600 ευρώ;"
Τι είχε γίνει: Η Μαρία δεν είχε πάει στο ραντεβού. Όταν την πήραν τηλέφωνο για να την καλέσουν έμαθε όσα χρειαζόταν να μάθει, και απέρριψε τη δουλειά μονομιάς.
Η Μαρία, βλέπετε, ανήκει σε μια εντελώς νέα κατηγορία Ελλήνων. Πρόκειται για μια υποκατηγορία της διαβόητης «γενιάς των 700 ευρώ», των νεαρών Ελλήνων, δηλαδή, που έχουν αποκτήσει πολύ καλή μόρφωση, και οι οποίοι βγαίνουν σε μια αγορά εργασίας η οποία δεν τους πολυχρειάζεται, και έτσι δεν μπορεί να τους εξασφαλίσει μισθό αντίστοιχο των σπουδών τους, ή έστω επαρκή για να συντηρηθούν.
Η συγκεκριμένη υποκατηγορία της Μαρίας περιλαμβάνει τους νέους που, αν και δεν βρίσκουν μια καλοπληρωμένη δουλειά, αρνούνται να κάνουν οποιονδήποτε συμβιβασμό στον τρόπο ζωής τους. Μαθημένοι στο χαρτζιλίκι από τους γονείς κατά τη διάρκεια της εφηβείας και των σπουδών, βγαίνοντας στην «αγορά» εξακολουθούν να επιθυμούν να συχνάζουν στα ίδια μαγαζιά, να ψωνίζουν το ίδιο ακριβά προϊόντα, και να κάνουν ακριβώς την ίδια άνετη ζωή που έκαναν πριν.
Είναι οι χλιδάνεργοι, και δεν πρόκειται να θυσιάσουν ούτε την παραμικρή λεπτομέρεια απ' το lifestyle τους. Όσα κι αν τους πληρώνουν.
Σύμφωνα με μια έρευνα των Νέων, 8 στους 10 νεοπροσληφθέντες στην Ελλάδα αμείβονται με λιγότερα από 1000 ευρώ. Σύμφωνα με άλλη έρευνα της Marc για το Έθνος, τo 56% των Ελλήνων ηλικίας 18-30 αμείβεται με λιγότερα από 700 ευρώ το μήνα. Ένας στους δύο νέους είναι άνεργος.
Από τους τριαντάρηδες, μόνο το 29,5% ζουν εντελώς ανεξάρτητοι από τους γονείς. Ένα 31,4% συντηρείται αποκλειστικά από αυτούς. Μπορείτε να συλλάβετε αυτά τα νούμερα;
Αν κάποιος ξένος τα διαβάσει θα συμπεράνει πως είμαστε μια κοινωνία υπό κατάρρευση, όπου οι νέοι δεν μπορούν να παράγουν πλούτο, οπότε τρώνε τον πλούτο που έχει συσσωρεύσει η προηγούμενη γενιά, μέχρι αυτός να τελειώσει, οπότε προφανώς η χώρα μας θα χρεοκοπήσει.
Η ίδια η οικογένεια έχει τις μεγαλύτερες ευθύνες. Σε όλους τους Μεσογειακούς λαούς εμφανίζεται αυτή η απεριόριστη λατρεία για τα παιδιά, η οποία εύκολα παίρνει όχι-και-πολύ-υγιείς διαστάσεις. Οι γονείς ουσιαστικά «πληρώνουν» το παιδί για να μην τους φύγει.
Σε άλλες, βορειότερες χώρες συνηθίζεται να το σουτάρουν (με αγάπη) μόλις τελειώσει το σχολείο, για να τραβήξει το δικό του δρόμο, να κάνει τα δικά του λάθη, να σταθεί στα δικά του πόδια, να μάθει και να ωριμάσει. Εδώ έχουμε περιπτώσεις σαν το Θεσσαλονικιό φίλο μου το Στέλιο, που οι γονείς του υποσχέθηκαν αυτοκίνητο αν περάσει στις Πανελλήνιες, με τον όρο να περάσει σε σχολή της Θεσσαλονίκης.
Φυσικά, εκατοντάδες χιλιάδες είναι οι νέοι που ανήκουν στη «Γενιά των 700 ευρώ», όλων οι γονείς θέλουν να τους φροντίσουν, κάμποσοι από αυτούς τους γονείς είναι και ευκατάστατοι, αλλά δεν γίνονται όλα τα παιδιά χλιδάνεργοι.
Βλέπετε, είναι στη φύση του νέου να θέλει να αυτονομηθεί, να κάνει κάτι στηριγμένος στα δικά του ποδάρια, μόνος, ανεξάρτητος. Είναι μια ανθρώπινη ανάγκη αυτή. Στην πρώτη μου δουλειά προσελήφθην με μισθό 180.000 δραχμές το μήνα (520 ευρώ), εν έτει 2000, σε ηλικία 23 ετών, και ήμουν πανευτυχής. Εκστατικός. Ακόμα θυμάμαι το πρώτο ζευγάρι παπούτσια που πήρα με τα δικά μου λεφτά.
Μπορεί αυτό να ακούγεται λίγο «Βασιλάκης Καϊλας», αλλά η ανάγκη του ανθρώπου να κάνει πράγματα μόνος του -και κατά συνέπεια να αυτοεπιβεβαιωθεί ως αυτόνομη οντότητα- είναι πανίσχυρη.
Γιατί τότε τόσοι τριαντάρηδες καταπιέζουν αυτή την ανάγκη για να μείνουν στη σφιχτή και γεμάτη ασφάλεια αγκαλιά της τσέπης του μπαμπά;
Είναι απλό: Είναι αρρώστια.
Οι χλιδάνεργοι, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι lifestyle junkies, που επιτρέπουν τον εθισμό τους στην ηδονιστική πλευρά της ζωής, κι ας εγκλωβίζονται έτσι σε μια αέναη εφηβεία.
«Δεν μπορώ να μην ψωνίζω. Δεν γίνεται», λέει μια άλλη φίλη, ας την πούμε Πόπη. «Είναι εθισμός, πηγαίνω στο Mall και θέλω να κατεβάσω τα ράφια, να τα δοκιμάσω όλα, να δώσω την κάρτα μου και να τα πάρω σπίτι μου. Η ντουλάπα μου είναι γεμάτη με ρούχα που δεν φοράω ποτέ, αλλά δεν μπορώ να σταματήσω να αγοράζω διαρκώς καινούρια. Το τηλέφωνό μου στο σπίτι είναι μονίμως κατεβασμένο για να μην με πρήζουν από την τράπεζα -χρωστάω πολλά στην κάρτα. Έχω φεσώσει συγγενείς μέχρι και τρίτου βαθμού, το χαρτζιλίκι με το που το παίρνω φεύγει, ο μισθός το ίδιο».
Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί κανείς να καταλογίσει στην κοινωνία του υπερκαταναλωτισμού, και η ύπαρξη των χλιδάνεργων είναι ένα από αυτά. Αλλά δεν φταίνε οι τσάντες και τα παπούτσια αν η γυναίκα που τις ψωνίζει το κάνει με λεφτά που δεν έχει ή δεν έχει βγάλει με τον ιδρώτα της.
Ο σφιχτός-όσο-δεν-παίρνει εναγκαλισμός της ελληνικής οικογένειας, που αρνείται να αφήσει τα παιδιά της να ωριμάσουν, δημιουργεί σε συνδυασμό με όλες τις χαρές του lifestyle αυτούς τους αιώνιους εφήβους που προτιμούν να ζήσουν σήμερα ό,τι έχει να τους προσφέρει η ζωή (ο μπαμπάς), παρά να ταλαιπωρηθούν για να το απολαύσουν αύριο.
Ως στάση ζωής αυτή δεν είναι απολύτως καταδικαστέα. Αναρωτιέται όμως κανείς, όταν ο μπαμπάς (ζωή) πάψει να παρέχει, τι θα καταναλώσει ο χλιδάνεργος; Και, ακόμα χειρότερα: Τι θα καταναλώσουν τα παιδιά του;
Προς το παρόν οι χλιδάνεργοι εξακολουθούν να βγαίνουν, να ψωνίζουν, να ταξιδεύουν, να πηγαίνουν σε interviews για δουλειές που δεν χρειάζονται, καθώς ο χρόνος περνά χωρίς συνέπειες. Θα έρθουν συνέπειες στο μέλλον; Έλα ντε.
Είδα τη Μαρία πρόσφατα, καλοντυμένη, αψεγάδιαστη, σε ακριβό εστιατόριο να τρώει με τον -πολύ μεγαλύτερο- φίλο της. Ήταν μια χαρά: Χαρούμενη, ξεκούραστη και, ενάμιση χρόνο μετά το τέλος των σπουδών της, ακόμα χλιδάνεργη.
Νομίζω ότι θα τα πάει μια χαρά.
Πηγή: http://g700.blogspot.com/2007/10/blog-post_20.html
Μια γενιά μορφωμένων Ελλήνων που ζουν με τους γονείς τους, βγαίνουν κάθε βράδι, δουλεύουν σποραδικά και για ψίχουλα, ταξιδεύουν, και τσακίζουν Prada, Fendi και LV όπου τα πετύχουν.
Από τον Θοδωρή Γεωργακόπουλο
Η φίλη μου η Μαρία ήρθε και με βρήκε για πρώτη φορά τον περσινό Σεπτέμβριο. Λίγους μήνες νωρίτερα είχε επιστρέψει από την Αγγλία με το μεταπτυχιακό της, μετά είχε πάει τέσσερις μήνες διακοπές (στο Μπαλί, τη Μύκονο και τη Φλωρεντία), και τώρα είχε έρθει μαυρισμένη και έτοιμη να ξεκινήσει την καριέρα της, και μια νέα ζωή.
"Θέλω να μου βρεις δουλειά στην εταιρία σου", μου είπε με τον επιτακτικό τρόπο που λέει τα πάντα. Ήταν 26 χρονών.
Αν και είμαι εντελώς ακατάλληλος για τέτοιου είδους διαμεσολαβήσεις, μισάνθρωπος ων, σεβάστηκα το αίτημα της καλής φίλης, ρώτησα και έμαθα ότι πράγματι, υπήρχε μια ανοιχτή θέση στο διαφημιστικό τμήμα μιας εταιρίας για την οποία είχα κάνει κάποιες μεταφράσεις, προώθησα το βιογραφικό της και, ικανοποιημένος που έκανα το καλό για έναν συνάνθρωπο, το ξέχασα εντελώς.
Μετά από τρεις μέρες η Μαρία με πήρε τηλέφωνο, έξαλλη.
"Υποδοχή διαφήμισης; Η θέση που μου βρήκες είναι για υποδοχή διαφήμισης;"
"Ποιος; Τι; Ποιος είναι;" είπα (με είχε ξυπνήσει).
"Εγώ έχω κάνει μεταπτυχιακό στην Ιστορία της Τέχνης στο Λονδίνο και θα πάω να σηκώνω τηλέφωνα για 600 ευρώ;"
Τι είχε γίνει: Η Μαρία δεν είχε πάει στο ραντεβού. Όταν την πήραν τηλέφωνο για να την καλέσουν έμαθε όσα χρειαζόταν να μάθει, και απέρριψε τη δουλειά μονομιάς.
Η Μαρία, βλέπετε, ανήκει σε μια εντελώς νέα κατηγορία Ελλήνων. Πρόκειται για μια υποκατηγορία της διαβόητης «γενιάς των 700 ευρώ», των νεαρών Ελλήνων, δηλαδή, που έχουν αποκτήσει πολύ καλή μόρφωση, και οι οποίοι βγαίνουν σε μια αγορά εργασίας η οποία δεν τους πολυχρειάζεται, και έτσι δεν μπορεί να τους εξασφαλίσει μισθό αντίστοιχο των σπουδών τους, ή έστω επαρκή για να συντηρηθούν.
Η συγκεκριμένη υποκατηγορία της Μαρίας περιλαμβάνει τους νέους που, αν και δεν βρίσκουν μια καλοπληρωμένη δουλειά, αρνούνται να κάνουν οποιονδήποτε συμβιβασμό στον τρόπο ζωής τους. Μαθημένοι στο χαρτζιλίκι από τους γονείς κατά τη διάρκεια της εφηβείας και των σπουδών, βγαίνοντας στην «αγορά» εξακολουθούν να επιθυμούν να συχνάζουν στα ίδια μαγαζιά, να ψωνίζουν το ίδιο ακριβά προϊόντα, και να κάνουν ακριβώς την ίδια άνετη ζωή που έκαναν πριν.
Είναι οι χλιδάνεργοι, και δεν πρόκειται να θυσιάσουν ούτε την παραμικρή λεπτομέρεια απ' το lifestyle τους. Όσα κι αν τους πληρώνουν.
Σύμφωνα με μια έρευνα των Νέων, 8 στους 10 νεοπροσληφθέντες στην Ελλάδα αμείβονται με λιγότερα από 1000 ευρώ. Σύμφωνα με άλλη έρευνα της Marc για το Έθνος, τo 56% των Ελλήνων ηλικίας 18-30 αμείβεται με λιγότερα από 700 ευρώ το μήνα. Ένας στους δύο νέους είναι άνεργος.
Από τους τριαντάρηδες, μόνο το 29,5% ζουν εντελώς ανεξάρτητοι από τους γονείς. Ένα 31,4% συντηρείται αποκλειστικά από αυτούς. Μπορείτε να συλλάβετε αυτά τα νούμερα;
Αν κάποιος ξένος τα διαβάσει θα συμπεράνει πως είμαστε μια κοινωνία υπό κατάρρευση, όπου οι νέοι δεν μπορούν να παράγουν πλούτο, οπότε τρώνε τον πλούτο που έχει συσσωρεύσει η προηγούμενη γενιά, μέχρι αυτός να τελειώσει, οπότε προφανώς η χώρα μας θα χρεοκοπήσει.
Η ίδια η οικογένεια έχει τις μεγαλύτερες ευθύνες. Σε όλους τους Μεσογειακούς λαούς εμφανίζεται αυτή η απεριόριστη λατρεία για τα παιδιά, η οποία εύκολα παίρνει όχι-και-πολύ-υγιείς διαστάσεις. Οι γονείς ουσιαστικά «πληρώνουν» το παιδί για να μην τους φύγει.
Σε άλλες, βορειότερες χώρες συνηθίζεται να το σουτάρουν (με αγάπη) μόλις τελειώσει το σχολείο, για να τραβήξει το δικό του δρόμο, να κάνει τα δικά του λάθη, να σταθεί στα δικά του πόδια, να μάθει και να ωριμάσει. Εδώ έχουμε περιπτώσεις σαν το Θεσσαλονικιό φίλο μου το Στέλιο, που οι γονείς του υποσχέθηκαν αυτοκίνητο αν περάσει στις Πανελλήνιες, με τον όρο να περάσει σε σχολή της Θεσσαλονίκης.
Φυσικά, εκατοντάδες χιλιάδες είναι οι νέοι που ανήκουν στη «Γενιά των 700 ευρώ», όλων οι γονείς θέλουν να τους φροντίσουν, κάμποσοι από αυτούς τους γονείς είναι και ευκατάστατοι, αλλά δεν γίνονται όλα τα παιδιά χλιδάνεργοι.
Βλέπετε, είναι στη φύση του νέου να θέλει να αυτονομηθεί, να κάνει κάτι στηριγμένος στα δικά του ποδάρια, μόνος, ανεξάρτητος. Είναι μια ανθρώπινη ανάγκη αυτή. Στην πρώτη μου δουλειά προσελήφθην με μισθό 180.000 δραχμές το μήνα (520 ευρώ), εν έτει 2000, σε ηλικία 23 ετών, και ήμουν πανευτυχής. Εκστατικός. Ακόμα θυμάμαι το πρώτο ζευγάρι παπούτσια που πήρα με τα δικά μου λεφτά.
Μπορεί αυτό να ακούγεται λίγο «Βασιλάκης Καϊλας», αλλά η ανάγκη του ανθρώπου να κάνει πράγματα μόνος του -και κατά συνέπεια να αυτοεπιβεβαιωθεί ως αυτόνομη οντότητα- είναι πανίσχυρη.
Γιατί τότε τόσοι τριαντάρηδες καταπιέζουν αυτή την ανάγκη για να μείνουν στη σφιχτή και γεμάτη ασφάλεια αγκαλιά της τσέπης του μπαμπά;
Είναι απλό: Είναι αρρώστια.
Οι χλιδάνεργοι, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι lifestyle junkies, που επιτρέπουν τον εθισμό τους στην ηδονιστική πλευρά της ζωής, κι ας εγκλωβίζονται έτσι σε μια αέναη εφηβεία.
«Δεν μπορώ να μην ψωνίζω. Δεν γίνεται», λέει μια άλλη φίλη, ας την πούμε Πόπη. «Είναι εθισμός, πηγαίνω στο Mall και θέλω να κατεβάσω τα ράφια, να τα δοκιμάσω όλα, να δώσω την κάρτα μου και να τα πάρω σπίτι μου. Η ντουλάπα μου είναι γεμάτη με ρούχα που δεν φοράω ποτέ, αλλά δεν μπορώ να σταματήσω να αγοράζω διαρκώς καινούρια. Το τηλέφωνό μου στο σπίτι είναι μονίμως κατεβασμένο για να μην με πρήζουν από την τράπεζα -χρωστάω πολλά στην κάρτα. Έχω φεσώσει συγγενείς μέχρι και τρίτου βαθμού, το χαρτζιλίκι με το που το παίρνω φεύγει, ο μισθός το ίδιο».
Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί κανείς να καταλογίσει στην κοινωνία του υπερκαταναλωτισμού, και η ύπαρξη των χλιδάνεργων είναι ένα από αυτά. Αλλά δεν φταίνε οι τσάντες και τα παπούτσια αν η γυναίκα που τις ψωνίζει το κάνει με λεφτά που δεν έχει ή δεν έχει βγάλει με τον ιδρώτα της.
Ο σφιχτός-όσο-δεν-παίρνει εναγκαλισμός της ελληνικής οικογένειας, που αρνείται να αφήσει τα παιδιά της να ωριμάσουν, δημιουργεί σε συνδυασμό με όλες τις χαρές του lifestyle αυτούς τους αιώνιους εφήβους που προτιμούν να ζήσουν σήμερα ό,τι έχει να τους προσφέρει η ζωή (ο μπαμπάς), παρά να ταλαιπωρηθούν για να το απολαύσουν αύριο.
Ως στάση ζωής αυτή δεν είναι απολύτως καταδικαστέα. Αναρωτιέται όμως κανείς, όταν ο μπαμπάς (ζωή) πάψει να παρέχει, τι θα καταναλώσει ο χλιδάνεργος; Και, ακόμα χειρότερα: Τι θα καταναλώσουν τα παιδιά του;
Προς το παρόν οι χλιδάνεργοι εξακολουθούν να βγαίνουν, να ψωνίζουν, να ταξιδεύουν, να πηγαίνουν σε interviews για δουλειές που δεν χρειάζονται, καθώς ο χρόνος περνά χωρίς συνέπειες. Θα έρθουν συνέπειες στο μέλλον; Έλα ντε.
Είδα τη Μαρία πρόσφατα, καλοντυμένη, αψεγάδιαστη, σε ακριβό εστιατόριο να τρώει με τον -πολύ μεγαλύτερο- φίλο της. Ήταν μια χαρά: Χαρούμενη, ξεκούραστη και, ενάμιση χρόνο μετά το τέλος των σπουδών της, ακόμα χλιδάνεργη.
Νομίζω ότι θα τα πάει μια χαρά.
Πηγή: http://g700.blogspot.com/2007/10/blog-post_20.html
Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2008
Κορυφαία χρηματιστηριακά ψέματα
Η πτώση είναι σχεδιασμένη για να μας πάρουν τα χαρτιά. Αν είχα όμως πουλήσει τα πάντα στα ψηλά και τα είχα αγοράσει και πάλι στα χαμηλά, δε θα ασχολιόμουνα πάλι με μετοχές!
Ο επενδυτής μοιάζει πολλές φορές με τον ψαρά. Πολλές ιστορίες, πολλές εμπειρίες, αλλά το πιάτο εκείνη την ημέρα μπορεί να είναι άδειο, επειδή εκείνη ήταν δήθεν η "πρώτη φορά" που όλα πήγαν στραβά. Συνήθως όλα πηγαίνουν στραβά σε πτωτική αγορά και όλα πρίμα σε ανοδική. Ο επενδυτής πιστεύει ότι τα καλά που του συμβαίνουν είναι αποτέλεσμα της δικής του ευφυΐας, ενώ για τα αρνητικά φταίει η κακή η στιγμή, μία λάθος πληροφορία, ένα κακόβουλο σχέδιο τρίτων...
Ωστόσο, επιμένει να δοκιμάζει την τύχη του καθημερινά. Όπως και ο ψαράς που περνάει ατελείωτες ώρες στην αποβάθρα με το καλάμι στο χέρι, ακόμη κι αν γνωρίζει ότι δεν υπάρχουν εκεί ψάρια.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για έναν τρόπο ζωής. Ο παίκτης δεν ενδιαφέρεται κατά βάθος για το ύψος του κέρδους ή της ζημίας, αρκεί να μη συμβεί κάτι που θα τον καταστήσει ανενεργό. Που θα του απαγορεύσει να ασχολείται με το πάθος του. Ναι, όπως και όλοι οι αλκοολικοί, οι παίκτες αρνούνται και πολύ συχνά με βία ότι έχουν εξάρτηση από το πάθος τους. Κι όσο δύσκολο είναι να κόψει το αλκοόλ ο αλκοολικός, άλλο τόσο δύσκολο είναι να σταματήσει να ασχολείται με το χρηματιστήριο ο "εξαρτημένος" επενδυτής.
Στους κύκλους των κάθε μορφής εξαρτημένων συνηθίζονται να λέγονται ψέματα. Όχι επί τούτου, επειδή θέλουν κάποιον να κοροϊδέψουν, αλλά διότι πολλές φορές οι μυθοπλασίες είναι ικανές να κρύψουν σε τρίτους τις αδυναμίες των ανθρώπων...
Συγκεντρώσαμε ορισμένα από τα "χρηματιστηριακά ψέματα". ‘Όχι για λόγους ιστορικής καταγραφής, αλλά επειδή όσα περισσότερα γνωρίζουμε για τις δυνατότητες και τις αδυναμίες μας, τόσο καλύτερες είναι οι πιθανότητες μας να γίνουμε καλύτεροι μαχητές στη χρηματιστηριακή αρένα.
- "Θα μας πάρουν τα χαρτιά"! Πίσω από κάθε πτώση βλέπουμε μία σκοτεινή συνομωσία που στόχο έχει να αγοράσουν τις δικές μας μετοχές. Τραπεζίτες, χρηματιστές και κερδοσκόποι δεν είχαν άλλη δουλειά από το να ξοδέψουν φαιά ουσία για το πως θα μας αναγκάσουν να πουλήσουμε τις δικές μας μετοχές.
- "Θα είχα γίνει πλούσιος αν...". Αν και αν, όλοι μας θα ήμασταν τώρα πλούσιοι. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε ότι αυτό δε γίνεται! Το ίδιο το σύστημα επιβιώνει με βάση την πυραμοειδή ανάπτυξή του. Αν καταργήσουμε την πυραμοειδή ανάπτυξη δε θα έχουμε καπιταλισμό, αλλά κάτι άλλο...
- "Η μετοχή έχει ισχυρή στήριξη". Έχει αποδειχτεί ότι σε πτωτικές αγορές όλες οι μετοχές υποχωρούν, ανεξάρτητα από το πόσο "ισχυρά" θεωρούμε τα χέρια που κρατάνε τη μετοχή.
- "Θα τους τα ξαναπάρω πίσω"! Είναι η καλύτερη συνταγή για την απόλυτη καταστροφή μας. Κάποιος που έχει χάσει το 90% του κεφαλαίου του από το χρηματιστήριο, δεν έχει την ικανότητα να "τους τα πάρει". Το πολύ – πολύ να χάσει και τα υπόλοιπα.
- "Αγοράζω μετοχές, επειδή θέλω να είμαι συνέταιρος στα κέρδη της εταιρείας και να βοηθήσω στην ανάπτυξή της". Όποιος το λέει αυτό, προφανώς δεν έχει καταλάβει ακόμη που βρίσκεται και έχει μάθει το χρηματιστήριο από εγχειρίδια. Είμαστε στο χρηματιστήριο, για να κερδίσουμε, για να "πιούμε το αίμα των άλλων πριν εκείνοι ποιούν το δικό μας".
- "Έχω μία καλή πληροφορία". Τις περισσότερες φορές αποδεικνύεται ότι την ίδια καλή πληροφορία την είχαν πριν από εμάς πολλοί άλλοι. Ακόμη κι αν μία φορά στις δέκα φτάσουμε πρώτοι στην πηγή, είναι αμφίβολο αν αυτή η μία φορά φτάνει, για να καλύψει τις ζημίες από τις άλλες εννέα...
- "Θα αφήσω τις μετοχές στα παιδιά μου". Το λέμε συνήθως, όταν έχουμε κάνει μία λαθεμένη κίνηση και δε θέλουμε να πάρουμε τη ζημιά μας.
Είναι μερικά μόνο από αυτά που εμείς συγκεντρώσαμε. Ο κατάλογος είναι σίγουρα ατελείωτος. Όποιος θέλει, τον συμπληρώνει και εμείς θα... επανέλθουμε.
Αρθρογράφος: Θανάσης Μαυρίδης
Ο επενδυτής μοιάζει πολλές φορές με τον ψαρά. Πολλές ιστορίες, πολλές εμπειρίες, αλλά το πιάτο εκείνη την ημέρα μπορεί να είναι άδειο, επειδή εκείνη ήταν δήθεν η "πρώτη φορά" που όλα πήγαν στραβά. Συνήθως όλα πηγαίνουν στραβά σε πτωτική αγορά και όλα πρίμα σε ανοδική. Ο επενδυτής πιστεύει ότι τα καλά που του συμβαίνουν είναι αποτέλεσμα της δικής του ευφυΐας, ενώ για τα αρνητικά φταίει η κακή η στιγμή, μία λάθος πληροφορία, ένα κακόβουλο σχέδιο τρίτων...
Ωστόσο, επιμένει να δοκιμάζει την τύχη του καθημερινά. Όπως και ο ψαράς που περνάει ατελείωτες ώρες στην αποβάθρα με το καλάμι στο χέρι, ακόμη κι αν γνωρίζει ότι δεν υπάρχουν εκεί ψάρια.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για έναν τρόπο ζωής. Ο παίκτης δεν ενδιαφέρεται κατά βάθος για το ύψος του κέρδους ή της ζημίας, αρκεί να μη συμβεί κάτι που θα τον καταστήσει ανενεργό. Που θα του απαγορεύσει να ασχολείται με το πάθος του. Ναι, όπως και όλοι οι αλκοολικοί, οι παίκτες αρνούνται και πολύ συχνά με βία ότι έχουν εξάρτηση από το πάθος τους. Κι όσο δύσκολο είναι να κόψει το αλκοόλ ο αλκοολικός, άλλο τόσο δύσκολο είναι να σταματήσει να ασχολείται με το χρηματιστήριο ο "εξαρτημένος" επενδυτής.
Στους κύκλους των κάθε μορφής εξαρτημένων συνηθίζονται να λέγονται ψέματα. Όχι επί τούτου, επειδή θέλουν κάποιον να κοροϊδέψουν, αλλά διότι πολλές φορές οι μυθοπλασίες είναι ικανές να κρύψουν σε τρίτους τις αδυναμίες των ανθρώπων...
Συγκεντρώσαμε ορισμένα από τα "χρηματιστηριακά ψέματα". ‘Όχι για λόγους ιστορικής καταγραφής, αλλά επειδή όσα περισσότερα γνωρίζουμε για τις δυνατότητες και τις αδυναμίες μας, τόσο καλύτερες είναι οι πιθανότητες μας να γίνουμε καλύτεροι μαχητές στη χρηματιστηριακή αρένα.
- "Θα μας πάρουν τα χαρτιά"! Πίσω από κάθε πτώση βλέπουμε μία σκοτεινή συνομωσία που στόχο έχει να αγοράσουν τις δικές μας μετοχές. Τραπεζίτες, χρηματιστές και κερδοσκόποι δεν είχαν άλλη δουλειά από το να ξοδέψουν φαιά ουσία για το πως θα μας αναγκάσουν να πουλήσουμε τις δικές μας μετοχές.
- "Θα είχα γίνει πλούσιος αν...". Αν και αν, όλοι μας θα ήμασταν τώρα πλούσιοι. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε ότι αυτό δε γίνεται! Το ίδιο το σύστημα επιβιώνει με βάση την πυραμοειδή ανάπτυξή του. Αν καταργήσουμε την πυραμοειδή ανάπτυξη δε θα έχουμε καπιταλισμό, αλλά κάτι άλλο...
- "Η μετοχή έχει ισχυρή στήριξη". Έχει αποδειχτεί ότι σε πτωτικές αγορές όλες οι μετοχές υποχωρούν, ανεξάρτητα από το πόσο "ισχυρά" θεωρούμε τα χέρια που κρατάνε τη μετοχή.
- "Θα τους τα ξαναπάρω πίσω"! Είναι η καλύτερη συνταγή για την απόλυτη καταστροφή μας. Κάποιος που έχει χάσει το 90% του κεφαλαίου του από το χρηματιστήριο, δεν έχει την ικανότητα να "τους τα πάρει". Το πολύ – πολύ να χάσει και τα υπόλοιπα.
- "Αγοράζω μετοχές, επειδή θέλω να είμαι συνέταιρος στα κέρδη της εταιρείας και να βοηθήσω στην ανάπτυξή της". Όποιος το λέει αυτό, προφανώς δεν έχει καταλάβει ακόμη που βρίσκεται και έχει μάθει το χρηματιστήριο από εγχειρίδια. Είμαστε στο χρηματιστήριο, για να κερδίσουμε, για να "πιούμε το αίμα των άλλων πριν εκείνοι ποιούν το δικό μας".
- "Έχω μία καλή πληροφορία". Τις περισσότερες φορές αποδεικνύεται ότι την ίδια καλή πληροφορία την είχαν πριν από εμάς πολλοί άλλοι. Ακόμη κι αν μία φορά στις δέκα φτάσουμε πρώτοι στην πηγή, είναι αμφίβολο αν αυτή η μία φορά φτάνει, για να καλύψει τις ζημίες από τις άλλες εννέα...
- "Θα αφήσω τις μετοχές στα παιδιά μου". Το λέμε συνήθως, όταν έχουμε κάνει μία λαθεμένη κίνηση και δε θέλουμε να πάρουμε τη ζημιά μας.
Είναι μερικά μόνο από αυτά που εμείς συγκεντρώσαμε. Ο κατάλογος είναι σίγουρα ατελείωτος. Όποιος θέλει, τον συμπληρώνει και εμείς θα... επανέλθουμε.
Αρθρογράφος: Θανάσης Μαυρίδης
Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2008
Πουλάνε αέρα κοπανιστό και "εποπτεύουν" τις ζωές μας...
Οι κεντρικές τράπεζες δανείζουν τις κυβερνήσεις χρήματα που τυπώνουν με αντάλλαγμα ομόλογα. Δηλαδή, παράγουν χρήμα εκ του μηδενός. Πιστεύετε, αλήθεια, ότι θα αφήσουν μία τόσο κερδοφόρο επιχείρηση στην τύχη της;
Ας πούμε ότι εσείς είστε η κυβέρνηση και έρχεστε σε εμένα που είμαι η κεντρική τράπεζα. Θέλετε ρευστότητα και μου ζητάτε 10 δισ. ευρώ. Αμέσως δίνω εντολή στους υπαλλήλους του τυπογραφείου να ξεκινήσουν εργασία και την άλλη μέρα το πρωί έχετε στα θησαυροφυλάκιά σας ολόφρεσκα χαρτονομίσματα, συνολικής αξίας 10 δισ. ευρώ. Κι εγώ, η κεντρική τράπεζα, έχω στο δικό μου θησαυροφυλάκιο ένα άλλο κομμάτι χαρτί που το ονομάζουμε ομόλογο και το οποίο πιστοποιεί τη δική σας οφειλή.
Πάμε τώρα στο πιο ωραίο! Σας «τιμολογώ» για αυτή σας την οφειλή, αφού βάζω ένα επιτόκιο στο ομόλογο. Θα πείτε ότι αυτό είναι για τα «έξοδα», καθώς εργάστηκαν σκληρά και μάλιστα υπερωριακά τόσοι άνθρωποι, για να τυπώσουν τα νέα χαρτονομίσματα. Αλλά αυτό δεν ισχύει, αφού η ιστορία του τυπογραφείου είναι καθαρά... παραπλανητική! Στην πράξη, τα πάντα καθορίζονται με λογιστικές εγγραφές. Το ερώτημα, λοιπόν, παραμένει. Γιατί σας τιμολόγησα; Στην πραγματικότητα ανταλλάξαμε χαρτιά με χαρτιά και εγώ σας τιμολογώ. Τιμολογώ, δηλαδή, το κοινωνικό σύνολο...
Είναι η καλύτερα στημένη δουλειά στον πλανήτη! Η δημιουργία χρεών είναι η μεγαλύτερη και αποδοτικότερη βιομηχανία που έχει ποτέ στηθεί. Και σας ρωτάω: Τι τους εμποδίζει να συνεχίσουν να τυπώνουν χαρτιά και να δημιουργούν έτσι νέες οφειλές του κοινωνικού συνόλου προς αυτούς; Τίποτα! Αν το κάνουν, αν σταματήσουν να τροφοδοτούν το σύστημα με ρευστότητα και ως «αμοιβή» να αυξάνεται κάθε χρόνο το δημόσιο χρέος, θα είναι σαν να σταματάει ο ποδηλάτης να κάνει ποδήλατο. Κάποια στιγμή, λοιπόν, το ποδήλατο θα σταματήσει και ο ποδηλάτης θα σωριαστεί στο έδαφος.
Διαβάζουμε και ακούμε ότι το κύμα των κρατικών παρεμβάσεων στην Οικονομία είναι μία δημόσια και αυταπόδεικτη παραδοχή της αποτυχίας των φιλελεύθερων αντιλήψεων. Μα, το ίδιο πράγμα συνέβαινε και πριν. Απλά, τώρα, χρειάζεται ο ποδηλάτης να κάνει πιο γρήγορες πεταλιές, για να ανέβει την ανηφόρα.
Θα χρεοκοπήσουν, λέει, τράπεζες, επιχειρήσεις, νοικοκυριά. Αυτό συμβαίνει ήδη και θα συνεχίσει να συμβαίνει. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτές είναι οι παρενέργειες της δράσης του φαρμάκου, της συνεχούς δημιουργίας χρεών. Είναι σαν να δοκιμάζουμε ένα φάρμακο στον πληθυσμό και να κάνουμε την παραδοχή ότι το 5% θα αρρωστήσει ή θα πεθάνει. Δικαιολογούμε την απώλεια αυτή με το επιχείρημα ότι θα σώσουμε το υπόλοιπο 95%. Όλοι μας έχουμε στο μυαλό μας το νούμερο 95% και ξεχνάμε έτσι να ρωτήσουμε αν πράγματι χρειαζόμασταν το φάρμακο ή ποιες θα ήταν οι απώλειες, αν το φάρμακο δεν είχε κυκλοφορήσει στην αγορά.
Ας επιστρέψουμε στην αρχική ιδέα. Θα πείτε ότι οι κεντρικές τράπεζες ελέγχονται από το κράτος και έτσι δεν υπάρχει θέμα,, υπό την έννοια ότι το κράτος τιμολογεί το κράτος. Κι όμως! Εδώ είναι το θέμα! Υπάρχει λόγος να τιμολογήσετε εσείς το παιδί σας, γιατί αναπνέει τον ίδιο αέρα με εσάς; Μήπως το «μυστικό» βρίσκεται κάπου αλλού;
Εσείς, λοιπόν, που είστε η κυβέρνηση, παίρνετε το δάνειο. Τι θα το κάνετε; Θα το ρίξετε στην αγορά. Κι από εκεί και πέρα ξεκινάει ο κύκλος της κερδοσκοπίας. Τα χρήματα αυτά θα τα πάρουν οι τράπεζες, τα δικά σας χρήματα, και με βάση αυτά θα δώσουν νέα δάνεια, πολλαπλάσια της αρχικής αξίας του δικού σας δανείου. Με άλλα λόγια, όσα περισσότερα είναι τα δάνεια που παίρνουν οι κυβερνήσεις από τις κεντρικές τράπεζες, τόσο αυξάνεται η ρευστότητα στην αγορά, τόσα περισσότερα δάνεια δίνουν οι τράπεζες στους καταναλωτές, τόσο πιο δεσμευμένοι, πιο εξαρτημένοι είναι οι καταναλωτές απέναντι στις τράπεζες, στις κεντρικές τράπεζες και στις κυβερνήσεις τους.
Ναι, αλλά τώρα έχουμε κρίση και οι τράπεζες έχουν σταματήσει να δίνουν δάνεια. Πολύ σωστά. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι θα σταματήσουν γενικώς να δίνουν δάνεια στο μέλλον! Σημαίνει ότι ήρθε η ώρα του λογαριασμού. Η ώρα της ανακατανομής του πλούτου. Όσοι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, θα χάσουν τα πάντα και όσοι μπορούν, θα συγκεντρώσουν ακόμη περισσότερο πλούτο στα χέρια τους.
Μην πιστεύετε στα σενάρια της απόλυτης καταστροφής. Το ίδιο το σύστημα δεν πρόκειται να αυτοκτονήσει. Το πολύ – πολύ να εφεύρει κι άλλους τρόπους, για να «εποπτεύει» την καθημερινότητά μας. Στο κάτω – κάτω της γραφής τι τους κοστίζει να ρίξουν στην αγορά όσα χρήματα χρειάζονται, για να ξεπεραστεί η κρίση; Τίποτα...
Αρθρογράφος: Θανάσης Μαυρίδης
Ας πούμε ότι εσείς είστε η κυβέρνηση και έρχεστε σε εμένα που είμαι η κεντρική τράπεζα. Θέλετε ρευστότητα και μου ζητάτε 10 δισ. ευρώ. Αμέσως δίνω εντολή στους υπαλλήλους του τυπογραφείου να ξεκινήσουν εργασία και την άλλη μέρα το πρωί έχετε στα θησαυροφυλάκιά σας ολόφρεσκα χαρτονομίσματα, συνολικής αξίας 10 δισ. ευρώ. Κι εγώ, η κεντρική τράπεζα, έχω στο δικό μου θησαυροφυλάκιο ένα άλλο κομμάτι χαρτί που το ονομάζουμε ομόλογο και το οποίο πιστοποιεί τη δική σας οφειλή.
Πάμε τώρα στο πιο ωραίο! Σας «τιμολογώ» για αυτή σας την οφειλή, αφού βάζω ένα επιτόκιο στο ομόλογο. Θα πείτε ότι αυτό είναι για τα «έξοδα», καθώς εργάστηκαν σκληρά και μάλιστα υπερωριακά τόσοι άνθρωποι, για να τυπώσουν τα νέα χαρτονομίσματα. Αλλά αυτό δεν ισχύει, αφού η ιστορία του τυπογραφείου είναι καθαρά... παραπλανητική! Στην πράξη, τα πάντα καθορίζονται με λογιστικές εγγραφές. Το ερώτημα, λοιπόν, παραμένει. Γιατί σας τιμολόγησα; Στην πραγματικότητα ανταλλάξαμε χαρτιά με χαρτιά και εγώ σας τιμολογώ. Τιμολογώ, δηλαδή, το κοινωνικό σύνολο...
Είναι η καλύτερα στημένη δουλειά στον πλανήτη! Η δημιουργία χρεών είναι η μεγαλύτερη και αποδοτικότερη βιομηχανία που έχει ποτέ στηθεί. Και σας ρωτάω: Τι τους εμποδίζει να συνεχίσουν να τυπώνουν χαρτιά και να δημιουργούν έτσι νέες οφειλές του κοινωνικού συνόλου προς αυτούς; Τίποτα! Αν το κάνουν, αν σταματήσουν να τροφοδοτούν το σύστημα με ρευστότητα και ως «αμοιβή» να αυξάνεται κάθε χρόνο το δημόσιο χρέος, θα είναι σαν να σταματάει ο ποδηλάτης να κάνει ποδήλατο. Κάποια στιγμή, λοιπόν, το ποδήλατο θα σταματήσει και ο ποδηλάτης θα σωριαστεί στο έδαφος.
Διαβάζουμε και ακούμε ότι το κύμα των κρατικών παρεμβάσεων στην Οικονομία είναι μία δημόσια και αυταπόδεικτη παραδοχή της αποτυχίας των φιλελεύθερων αντιλήψεων. Μα, το ίδιο πράγμα συνέβαινε και πριν. Απλά, τώρα, χρειάζεται ο ποδηλάτης να κάνει πιο γρήγορες πεταλιές, για να ανέβει την ανηφόρα.
Θα χρεοκοπήσουν, λέει, τράπεζες, επιχειρήσεις, νοικοκυριά. Αυτό συμβαίνει ήδη και θα συνεχίσει να συμβαίνει. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτές είναι οι παρενέργειες της δράσης του φαρμάκου, της συνεχούς δημιουργίας χρεών. Είναι σαν να δοκιμάζουμε ένα φάρμακο στον πληθυσμό και να κάνουμε την παραδοχή ότι το 5% θα αρρωστήσει ή θα πεθάνει. Δικαιολογούμε την απώλεια αυτή με το επιχείρημα ότι θα σώσουμε το υπόλοιπο 95%. Όλοι μας έχουμε στο μυαλό μας το νούμερο 95% και ξεχνάμε έτσι να ρωτήσουμε αν πράγματι χρειαζόμασταν το φάρμακο ή ποιες θα ήταν οι απώλειες, αν το φάρμακο δεν είχε κυκλοφορήσει στην αγορά.
Ας επιστρέψουμε στην αρχική ιδέα. Θα πείτε ότι οι κεντρικές τράπεζες ελέγχονται από το κράτος και έτσι δεν υπάρχει θέμα,, υπό την έννοια ότι το κράτος τιμολογεί το κράτος. Κι όμως! Εδώ είναι το θέμα! Υπάρχει λόγος να τιμολογήσετε εσείς το παιδί σας, γιατί αναπνέει τον ίδιο αέρα με εσάς; Μήπως το «μυστικό» βρίσκεται κάπου αλλού;
Εσείς, λοιπόν, που είστε η κυβέρνηση, παίρνετε το δάνειο. Τι θα το κάνετε; Θα το ρίξετε στην αγορά. Κι από εκεί και πέρα ξεκινάει ο κύκλος της κερδοσκοπίας. Τα χρήματα αυτά θα τα πάρουν οι τράπεζες, τα δικά σας χρήματα, και με βάση αυτά θα δώσουν νέα δάνεια, πολλαπλάσια της αρχικής αξίας του δικού σας δανείου. Με άλλα λόγια, όσα περισσότερα είναι τα δάνεια που παίρνουν οι κυβερνήσεις από τις κεντρικές τράπεζες, τόσο αυξάνεται η ρευστότητα στην αγορά, τόσα περισσότερα δάνεια δίνουν οι τράπεζες στους καταναλωτές, τόσο πιο δεσμευμένοι, πιο εξαρτημένοι είναι οι καταναλωτές απέναντι στις τράπεζες, στις κεντρικές τράπεζες και στις κυβερνήσεις τους.
Ναι, αλλά τώρα έχουμε κρίση και οι τράπεζες έχουν σταματήσει να δίνουν δάνεια. Πολύ σωστά. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι θα σταματήσουν γενικώς να δίνουν δάνεια στο μέλλον! Σημαίνει ότι ήρθε η ώρα του λογαριασμού. Η ώρα της ανακατανομής του πλούτου. Όσοι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, θα χάσουν τα πάντα και όσοι μπορούν, θα συγκεντρώσουν ακόμη περισσότερο πλούτο στα χέρια τους.
Μην πιστεύετε στα σενάρια της απόλυτης καταστροφής. Το ίδιο το σύστημα δεν πρόκειται να αυτοκτονήσει. Το πολύ – πολύ να εφεύρει κι άλλους τρόπους, για να «εποπτεύει» την καθημερινότητά μας. Στο κάτω – κάτω της γραφής τι τους κοστίζει να ρίξουν στην αγορά όσα χρήματα χρειάζονται, για να ξεπεραστεί η κρίση; Τίποτα...
Αρθρογράφος: Θανάσης Μαυρίδης
Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2008
Μήπως τελικά δεν είναι το "ρευστό" αυτό που λείπει από την αγορά;
Οφείλω να ομολογήσω ότι μικρή είναι η αγωνία που με διακατέχει για το αν οι τράπεζες θα κάνουν ή όχι χρήση του πακέτου στήριξης των 28 δισ. ευρώ.
Ταπεινή μου άποψη είναι ότι η κρίση μάς φέρνει αντιμέτωπους όχι τόσο με εισαγόμενα προβλήματα όσο με εγγενείς και διαχρονικές αδυναμίες της χώρας μας. Και δεν χρειάζεται ρευστό για να διορθώσουμε τα ελληνικά κακώς κείμενα, πιστεύω. Τι χρειάζεται; Κοινός νους, αυτό το τόσο φθηνό μα τόσο σπάνιο χαρακτηριστικό με το οποίο φαίνεται ότι έχουμε πάρει ως χώρα οριστικά διαζύγιο και αρνούμαστε πεισματικά να συζητήσουμε έστω την επιλογή της μερικής συμβίωσης.
Η αγορά χρειάζεται χρήμα, λέμε, για να κινηθεί. Ο τόπος χρειάζεται επενδύσεις για να συνεχίσει να αναπτύσσεται, ώστε τουλάχιστον να διατηρηθούν αν όχι να αυξηθούν κιόλας οι θέσεις εργασίας. Και εγώ αναρωτιέμαι γιατί δεν κάνουμε αυτό που ο κοινούς νους θα υπαγόρευε; Γιατί, δηλαδή, δεν κάνουμε κάτι για να σταματήσουμε ως χώρα να διώχνουμε τους λίγους αυτούς ανθρώπους που συνεχίζουν να θέλουν να επενδύσουν εδώ; Δεν τολμώ να μιλήσω για προσέλκυση νέων επενδυτών. Ας κρατήσουμε έστω αυτούς που επιμένουν να ασχολούνται με αυτήν εδώ την ευλογημένη από το Θεό γωνία του κόσμου. Αντί να παρακαλάμε κάποιους να πάρουν τα λεφτά μας, γιατί δεν παίρνουμε εμείς τα λεφτά αυτών που μας παρακαλάνε να μας τα δώσουν;
Είναι τρελοί και ανθέλληνες οι Έλληνες επιχειρηματίες που προτιμούν να μπαινοβγαίνουν σε αεροπλάνα και να τρώνε τη ζωή τους σε αίθουσες αναμονής αεροδρομίων και λόμπι ξενοδοχείων, αντί να επενδύσουν στη χώρα τους; Δεν νομίζω. Βαρέθηκαν, κύριοι και πάνε και αυτοί αλλού μαζί με τους ξένους συναδέλφους τους, που αν δοκίμασαν Ελλάδα έρχονται ξανά μόνο για μουσακά, ήλιο και θάλασσα αλλά όχι για δουλειές. Πάνε εκεί που τους παρακαλάνε και τους φέρνουνε τα πάντα στην πόρτα του μαγαζιού τους.
Θα μιλήσω με ένα παράδειγμα. Είμαστε μία χώρα με σημαντικό ενεργειακό έλλειμμα. Την ίδια ώρα, η ΔΕΗ και πολύ περισσότεροι πολλοί ιδιώτες θέλουν και προσπαθούν με νύχια και με δόντια να προωθήσουν ενεργειακές επενδύσεις αξίας δις. ευρώ. Τα κεφάλαια είναι στην πόρτα μας και μας περιμένουν και εμείς τους απαντάμε «ελάτε ξανά του χρόνου...». Δεν κάνουμε αυτό που ο κοινός νους υπαγορεύει. Να γκρεμίσουμε τα συχνά γελοία εμπόδια που δεν αφήνουν τα κεφάλαια αυτά να περάσουν το κατώφλι μας. Ούτε τα κεφάλαια παίρνουμε, ενώ ταυτόχρονα και το ενεργειακό μας πρόβλημα διαιωνίζουμε και την εθνική μας ασφάλεια και αυτάρκεια υπονομεύουμε. Ο λιγνίτης μολύνει και εκτός αυτού κάποια στιγμή θα τελειώσει, άρα δεν τον θέλουμε. Τον λιθάνθρακα επίσης δεν τον θέλουμε γιατί κι αυτός μολύνει, ανεξάρτητα αν είναι φθηνός και μπορεί με μερική του χρήση να συνεχίσει να κρατά χαμηλά τα τιμολόγια της ΔΕΗ. Το φυσικό αέριο το θέλουμε κάπως αρκεί να μην είναι κοντά στη δική μας πόρτα. Και τέλος πάντων, να δεχθούμε περιβαλλοντικές ανησυχίες και τοπικές αντιδράσεις, δικαιολογημένες και μη. Μα ούτε τα αιολικά πάρκα και τις λοιπές Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θέλουμε. Κι αυτά στο γείτονα να πάνε, λέμε. Και το επίσημο κράτος που θέτει στόχους και χρονοδιαγράμματα στέκεται θεατής, το μόνο που μετράει είναι το πολιτικό κόστος και δεν λύνει προβλήματα, δεν αίρει εμπόδια, δεν διευκολύνει. Κι όταν δεν μετράει το πολιτικό κόστος, δυστυχώς ζυγίζει το «λάδι» που θα λιπάνει τα γρανάζια της περίφημης ελληνικής γραφειοκρατίας.
Άλλο παράδειγμα. Οι μεγάλες επενδύσεις real estate. Δεν είναι δυνατόν να περιμένει ένας επενδυτής για 10 – 15 χρόνια για να του πούμε τελικά ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Ας του το πούμε εξαρχής. Ας θέσουμε κανόνες. Ας επιλέξουμε μέρη της χώρας μας όπου ο φυσικός πλούτος θα προστατευτεί απόλυτα και ας πούμε «εδώ δε συζητάμε τίποτα». Ας κάνουμε, όμως, κάτι. Δεν μπορεί ένας Δήμος να δεσμεύει επί χρόνια ένα οικόπεδο για χώρο πρασίνου, να μην αποζημιώνει τον ιδιοκτήτη του και ταυτόχρονα να απορρίπτει όλες τις προτάσεις δημιουργίας πρασίνου με αντάλλαγμα μερική ανοικοδόμηση. Ας αποζημιώσει τον ιδιοκτήτη και ας οργανώσει δενδροφύτευση. Μακάρι. Αλλά ας το κάνει.
Μήπως τελικά, αντί να ψάχνουμε τον τρόπο να πείσουμε σώνει και ντε τις τράπεζες να πάρουν μέρος στο πακέτο των 28 δις. ευρώ, θα έπρεπε να κάνουμε κάτι για να διευκολύνουμε αυτούς με τα περισσότερα ίσως δις. ευρώ που επιμένουν να θέλουν να τα επενδύσουν στον τόπο μας; Λέω, μήπως;
Αρθρογράφος: Κωνσταντίνος Λάμπρου
Ταπεινή μου άποψη είναι ότι η κρίση μάς φέρνει αντιμέτωπους όχι τόσο με εισαγόμενα προβλήματα όσο με εγγενείς και διαχρονικές αδυναμίες της χώρας μας. Και δεν χρειάζεται ρευστό για να διορθώσουμε τα ελληνικά κακώς κείμενα, πιστεύω. Τι χρειάζεται; Κοινός νους, αυτό το τόσο φθηνό μα τόσο σπάνιο χαρακτηριστικό με το οποίο φαίνεται ότι έχουμε πάρει ως χώρα οριστικά διαζύγιο και αρνούμαστε πεισματικά να συζητήσουμε έστω την επιλογή της μερικής συμβίωσης.
Η αγορά χρειάζεται χρήμα, λέμε, για να κινηθεί. Ο τόπος χρειάζεται επενδύσεις για να συνεχίσει να αναπτύσσεται, ώστε τουλάχιστον να διατηρηθούν αν όχι να αυξηθούν κιόλας οι θέσεις εργασίας. Και εγώ αναρωτιέμαι γιατί δεν κάνουμε αυτό που ο κοινούς νους θα υπαγόρευε; Γιατί, δηλαδή, δεν κάνουμε κάτι για να σταματήσουμε ως χώρα να διώχνουμε τους λίγους αυτούς ανθρώπους που συνεχίζουν να θέλουν να επενδύσουν εδώ; Δεν τολμώ να μιλήσω για προσέλκυση νέων επενδυτών. Ας κρατήσουμε έστω αυτούς που επιμένουν να ασχολούνται με αυτήν εδώ την ευλογημένη από το Θεό γωνία του κόσμου. Αντί να παρακαλάμε κάποιους να πάρουν τα λεφτά μας, γιατί δεν παίρνουμε εμείς τα λεφτά αυτών που μας παρακαλάνε να μας τα δώσουν;
Είναι τρελοί και ανθέλληνες οι Έλληνες επιχειρηματίες που προτιμούν να μπαινοβγαίνουν σε αεροπλάνα και να τρώνε τη ζωή τους σε αίθουσες αναμονής αεροδρομίων και λόμπι ξενοδοχείων, αντί να επενδύσουν στη χώρα τους; Δεν νομίζω. Βαρέθηκαν, κύριοι και πάνε και αυτοί αλλού μαζί με τους ξένους συναδέλφους τους, που αν δοκίμασαν Ελλάδα έρχονται ξανά μόνο για μουσακά, ήλιο και θάλασσα αλλά όχι για δουλειές. Πάνε εκεί που τους παρακαλάνε και τους φέρνουνε τα πάντα στην πόρτα του μαγαζιού τους.
Θα μιλήσω με ένα παράδειγμα. Είμαστε μία χώρα με σημαντικό ενεργειακό έλλειμμα. Την ίδια ώρα, η ΔΕΗ και πολύ περισσότεροι πολλοί ιδιώτες θέλουν και προσπαθούν με νύχια και με δόντια να προωθήσουν ενεργειακές επενδύσεις αξίας δις. ευρώ. Τα κεφάλαια είναι στην πόρτα μας και μας περιμένουν και εμείς τους απαντάμε «ελάτε ξανά του χρόνου...». Δεν κάνουμε αυτό που ο κοινός νους υπαγορεύει. Να γκρεμίσουμε τα συχνά γελοία εμπόδια που δεν αφήνουν τα κεφάλαια αυτά να περάσουν το κατώφλι μας. Ούτε τα κεφάλαια παίρνουμε, ενώ ταυτόχρονα και το ενεργειακό μας πρόβλημα διαιωνίζουμε και την εθνική μας ασφάλεια και αυτάρκεια υπονομεύουμε. Ο λιγνίτης μολύνει και εκτός αυτού κάποια στιγμή θα τελειώσει, άρα δεν τον θέλουμε. Τον λιθάνθρακα επίσης δεν τον θέλουμε γιατί κι αυτός μολύνει, ανεξάρτητα αν είναι φθηνός και μπορεί με μερική του χρήση να συνεχίσει να κρατά χαμηλά τα τιμολόγια της ΔΕΗ. Το φυσικό αέριο το θέλουμε κάπως αρκεί να μην είναι κοντά στη δική μας πόρτα. Και τέλος πάντων, να δεχθούμε περιβαλλοντικές ανησυχίες και τοπικές αντιδράσεις, δικαιολογημένες και μη. Μα ούτε τα αιολικά πάρκα και τις λοιπές Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θέλουμε. Κι αυτά στο γείτονα να πάνε, λέμε. Και το επίσημο κράτος που θέτει στόχους και χρονοδιαγράμματα στέκεται θεατής, το μόνο που μετράει είναι το πολιτικό κόστος και δεν λύνει προβλήματα, δεν αίρει εμπόδια, δεν διευκολύνει. Κι όταν δεν μετράει το πολιτικό κόστος, δυστυχώς ζυγίζει το «λάδι» που θα λιπάνει τα γρανάζια της περίφημης ελληνικής γραφειοκρατίας.
Άλλο παράδειγμα. Οι μεγάλες επενδύσεις real estate. Δεν είναι δυνατόν να περιμένει ένας επενδυτής για 10 – 15 χρόνια για να του πούμε τελικά ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Ας του το πούμε εξαρχής. Ας θέσουμε κανόνες. Ας επιλέξουμε μέρη της χώρας μας όπου ο φυσικός πλούτος θα προστατευτεί απόλυτα και ας πούμε «εδώ δε συζητάμε τίποτα». Ας κάνουμε, όμως, κάτι. Δεν μπορεί ένας Δήμος να δεσμεύει επί χρόνια ένα οικόπεδο για χώρο πρασίνου, να μην αποζημιώνει τον ιδιοκτήτη του και ταυτόχρονα να απορρίπτει όλες τις προτάσεις δημιουργίας πρασίνου με αντάλλαγμα μερική ανοικοδόμηση. Ας αποζημιώσει τον ιδιοκτήτη και ας οργανώσει δενδροφύτευση. Μακάρι. Αλλά ας το κάνει.
Μήπως τελικά, αντί να ψάχνουμε τον τρόπο να πείσουμε σώνει και ντε τις τράπεζες να πάρουν μέρος στο πακέτο των 28 δις. ευρώ, θα έπρεπε να κάνουμε κάτι για να διευκολύνουμε αυτούς με τα περισσότερα ίσως δις. ευρώ που επιμένουν να θέλουν να τα επενδύσουν στον τόπο μας; Λέω, μήπως;
Αρθρογράφος: Κωνσταντίνος Λάμπρου
Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2008
Από πού αντλεί χρήματα η Ευρωπαϊκή Ένωση;
Από πού αντλεί η Ευρωπαϊκή Ένωση χρήματα; Με ποιον τρόπο κατανέμονται; Πως βγαίνουν τα προγράμματα, και με ποιον τρόπο παίρνονται οι αποφάσεις για αυτά; Μερικές ερωτήσεις που σίγουρα όλοι έχετε σκεφθεί, και συχνά με ρωτούν πολλοί που επισκέπτονται το γραφείο μου. Η αλήθεια είναι ότι οι διαδικασίες αυτές δεν είναι ιδιαίτερα γνωστές στον περισσότερο κόσμο. Και επειδή θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον αλλά και χρήσιμο να γνωρίζουμε τα ζητήματα αυτά, θα κάνουμε μια μικρή προσέγγιση παρακάτω.
Καταρχήν, για την ιστορία να αναφέρουμε ότι από το 1870 έως το1945 η Γαλλία και Γερμανία συγκρούστηκαν τρεις φορές με τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές για ολόκληρη την Ευρώπη. Εκεί κάπου άρχισε να δημιουργείτε η πεποίθηση σε αρκετούς Ευρωπαίους ηγέτες ότι ο μόνος τρόπος για να υπάρξει μια σταθερότητα στην περιοχή, και να εξασφαλιστεί μια διαρκής ειρήνη μεταξύ των χωρών τους, ήταν να ενωθούν οικονομικά και πολιτικά. Μετά από διαπραγματεύσεις, το 1951 ιδρύθηκε με τη συνθήκη του άνθρακα και χάλυβα, η πρώτη Ευρωπαϊκή κοινότητα με έξι μέλη: Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Ιταλία και Ολλανδία (όπου στις χώρες αυτές το εμπόριο του άνθρακα και χάλυβα γινόταν ελεύθερα).
Από τότε έως σήμερα έχουν γίνει πάρα πολλά βήματα. Πλέων η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείτε από 25 χώρες, έχει πληθυσμό σχεδόν 370 εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ έχει και το δικό της νόμισμα. Αυτή τι στιγμή θεωρείτε η μεγαλύτερη οικονομική και εμπορική δύναμη στον κόσμο. Η βασική στρατηγική στην οποία στηρίχτηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση όλα αυτά τα χρόνια ήταν και παραμένει, “η επιδίωξη της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, μέσω της σύγκλισης των επιπέδων ανάπτυξης των κρατών μελών”. Αυτό πιο απλά σημαίνει ότι πολλές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν διαφορές μεταξύ τους σε επίπεδο ανάπτυξης αλλά και πλουτοπαραγωγικών πόρων. Οι περιοχές αυτές χαρακτηρίζονται από χαμηλά εισοδήματα, έλλειψη υποδομών, γεωργική μορφή της οικονομίας, και υψηλή ανεργία (Ελλάδα, Πορτογαλία, κλπ.).
Επίσης υπάρχουν περιοχές της Ευρώπης που αντιμετωπίζουν βιομηχανική παρακμή, επειδή οι μεγάλοι παραδοσιακοί βιομηχανικοί κλάδοι βρίσκονται σε μαρασμό (βιομηχανία σιδήρου, κλωστοϋφαντουργία, ναυπηγεία, κλπ.). Τέτοιες περιοχές βρίσκονται στην Βρετανία, στην Γαλλία, το Βέλγιο, και άλλες χώρες της Ευρώπης. Όσες δηλαδή είχαν αναπτύξει βαριά βιομηχανία, και η τεχνολογία αναπόφευκτα πήρε τη θέση τους, με αποτέλεσμα τους χιλιάδες ανέργους στις περιοχές αυτές.
Για την αντιμετώπιση αυτών των σημαντικών κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων, και την εφαρμογή της στρατηγικής της, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συστήσει πολλά όργανα με διάφορους στόχους και μορφές δράσης. Μερικά από αυτά είναι, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ), το Ταμείο Συνοχής, και μερικά άλλα. Αυτό ουσιαστικά που γίνεται μέσα από τα διάφορα ταμεία και τα όργανα που έχουν συσταθεί, είναι να μεταφέρονται πόροι από τις περισσότερο ανεπτυγμένες περιοχές, προς τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παίρνοντας το τελευταίο ως μια από τις βασικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πάμε να δούμε από πού αντλούνται τα χρήματα για να ασκηθούν οι πολιτικές αυτές και να εφαρμοστεί η στρατηγική της.
ΠΗΓΗ Α: Δασμοί που επιβάλλονται και εισπράττονται στα εισαγόμενα στην Ένωση γεωργικά προϊόντα.
ΠΗΓΗ Β: Δασμοί από εισαγωγές άλλων προϊόντων εμπορίου, από κράτη μη μέλη (π.χ. Κίνα, ΗΠΑ, κλπ.). Ποσοστό εσόδων από τις πηγές Α και Β, περίπου 18%.
ΠΗΓΗ Γ: Ποσοστό 1,4% επί του ΦΠΑ των κρατών μελών. Ποσοστό εσόδων περίπου 49%.
ΠΗΓΗ Δ: “Τέταρτος Πόρος”: Καθένα από τα Κράτη Μέλη, συμβάλει σε αυτόν τον τέταρτο πόρο, ανάλογα με το ΑΕΠ που παράγει (δηλαδή από το πόσο πλούσιο είναι). Ποσοστό εσόδων περίπου 33%.
Τα χρήματα αυτά κατανέμονται ως εξής:
• Λειτουργικές Δαπάνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: 10%
• Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ): 50%
• Διάφορα Ταμεία Ευρωπαϊκής Ένωσης για χρηματοδοτήσεις: 25%
• Διάφορες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης: 10%
• Εξωτερικές Σχέσεις (βοήθεια σε τρίτες χώρες): 5%
Είναι προφανές ότι κάθε Κράτος Μέλος συνεισφέρει, αλλά αντλεί και πόρους από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η διαφορά που προκύπτει είναι η λεγόμενη “καθαρή θέση” για κάθε Κράτος Μέλος. Η Ελλάδα συμβάλει κατά 1% στην διαμόρφωση του προϋπολογισμού των εσόδων, και αντλεί περίπου το 5%.
Από την παραπάνω κατανομή βλέπουμε ότι την μερίδα του λέοντος την παίρνει ο αγροτικός τομέας. Αυτό έχει φέρει πολλές συζητήσεις τα τελευταία χρόνια, και έχουν δημιουργηθεί πολλές διαφωνίες μεταξύ των αρχηγών-κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η άποψη μου είναι ότι το ζητούμενο, θα πρέπει να είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκή Ένωσης, έναντι του υπόλοιπου κόσμου, σε όλους τους τομείς. Θα μου πείτε δεν μας λες και κάτι καινούριο, όλοι το θέλουμε αυτό! Σίγουρα, όμως γεγονός παραμένει ότι η Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D) στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μείνει μακράν πίσω από την Αμερική και την Ιαπωνία. Δεν χρειάζεται να πω για την σημασία του R&D στην ανάπτυξη όχι μόνο της οικονομίας, αλλά και της κοινωνίας ολόκληρης. Θεωρώ επομένως ότι μια σταδιακή περικοπή στα εκατομμύρια των επιδοτήσεων στον γεωργικό τομέα (ακόμα και στην χώρα μας), είναι αναγκαία. Θα πρέπει κάποια στιγμή όλοι μας να μάθουμε να ζούμε και χωρίς τις επιδοτήσεις.
Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2008
Το κράτος "πατερούλης" και οι "μαφιόζικες" τακτικές του
Αντιλαμβάνομαι απόλυτα ότι είναι αρκετά βαρύς ο τίτλος του σημερινού μου σημειώματος. Συγχωρήστε με, αλλά μου ήταν αδύνατον να συγκρατηθώ μετά από τη συζήτηση που είχα με καταξιωμένο μεγάλο επιχειρηματία του ευρύτερου κλάδου της χημικής βιομηχανίας σχετικά με την αντιμετώπιση που έχει ο βιομηχανικός αυτός κλάδος στην προσπάθειά του να ξεπεράσει τη δίνη που έχει προκαλέσει η ξέφρενη πορεία των τιμών του πετρελαίου μέχρι προ μηνός τουλάχιστον.
Εάν δεν θέλετε να με συγχωρήσετε έχετε την υπομονή να διαβάσετε το διάλογο που είχα μαζί του. Δεχθείτε, ασφαλώς, ότι διασταύρωσα τα όσα μου είπε και με άλλους επιχειρηματίες του ίδιου και παρόμοιων κλάδων. Και τέλος βγάλτε τα δικά σας συμπεράσματα χωρίς να συμμεριστείτε τα σχόλιά μου.
Είπαμε, που λέτε, (μου διηγείται ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας) "τώρα που κόπασε ο ίλιγγος με τις τιμές του πετρελαίου που παρεμβάλλεται ως πρώτη ύλη και σε προϊόντα μας να κάνουμε κάποιες αναπροσαρμογές στις τιμές, ίσα-ίσα για να τα φέρουμε βόλτα με τον ανταγωνισμό. Θεωρήσαμε δε ορθό, για λόγους τάξεως, να ενημερώσουμε και τη δημόσια διοίκηση. Σε συζήτηση που είχαμε με αρμόδιο κυβερνητικό παράγοντα εξηγώντας του τις ζημιές που έχουμε με τις σημερινές τιμές και την αύξηση των τιμών πετρελαίου είχαμε την εξής αντίδραση: ΄Μα εμείς ως κυβέρνηση θέλουμε να συγκρατηθούν οι τιμές και κατά συνέπεια δεν θα μας εύρισκε σύμφωνους καμιά αύξηση΄."
"Παγώσαμε" (συνεχίζει ο επιχειρηματίας) "αλλά αντιτάξαμε το εξής επιχείρημα: Μπορεί να θέλετε συγκράτηση τιμών, αλλά σε μια ελεύθερη οικονομία το λόγο τον έχει ο ανταγωνισμός και όχι οι πολιτικές επιλογές των κυβερνήσεων... Συνεχίσαμε μάλιστα να αδυνατούμε να συνέλθουμε όταν ακούσαμε την εξής απάντηση: ΄μπορεί να λέτε εσείς αυτά, αλλά η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί στο λαό παρέμβαση στις επιχειρήσεις και συμφωνίες για τη συγκράτηση των τιμών΄. Και τότε απλώς ψελλίσαμε: Όμως δεν συνεννοηθήκατε μαζί μας για να σας πούμε αν αντέχουμε τη συγκράτηση των τιμών. ΄Σύμφωνοι΄ (λέει ο κυβερνητικός παράγοντας) ΄αλλά τώρα υποσχεθήκαμε συγκράτηση των τιμών και πρέπει να μας βοηθήσετε να την κάνουμε΄."
"Αλλά εκεί που η αγανάκτησή μας ξεπέρασε κάθε όριο ήταν" (συμπληρώνει ο συνομιλητής μου) "όταν του υπενθυμίσαμε ότι δεν έχουμε καμιά υποχρέωση να ζητήσουμε έγκριση για την αναπροσαρμογή των τιμών... Για να μας απαντήσει, με μειδίαμα νοήματος: ΄Δεν έχετε υποχρέωση, αλλά και εμείς έχουμε άλλους τρόπους να σας πείσουμε... Και για να έχετε πλήρη εικόνα (καταλήγει ο επιχειρηματίας) σας λέγω ότι οι άλλοι τρόποι είναι: Ξαφνική επίσκεψη του ΣΔΟΕ. Έκτακτος έλεγχος περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Έλεγχος για την τήρηση κανόνων ασφαλείας. Έλεγχος για τυχόν καρτέλ στις τιμές. Αμφισβήτηση της τήρησης κανόνων ποιότητας και άλλα παρόμοια΄."
Δεν έχω απολύτως κανένα λόγο να αμφισβητήσω το διάλογο που μου παρουσίασε ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας γιατί αφενός παρόμοια περιστατικά γνωρίζουμε όλοι μας και αφετέρου πράγματι η κυβέρνηση πασχίζει με κάθε τρόπο να επιτύχει συγκράτηση των τιμών.
Σε ποιους όμως. Μόνο στους ιδιώτες επιχειρηματίες. Γιατί το «κράτος πατερούλης» θέλει να δείξει στο λαό του ότι τον προστατεύει από τον αιμοδιψή βιομήχανο. Τον προστατεύει από τον αδηφάγο επιχειρηματία. Μιας και στην Ελλάδα το κέρδος από ιδιώτες είναι περίπου ποινικό αδίκημα. Το «κράτος πατερούλης» όμως δεν παρεμβαίνει καθόλου στα κρατικά μονοπώλια και δεν τα καταδικάζει όταν μιλάνε για ζημιές από το πετρέλαιο και τις άλλες πρώτες ύλες. Τα επιβραβεύει μάλιστα με γενναίες αυξήσεις όπως έγινε στη ΔΕΗ, στα μέσα μαζικής μεταφοράς και τώρα θα γίνει και με το νερό. Εκεί δεν εξετάζει το «κράτος πατερούλης» ούτε ότι γίνονται ζημιές, παρά τις αυξήσεις, ούτε ότι σε ένα χρόνο τα ίδια κρατικά μονοπώλια ζητούν και άλλες αυξήσεις.
Γιατί εκεί δεν μπορεί να κάνει τίποτε. Γιατί εκεί έχει και το ίδιο το κράτος συμφέροντα. Γιατί τα κρατικά μονοπώλια είναι και χώροι εξυπηρέτησης κομματικών και κυβερνητικών στόχων.
Έτσι το «κράτος πατερούλης» οδηγείται σε μαφιόζικες μεθόδους. Εμμέσους εκβιασμούς για φορολογικούς και άλλους ελέγχους. Παραπομπές στη χλεύη της κοινής γνώμης με δήθεν εξέταση τυχόν καρτέλ στις τιμές. Σπάσιμο των νεύρων των επιχειρηματιών με κωλυσιεργία στην εξέταση των υποθέσεων πιθανών καρτέλ. Ενεργοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών του ΙΚΑ, των υπηρεσιών προστασίας του περιβάλλοντος, των Νομαρχιών. Ακόμη και των Δημοτικών Αρχών αν ελέγχονται από τη συγκεκριμένη κυβέρνηση.
Και μετά: Και μετά απ΄ όλα αυτά το «κράτος πατερούλης» βγαίνει στο λαό και κομπάζει ότι συγκράτησε τις τιμές. Δεν του αποκαλύπτει, όμως, ότι δεν μπορεί να συγκρατήσει ούτε την οργή των επιχειρηματιών, ούτε τους ίδιους τους επιχειρηματίες από τη σκέψη να μεταναστεύσουν επιχειρηματικά σε μια άλλη γειτονική χώρα όπου οι κανόνες είναι ορατοί και τουλάχιστον περισσότερο ηθικοί.
Αρθρογράφος: Γιώργος Κράλογλου
Εάν δεν θέλετε να με συγχωρήσετε έχετε την υπομονή να διαβάσετε το διάλογο που είχα μαζί του. Δεχθείτε, ασφαλώς, ότι διασταύρωσα τα όσα μου είπε και με άλλους επιχειρηματίες του ίδιου και παρόμοιων κλάδων. Και τέλος βγάλτε τα δικά σας συμπεράσματα χωρίς να συμμεριστείτε τα σχόλιά μου.
Είπαμε, που λέτε, (μου διηγείται ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας) "τώρα που κόπασε ο ίλιγγος με τις τιμές του πετρελαίου που παρεμβάλλεται ως πρώτη ύλη και σε προϊόντα μας να κάνουμε κάποιες αναπροσαρμογές στις τιμές, ίσα-ίσα για να τα φέρουμε βόλτα με τον ανταγωνισμό. Θεωρήσαμε δε ορθό, για λόγους τάξεως, να ενημερώσουμε και τη δημόσια διοίκηση. Σε συζήτηση που είχαμε με αρμόδιο κυβερνητικό παράγοντα εξηγώντας του τις ζημιές που έχουμε με τις σημερινές τιμές και την αύξηση των τιμών πετρελαίου είχαμε την εξής αντίδραση: ΄Μα εμείς ως κυβέρνηση θέλουμε να συγκρατηθούν οι τιμές και κατά συνέπεια δεν θα μας εύρισκε σύμφωνους καμιά αύξηση΄."
"Παγώσαμε" (συνεχίζει ο επιχειρηματίας) "αλλά αντιτάξαμε το εξής επιχείρημα: Μπορεί να θέλετε συγκράτηση τιμών, αλλά σε μια ελεύθερη οικονομία το λόγο τον έχει ο ανταγωνισμός και όχι οι πολιτικές επιλογές των κυβερνήσεων... Συνεχίσαμε μάλιστα να αδυνατούμε να συνέλθουμε όταν ακούσαμε την εξής απάντηση: ΄μπορεί να λέτε εσείς αυτά, αλλά η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί στο λαό παρέμβαση στις επιχειρήσεις και συμφωνίες για τη συγκράτηση των τιμών΄. Και τότε απλώς ψελλίσαμε: Όμως δεν συνεννοηθήκατε μαζί μας για να σας πούμε αν αντέχουμε τη συγκράτηση των τιμών. ΄Σύμφωνοι΄ (λέει ο κυβερνητικός παράγοντας) ΄αλλά τώρα υποσχεθήκαμε συγκράτηση των τιμών και πρέπει να μας βοηθήσετε να την κάνουμε΄."
"Αλλά εκεί που η αγανάκτησή μας ξεπέρασε κάθε όριο ήταν" (συμπληρώνει ο συνομιλητής μου) "όταν του υπενθυμίσαμε ότι δεν έχουμε καμιά υποχρέωση να ζητήσουμε έγκριση για την αναπροσαρμογή των τιμών... Για να μας απαντήσει, με μειδίαμα νοήματος: ΄Δεν έχετε υποχρέωση, αλλά και εμείς έχουμε άλλους τρόπους να σας πείσουμε... Και για να έχετε πλήρη εικόνα (καταλήγει ο επιχειρηματίας) σας λέγω ότι οι άλλοι τρόποι είναι: Ξαφνική επίσκεψη του ΣΔΟΕ. Έκτακτος έλεγχος περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Έλεγχος για την τήρηση κανόνων ασφαλείας. Έλεγχος για τυχόν καρτέλ στις τιμές. Αμφισβήτηση της τήρησης κανόνων ποιότητας και άλλα παρόμοια΄."
Δεν έχω απολύτως κανένα λόγο να αμφισβητήσω το διάλογο που μου παρουσίασε ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας γιατί αφενός παρόμοια περιστατικά γνωρίζουμε όλοι μας και αφετέρου πράγματι η κυβέρνηση πασχίζει με κάθε τρόπο να επιτύχει συγκράτηση των τιμών.
Σε ποιους όμως. Μόνο στους ιδιώτες επιχειρηματίες. Γιατί το «κράτος πατερούλης» θέλει να δείξει στο λαό του ότι τον προστατεύει από τον αιμοδιψή βιομήχανο. Τον προστατεύει από τον αδηφάγο επιχειρηματία. Μιας και στην Ελλάδα το κέρδος από ιδιώτες είναι περίπου ποινικό αδίκημα. Το «κράτος πατερούλης» όμως δεν παρεμβαίνει καθόλου στα κρατικά μονοπώλια και δεν τα καταδικάζει όταν μιλάνε για ζημιές από το πετρέλαιο και τις άλλες πρώτες ύλες. Τα επιβραβεύει μάλιστα με γενναίες αυξήσεις όπως έγινε στη ΔΕΗ, στα μέσα μαζικής μεταφοράς και τώρα θα γίνει και με το νερό. Εκεί δεν εξετάζει το «κράτος πατερούλης» ούτε ότι γίνονται ζημιές, παρά τις αυξήσεις, ούτε ότι σε ένα χρόνο τα ίδια κρατικά μονοπώλια ζητούν και άλλες αυξήσεις.
Γιατί εκεί δεν μπορεί να κάνει τίποτε. Γιατί εκεί έχει και το ίδιο το κράτος συμφέροντα. Γιατί τα κρατικά μονοπώλια είναι και χώροι εξυπηρέτησης κομματικών και κυβερνητικών στόχων.
Έτσι το «κράτος πατερούλης» οδηγείται σε μαφιόζικες μεθόδους. Εμμέσους εκβιασμούς για φορολογικούς και άλλους ελέγχους. Παραπομπές στη χλεύη της κοινής γνώμης με δήθεν εξέταση τυχόν καρτέλ στις τιμές. Σπάσιμο των νεύρων των επιχειρηματιών με κωλυσιεργία στην εξέταση των υποθέσεων πιθανών καρτέλ. Ενεργοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών του ΙΚΑ, των υπηρεσιών προστασίας του περιβάλλοντος, των Νομαρχιών. Ακόμη και των Δημοτικών Αρχών αν ελέγχονται από τη συγκεκριμένη κυβέρνηση.
Και μετά: Και μετά απ΄ όλα αυτά το «κράτος πατερούλης» βγαίνει στο λαό και κομπάζει ότι συγκράτησε τις τιμές. Δεν του αποκαλύπτει, όμως, ότι δεν μπορεί να συγκρατήσει ούτε την οργή των επιχειρηματιών, ούτε τους ίδιους τους επιχειρηματίες από τη σκέψη να μεταναστεύσουν επιχειρηματικά σε μια άλλη γειτονική χώρα όπου οι κανόνες είναι ορατοί και τουλάχιστον περισσότερο ηθικοί.
Αρθρογράφος: Γιώργος Κράλογλου
Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2008
Η παρεξηγημένη έννοια της αποζημίωσης
Φταιει ο προμηθευτής για το χαλασμένο προϊόν που αγόρασα απ’ το κατάστημά σας;
Σεβασμός ή αδιαφορία;
Υπάρχουν δύο ειδών έμποροι. Αυτοί που σέβονται τον πελάτη και τον θεωρούν πάγιο περιουσιακό στοιχείο της εταιρείας και εκείνοι που αδιαφορούν για την επόμενη ημέρα, εστιάζοντας το ενδιαφέρον τους στην ad hoc αρπαγή χρημάτων από το πορτοφόλι. Ανάλογα και με τη δραστηριότητα, υπάρχουν ορισμένοι έμποροι που εκ των πραγμάτων συμπεριφέρονται με το δεύτερο τρόπο, καθώς εκτός μιας σταθερής πελατείας που γνωρίζουν καλά, είναι απίθανο να ξαναπέσουν στον ίδιο πελάτη, όπως οι πλανόδιοι λαχειοπώλες ή οι ιδιοκτήτες καντίνας έξω από τα γήπεδα. Στην ίδια κατηγορία μπορούν να προστεθούν επίσης τα μονοπώλια και οι καιροσκόποι που σήμερα πωλούν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία και αύριο κάνουν κάτι διαφορετικό. Για τους υπόλοιπους, ο σεβασμός στον πελάτη αποτελεί εχέγγυο της βιωσιμότητάς τους. Αν ο πελάτης δυσαρεστηθεί, είναι κυριολεκτικά απίθανο να ξαναπατήσει το πόδι του στο μαγαζί τους. Παρά ταύτα, αρκετοί είναι αυτοί που είτε δεν αντιλαμβάνονται τη χρησιμότητα του "πιστού" πελάτη είτε το αντιλαμβάνονται αλλά αρνούνται να τον σεβαστούν από -λάθος- άποψη.
Πηγαίνοντας σε οποιοδήποτε κατάστημα, γνωρίζεις ότι αν δε μείνεις ικανοποιημένος από το προϊόν μπορείς πάντα να το επιστρέψεις ή τουλάχιστον να διαμαρτυρηθείς στον καταστηματάρχη, προσδοκώντας σε κάποιου είδους αποζημίωση. Αν για παράδειγμα αγοράσεις ένα κιλό μοσχάρι και επιστρέφοντας σπίτι συνειδητοποιήσεις ότι το κρέας είναι χαλασμένο, μπορείς να το επιστρέψεις στο χασάπη. Αυτός με τη σειρά του έχει δύο επιλογές. Αν θέλει να διατηρήσει την πελατειακή σχέση μαζί σου, ζητά συγγνώμη, προσφέρεται να σου αλλάξει το προϊόν και ενδεχομένως να σου το δώσει τσάμπα, για να σε καλοπιάσει. Αλλιώς, αρχίζει τις δικαιολογίες και αρνείται να το επιστρέψει, γνωρίζοντας ότι χαρίζει έναν πελάτη στο διπλανό χασάπικο. Όσο καλή και αν είναι η δικαιολογία, δεν έχει αποτέλεσμα. Ακόμη και στην περίπτωση που δε φταίει ο ίδιος, αλλά ο προμηθευτής του, που του έδωσε σκάρτο πράγμα, στα μάτια του πελάτη δεν αλλάζει κάτι. Ο κάθε ένας είναι υπέυθυνος για ό,τι πουλάει και δεν είναι έντιμο τη δύσκολη ώρα να τα ρίχνει ο μαγαζάτορας στον προμηθευτή του. Εξαιρούνται μόνο τα συσκευασμένα προϊόντα, στα οποία ο έμπορος δεν έχει πρόσβαση και δεν μπορεί να τα ελέγξει.
VS
Η σωστή συμπεριφορά επιβραβεύεται
Για τον κύκλο εργασιών του χασάπη, η αλλαγή ενός κιλού κρέατος είναι αμελητέα ποσότητα και δεν έχει επίπτωση στα οικονομικά του αποτελέσματα. Το όφελος όμως για τη φήμη και τη διατήρηση της πελατείας είναι τεράστιο, καθώς ο δυσαρεστημένος πελάτης θα διαδώσει το πάθημά του και σε άλλους. Αναλογικά, το ίδιο συμβαίνει για όλες τις επιχειρήσεις. Ό,τι και αν σου πουλήσει, από κρέας μέχρι υπηρεσίες τηλεφωνίας και από παπούτσια μέχρι ομόλογα, ο πωλητής φέρει ένα μερίδιο ευθύνης, που τα συναλλακτικά ήθη επιβάλλουν να επωμίζεται. Πρέπει να ελέγχει αν αυτό που σου πουλάει είναι σκάρτο.
Πρέπει επίσης να σε αποζημιώνει για ο,τιδήποτε προκάλεσε το προϊόν του, ακόμη και στην περίπτωση που δεν ευθύνεται ο ίδιος αλλά ο προμηθευτής του. Στη συνέχεια, μπορεί κάλλιστα να στραφεί κατά του προηγούμενου κρίκου (δηλ. του προμηθευτή) και να διεκδικήσει με κάθε μέσο τα δικαιώματά του. Τελικά, το όφελος επιστρέφει σ’ αυτόν, καθώς η έξωθεν καλή μαρτυρία είναι από τα σημαντικότερα αγαθά στο εμπόριο. Η προσωρινή επίπτωση στα οικονομικά αποτελέσματα θα είναι πολύ μικρότερη από τη βλάβη που θα επιφέρει η μείωση των πωλήσεων μόλις μαθευτεί ότι ο πωλητής είναι αναξιόπιστος και στα χρήματα αυτά θα πρέπει να προστεθεί και το τεράστιο ποσό που πρέπει να δαπανήσει κανείς σε διαφήμιση, για να ξαναφτιάξει την εταιρική του εικόνα και να προσελκύσει ξανά πελάτες.
Αρθρογράφος: Σταμάτης Ζαχαρός
Σεβασμός ή αδιαφορία;
Υπάρχουν δύο ειδών έμποροι. Αυτοί που σέβονται τον πελάτη και τον θεωρούν πάγιο περιουσιακό στοιχείο της εταιρείας και εκείνοι που αδιαφορούν για την επόμενη ημέρα, εστιάζοντας το ενδιαφέρον τους στην ad hoc αρπαγή χρημάτων από το πορτοφόλι. Ανάλογα και με τη δραστηριότητα, υπάρχουν ορισμένοι έμποροι που εκ των πραγμάτων συμπεριφέρονται με το δεύτερο τρόπο, καθώς εκτός μιας σταθερής πελατείας που γνωρίζουν καλά, είναι απίθανο να ξαναπέσουν στον ίδιο πελάτη, όπως οι πλανόδιοι λαχειοπώλες ή οι ιδιοκτήτες καντίνας έξω από τα γήπεδα. Στην ίδια κατηγορία μπορούν να προστεθούν επίσης τα μονοπώλια και οι καιροσκόποι που σήμερα πωλούν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία και αύριο κάνουν κάτι διαφορετικό. Για τους υπόλοιπους, ο σεβασμός στον πελάτη αποτελεί εχέγγυο της βιωσιμότητάς τους. Αν ο πελάτης δυσαρεστηθεί, είναι κυριολεκτικά απίθανο να ξαναπατήσει το πόδι του στο μαγαζί τους. Παρά ταύτα, αρκετοί είναι αυτοί που είτε δεν αντιλαμβάνονται τη χρησιμότητα του "πιστού" πελάτη είτε το αντιλαμβάνονται αλλά αρνούνται να τον σεβαστούν από -λάθος- άποψη.
Πηγαίνοντας σε οποιοδήποτε κατάστημα, γνωρίζεις ότι αν δε μείνεις ικανοποιημένος από το προϊόν μπορείς πάντα να το επιστρέψεις ή τουλάχιστον να διαμαρτυρηθείς στον καταστηματάρχη, προσδοκώντας σε κάποιου είδους αποζημίωση. Αν για παράδειγμα αγοράσεις ένα κιλό μοσχάρι και επιστρέφοντας σπίτι συνειδητοποιήσεις ότι το κρέας είναι χαλασμένο, μπορείς να το επιστρέψεις στο χασάπη. Αυτός με τη σειρά του έχει δύο επιλογές. Αν θέλει να διατηρήσει την πελατειακή σχέση μαζί σου, ζητά συγγνώμη, προσφέρεται να σου αλλάξει το προϊόν και ενδεχομένως να σου το δώσει τσάμπα, για να σε καλοπιάσει. Αλλιώς, αρχίζει τις δικαιολογίες και αρνείται να το επιστρέψει, γνωρίζοντας ότι χαρίζει έναν πελάτη στο διπλανό χασάπικο. Όσο καλή και αν είναι η δικαιολογία, δεν έχει αποτέλεσμα. Ακόμη και στην περίπτωση που δε φταίει ο ίδιος, αλλά ο προμηθευτής του, που του έδωσε σκάρτο πράγμα, στα μάτια του πελάτη δεν αλλάζει κάτι. Ο κάθε ένας είναι υπέυθυνος για ό,τι πουλάει και δεν είναι έντιμο τη δύσκολη ώρα να τα ρίχνει ο μαγαζάτορας στον προμηθευτή του. Εξαιρούνται μόνο τα συσκευασμένα προϊόντα, στα οποία ο έμπορος δεν έχει πρόσβαση και δεν μπορεί να τα ελέγξει.
VS
Η σωστή συμπεριφορά επιβραβεύεται
Για τον κύκλο εργασιών του χασάπη, η αλλαγή ενός κιλού κρέατος είναι αμελητέα ποσότητα και δεν έχει επίπτωση στα οικονομικά του αποτελέσματα. Το όφελος όμως για τη φήμη και τη διατήρηση της πελατείας είναι τεράστιο, καθώς ο δυσαρεστημένος πελάτης θα διαδώσει το πάθημά του και σε άλλους. Αναλογικά, το ίδιο συμβαίνει για όλες τις επιχειρήσεις. Ό,τι και αν σου πουλήσει, από κρέας μέχρι υπηρεσίες τηλεφωνίας και από παπούτσια μέχρι ομόλογα, ο πωλητής φέρει ένα μερίδιο ευθύνης, που τα συναλλακτικά ήθη επιβάλλουν να επωμίζεται. Πρέπει να ελέγχει αν αυτό που σου πουλάει είναι σκάρτο.
Πρέπει επίσης να σε αποζημιώνει για ο,τιδήποτε προκάλεσε το προϊόν του, ακόμη και στην περίπτωση που δεν ευθύνεται ο ίδιος αλλά ο προμηθευτής του. Στη συνέχεια, μπορεί κάλλιστα να στραφεί κατά του προηγούμενου κρίκου (δηλ. του προμηθευτή) και να διεκδικήσει με κάθε μέσο τα δικαιώματά του. Τελικά, το όφελος επιστρέφει σ’ αυτόν, καθώς η έξωθεν καλή μαρτυρία είναι από τα σημαντικότερα αγαθά στο εμπόριο. Η προσωρινή επίπτωση στα οικονομικά αποτελέσματα θα είναι πολύ μικρότερη από τη βλάβη που θα επιφέρει η μείωση των πωλήσεων μόλις μαθευτεί ότι ο πωλητής είναι αναξιόπιστος και στα χρήματα αυτά θα πρέπει να προστεθεί και το τεράστιο ποσό που πρέπει να δαπανήσει κανείς σε διαφήμιση, για να ξαναφτιάξει την εταιρική του εικόνα και να προσελκύσει ξανά πελάτες.
Αρθρογράφος: Σταμάτης Ζαχαρός
Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2008
Εκκλησιαστικές μπίζνες και τουρκικά φιρμάνια
Ανάμεσα στα άλλα απίστευτα που συμβαίνουν στις ημέρες μας κλονίζονται συνθέμελα και κάποιοι ιστορικοί μύθοι. Η εκκλησία για δεκαετίες ολόκληρες με πάθος πολέμησε για να χτίσει την εικόνα του θεματοφύλακα της ιστορικής φυσιογνωμίας του σύγχρονου έθνους. Λίγοι Έλληνες έχουν ξεχάσει το περίφημο Λάβαρο της Αγίας Λαύρας που ιεράρχες κατέβασαν στην Πλατεία Συντάγματος για να διατρανώσουν την αντίθεσή τους στην ανίερη, κατά τη γνώμη τους, προσπάθεια να απαλειφθεί η αναφορά του θρησκεύματος στις ταυτότητες.
Η επιβίωση του έθνους οφείλεται στην Ορθοδοξία, επιμένουν οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας. Διότι εκείνη ήταν που ύψωσε το ανάστημά της στον Οθωμανό κατακτητή. Και κάτω από διωγμούς, κατακραυγή και βασανιστήρια κράτησε ψηλά το εθνικό φρόνημα.
Κάτω από το άγρυπνο μάτι του Τούρκου δυνάστη, υποστηρίζουν εκκλησιαστικοί παράγοντες, κι αντιστεκόμενη σε εξισλαμισμούς και εκτελέσεις ιερωμένων, η Εκκλησία κατόρθωσε να εκπαιδεύσει τα ελληνόπαιδα (Κρυφό Σχολειό) και να διατηρήσει αλώβητο το σώμα του ελληνορθόδοξου πληρώματος (απομονωμένα μοναστήρια και διωκόμενες εκκλησιές). Δίχως την εκκλησία και την ορθόδοξη πίστη η Οθωμανική καταιγίδα θα είχε συνεπάρει τα πάντα. Δεν θα υπήρχε πλέον ελληνισμός, καταλήγει η σχετική διδασκαλία.
Το σκάνδαλο όμως της ληστρικής εξαγοράς αξιοποιήσιμης γης από την Μονή Βατοπεδίου ξεδιπλώνει μια εντελώς διαφορετική ιστορία. Για να πεισθεί το (όχι ιδιαιτέρως δύσπιστο είναι η αλήθεια) Νομικό Συμβούλιο του Κράτους να εγκρίνει τις απίστευτες ανταλλαγές οι ίδιοι οι ελληνορθόδοξοι μοναχοί του Αγίου Όρους παρουσίασαν φιρμάνια σουλτάνων με τα οποία η μοναστηριακή περιουσία αποδίδεται αυτούσια στον ορθόδοξο κλήρο. Προκύπτει από τα σχετικά ντοκουμέντα πως το Οθωμανικό κράτος όχι μόνο δεν κυνήγησε την ορθόδοξη εκκλησία, αλλά της δώρισε κτήματα, προστάτευσε τα ιδιοκτησιακά της δικαιώματα και της παρέσχε καταφανή πολιτική προστασία.
Δεν είναι εύκολο για τον απλό πολίτη να κατανοήσει πως μια μαχόμενη εκκλησία, που υποτίθεται πως εδιώχθη για την πίστη της και στελέχη της θεωρείται πως θυσιάστηκαν στο βωμό της σύγκρουσης με τους «άπιστους» Οθωμανούς, απολάμβανε τέτοιων προνομίων στη διάρκεια της λεγόμενης Τουρκοκρατίας. Μάλιστα, τα ντοκουμέντα που προσκόμισε η Ιερά Μονή Βατοπεδίου σημειώνουν με ξεκάθαρο τρόπο πως οι Μονές του Αγίου Όρους δεν υπήρξαν «δορυάλωτες». Δηλαδή, δεν κατελήφθησαν υπό των Τούρκων με το δόρυ, μετά από κάποια σύγκρουση, αλλά συνθηκολόγησαν πριν από την κατάκτηση. Φροντίζοντας δηλ. να εξασφαλίσουν τα προνόμιά τους δίχως να θιγούν στο παραμικρό τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Αν κάτι τέτοιο είχε γραφεί στο περίφημο βιβλίο ιστορίας της 6ης δημοτικού, ή και όπου αλλού, οι συντάκτες του θα είχαν ριχθεί στην πυρά. Μπροστά όμως στην εξασφάλιση οικονομικών συμφερόντων οι θεματοφύλακες της Ορθοδοξίας δεν διστάζουν μπροστά και στη χειρότερη αποκάλυψη. Αυτά μάλιστα αποδεικνύουν πόσο αστήρικτα είναι τα επιχειρήματα που διστακτικά τελευταία προβάλλονται πως οι ευνοϊκές αυτές ρυθμίσεις γίνονται δήθεν για την οικονομική ισχυροποίηση του Αγίου Όρους ώστε μελλοντικά να είναι σε θέση να παίξει το ρόλο Οικουμενικού Πατριαρχείου της Ορθοδοξίας. Αν πρόκειται η κοιτίδα της Ορθόδοξης πίστης στο μέλλον να οικοδομηθεί πάνω σε φιρμάνια και μπαξίσια μουσουλμάνων ηγητόρων τότε μπορούμε να απορρίψουμε τη σχετική «εθνική» τιμή. Και καιρός είναι να γίνει συνείδηση πως το αυτοδιοίκητο αφορά τις Μονές στον Άθω. Τα περιουσιακά στοιχεία στην υπόλοιπη Ελλάδα φορολογούνται όπως του καθενός. Δεν μπορεί να υπάρχουν πατρίκιοι από την μια και υποζύγια από την άλλη στη χώρα.
Αρθρογράφος: Ανδρέας Ανδριανόπουλους
Η επιβίωση του έθνους οφείλεται στην Ορθοδοξία, επιμένουν οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας. Διότι εκείνη ήταν που ύψωσε το ανάστημά της στον Οθωμανό κατακτητή. Και κάτω από διωγμούς, κατακραυγή και βασανιστήρια κράτησε ψηλά το εθνικό φρόνημα.
Κάτω από το άγρυπνο μάτι του Τούρκου δυνάστη, υποστηρίζουν εκκλησιαστικοί παράγοντες, κι αντιστεκόμενη σε εξισλαμισμούς και εκτελέσεις ιερωμένων, η Εκκλησία κατόρθωσε να εκπαιδεύσει τα ελληνόπαιδα (Κρυφό Σχολειό) και να διατηρήσει αλώβητο το σώμα του ελληνορθόδοξου πληρώματος (απομονωμένα μοναστήρια και διωκόμενες εκκλησιές). Δίχως την εκκλησία και την ορθόδοξη πίστη η Οθωμανική καταιγίδα θα είχε συνεπάρει τα πάντα. Δεν θα υπήρχε πλέον ελληνισμός, καταλήγει η σχετική διδασκαλία.
Το σκάνδαλο όμως της ληστρικής εξαγοράς αξιοποιήσιμης γης από την Μονή Βατοπεδίου ξεδιπλώνει μια εντελώς διαφορετική ιστορία. Για να πεισθεί το (όχι ιδιαιτέρως δύσπιστο είναι η αλήθεια) Νομικό Συμβούλιο του Κράτους να εγκρίνει τις απίστευτες ανταλλαγές οι ίδιοι οι ελληνορθόδοξοι μοναχοί του Αγίου Όρους παρουσίασαν φιρμάνια σουλτάνων με τα οποία η μοναστηριακή περιουσία αποδίδεται αυτούσια στον ορθόδοξο κλήρο. Προκύπτει από τα σχετικά ντοκουμέντα πως το Οθωμανικό κράτος όχι μόνο δεν κυνήγησε την ορθόδοξη εκκλησία, αλλά της δώρισε κτήματα, προστάτευσε τα ιδιοκτησιακά της δικαιώματα και της παρέσχε καταφανή πολιτική προστασία.
Δεν είναι εύκολο για τον απλό πολίτη να κατανοήσει πως μια μαχόμενη εκκλησία, που υποτίθεται πως εδιώχθη για την πίστη της και στελέχη της θεωρείται πως θυσιάστηκαν στο βωμό της σύγκρουσης με τους «άπιστους» Οθωμανούς, απολάμβανε τέτοιων προνομίων στη διάρκεια της λεγόμενης Τουρκοκρατίας. Μάλιστα, τα ντοκουμέντα που προσκόμισε η Ιερά Μονή Βατοπεδίου σημειώνουν με ξεκάθαρο τρόπο πως οι Μονές του Αγίου Όρους δεν υπήρξαν «δορυάλωτες». Δηλαδή, δεν κατελήφθησαν υπό των Τούρκων με το δόρυ, μετά από κάποια σύγκρουση, αλλά συνθηκολόγησαν πριν από την κατάκτηση. Φροντίζοντας δηλ. να εξασφαλίσουν τα προνόμιά τους δίχως να θιγούν στο παραμικρό τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Αν κάτι τέτοιο είχε γραφεί στο περίφημο βιβλίο ιστορίας της 6ης δημοτικού, ή και όπου αλλού, οι συντάκτες του θα είχαν ριχθεί στην πυρά. Μπροστά όμως στην εξασφάλιση οικονομικών συμφερόντων οι θεματοφύλακες της Ορθοδοξίας δεν διστάζουν μπροστά και στη χειρότερη αποκάλυψη. Αυτά μάλιστα αποδεικνύουν πόσο αστήρικτα είναι τα επιχειρήματα που διστακτικά τελευταία προβάλλονται πως οι ευνοϊκές αυτές ρυθμίσεις γίνονται δήθεν για την οικονομική ισχυροποίηση του Αγίου Όρους ώστε μελλοντικά να είναι σε θέση να παίξει το ρόλο Οικουμενικού Πατριαρχείου της Ορθοδοξίας. Αν πρόκειται η κοιτίδα της Ορθόδοξης πίστης στο μέλλον να οικοδομηθεί πάνω σε φιρμάνια και μπαξίσια μουσουλμάνων ηγητόρων τότε μπορούμε να απορρίψουμε τη σχετική «εθνική» τιμή. Και καιρός είναι να γίνει συνείδηση πως το αυτοδιοίκητο αφορά τις Μονές στον Άθω. Τα περιουσιακά στοιχεία στην υπόλοιπη Ελλάδα φορολογούνται όπως του καθενός. Δεν μπορεί να υπάρχουν πατρίκιοι από την μια και υποζύγια από την άλλη στη χώρα.
Αρθρογράφος: Ανδρέας Ανδριανόπουλους
Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου 2008
Τελωνειακοί και φαρισαίοι
Τελωνειακοί και φαρισαίοι
Άπαντες έχουν καταλάβει ότι οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα είναι κατά βάθος συμπονετικές, παρά τον τσαμπουκά που επιδεικνύουν στην αρχή.
Προαναγγελθείσες εξελίξεις
Δε χρειάστηκαν περισσότερες από δύο ημέρες, για να ξεκινήσουν τα ρεπορτάζ που αναφέρουν ότι η απεργία των τελωνειακών προκαλεί προβλήματα ανεφοδιασμού της αγοράς. Στη συνέχεια, οι ρεπόρτερ αναφέρονται ειδικότερα στα πρατήρια υγρών καυσίμων όπου οι αντλίες στερεύουν σιγά-σιγά και ήδη βλέπουμε τις συνήθεις πλέον ουρές για μερικά γαλόνια καυσίμου. Πριν καλά καλά ξεκινήσει η απεργία, ακόμη και όσοι δεν οδηγούν γνώριζαν ότι μια τέτοια κινητοποίηση θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στα προβλήματα ανεφοδιασμού και έτσι όσοι έχουν αυτοκίνητα σπεύδουν να γεμίσουν καλού-κακού τα ρεζερβουάρ τους.
Άπαντες λοιπόν γνωρίζουμε ότι θα δημιουργηθεί πρόβλημα. Αρχικά στα καύσιμα, στη συνέχεια στο ανεφοδιασμό της αγοράς με τρόφιμα και μετά δεν ξέρω και ΄γω που αλλού. Το γνωρίζει φυσικά και η κυβέρνηση. Μάλιστα, το γνώριζε νωρίτερα από εμάς, καθώς οι τελωνειακοί είχαν προειδοποιήσει για τις κινητοποιήσεις. Παραμένει όμως ανένδοτη και δε διαπραγματεύεται μαζί τους θέματα για τα οποία έχει λάβει εδώ και καιρό αποφάσεις. Η εικόνα μιας κυβέρνησης που εμμένει στις αποφάσεις της, αποπνέει μια σοβαρότητα. Δε θα ήταν ευχάριστο να αλλάζει πολιτική κάθε φορά που κάποιος αντιδρά.
Vs
Με γνωστή κατάληξη
Μάλιστα σε μια σοβαρή κοινωνία θα είχε και την αμέριστη στήριξη των πολιτών. Όταν έμαθε λοιπόν τις προθέσεις των τελωνειακών, είχε δυο επιλογές. Η πρώτη ήταν να σαλπίσει άτακτη υποχώρηση και να "συμφωνήσει με τα δίκαια αιτήματα του κλάδου". Θα ήταν ένα μικρό πλήγμα στο κύρος της, αλλά θα μπορούσε να στηρίξει επικοινωνιακά το θέμα, λέγοντας ότι "αφουγκράζεται τα προβλήματα της κοινωνίας και των επαγγελματικών ομάδων, προσαρμόζοντας την πολιτική της". Η δεύτερη επιλογή είναι φυσικά να μείνει ανένδοτη στις θέσεις της. Ο δύσκολος αυτός δρόμος απαιτεί φυσικά έναν σχεδιασμό. Πρέπει να αναλογιστεί το κόστος που θα έχει στην εικόνα της η ταλαιπωρία των πολιτών, να τους ενημερώσει ότι οι ώρες είναι δύσκολες αλλά απαιτείται τόλμη για να πάμε μπροστά και φυσικά να έχει έτοιμο ένα σχέδιο έκτακτης δράσης για την περίπτωση που τα πράγματα "ξεφύγουν" και οι οδηγοί γεμίζουν τα ρεζερβουάρ με μπουκαλάκια βενζίνης από το σούπερ μάρκετ, την ώρα που η αγορά θα βάζει λουκέτο από την έλλειψη εμπορευμάτων.
Μέχρι τώρα, στην Ελλάδα επιλέγεται μια τρίτη μεσοβέζικη λύση. Η Κυβέρνηση επιδεικνύει τσαμπουκά τις πρώτες ημέρες των κινητοποιήσεων και μαλακώνει, όπως το κρέας που σιτεύει, τις επόμενες ή περιμένει να "μαλακώσουν" οι απεργοί, βασιζόμενη στην καλή τους θέληση και την κακή τους οικονομική κατάσταση που δεν επιτρέπει μακροχρόνιους αγώνες. Τελικά υπαναχωρεί υπό το βάρος της κατακραυγής, έχοντας όμως ήδη προκαλέσει πανικό στους πολίτες. Ποιος ο στόχος μιας τέτοιας πολιτικής; Οι μεταρρυθμίσεις (σωστές ή λάθος) δεν προχωρούν, καθώς όλοι γνωρίζουν ότι τελικά η Κυβέρνηση θα σπάσει αργά ή γρήγορα και ξεκινούν κινητοποιήσεις για οποιοδήποτε θέμα. Από σοβαρά θεσμικά προβλήματα του κλάδου μέχρι παράλογες απαιτήσεις που ντύνονται με έναν μανδύα σοβαρότητας.
Αρθρογράφος: Σταμάτης Ζαχαρός
Άπαντες έχουν καταλάβει ότι οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα είναι κατά βάθος συμπονετικές, παρά τον τσαμπουκά που επιδεικνύουν στην αρχή.
Προαναγγελθείσες εξελίξεις
Δε χρειάστηκαν περισσότερες από δύο ημέρες, για να ξεκινήσουν τα ρεπορτάζ που αναφέρουν ότι η απεργία των τελωνειακών προκαλεί προβλήματα ανεφοδιασμού της αγοράς. Στη συνέχεια, οι ρεπόρτερ αναφέρονται ειδικότερα στα πρατήρια υγρών καυσίμων όπου οι αντλίες στερεύουν σιγά-σιγά και ήδη βλέπουμε τις συνήθεις πλέον ουρές για μερικά γαλόνια καυσίμου. Πριν καλά καλά ξεκινήσει η απεργία, ακόμη και όσοι δεν οδηγούν γνώριζαν ότι μια τέτοια κινητοποίηση θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στα προβλήματα ανεφοδιασμού και έτσι όσοι έχουν αυτοκίνητα σπεύδουν να γεμίσουν καλού-κακού τα ρεζερβουάρ τους.
Άπαντες λοιπόν γνωρίζουμε ότι θα δημιουργηθεί πρόβλημα. Αρχικά στα καύσιμα, στη συνέχεια στο ανεφοδιασμό της αγοράς με τρόφιμα και μετά δεν ξέρω και ΄γω που αλλού. Το γνωρίζει φυσικά και η κυβέρνηση. Μάλιστα, το γνώριζε νωρίτερα από εμάς, καθώς οι τελωνειακοί είχαν προειδοποιήσει για τις κινητοποιήσεις. Παραμένει όμως ανένδοτη και δε διαπραγματεύεται μαζί τους θέματα για τα οποία έχει λάβει εδώ και καιρό αποφάσεις. Η εικόνα μιας κυβέρνησης που εμμένει στις αποφάσεις της, αποπνέει μια σοβαρότητα. Δε θα ήταν ευχάριστο να αλλάζει πολιτική κάθε φορά που κάποιος αντιδρά.
Vs
Με γνωστή κατάληξη
Μάλιστα σε μια σοβαρή κοινωνία θα είχε και την αμέριστη στήριξη των πολιτών. Όταν έμαθε λοιπόν τις προθέσεις των τελωνειακών, είχε δυο επιλογές. Η πρώτη ήταν να σαλπίσει άτακτη υποχώρηση και να "συμφωνήσει με τα δίκαια αιτήματα του κλάδου". Θα ήταν ένα μικρό πλήγμα στο κύρος της, αλλά θα μπορούσε να στηρίξει επικοινωνιακά το θέμα, λέγοντας ότι "αφουγκράζεται τα προβλήματα της κοινωνίας και των επαγγελματικών ομάδων, προσαρμόζοντας την πολιτική της". Η δεύτερη επιλογή είναι φυσικά να μείνει ανένδοτη στις θέσεις της. Ο δύσκολος αυτός δρόμος απαιτεί φυσικά έναν σχεδιασμό. Πρέπει να αναλογιστεί το κόστος που θα έχει στην εικόνα της η ταλαιπωρία των πολιτών, να τους ενημερώσει ότι οι ώρες είναι δύσκολες αλλά απαιτείται τόλμη για να πάμε μπροστά και φυσικά να έχει έτοιμο ένα σχέδιο έκτακτης δράσης για την περίπτωση που τα πράγματα "ξεφύγουν" και οι οδηγοί γεμίζουν τα ρεζερβουάρ με μπουκαλάκια βενζίνης από το σούπερ μάρκετ, την ώρα που η αγορά θα βάζει λουκέτο από την έλλειψη εμπορευμάτων.
Μέχρι τώρα, στην Ελλάδα επιλέγεται μια τρίτη μεσοβέζικη λύση. Η Κυβέρνηση επιδεικνύει τσαμπουκά τις πρώτες ημέρες των κινητοποιήσεων και μαλακώνει, όπως το κρέας που σιτεύει, τις επόμενες ή περιμένει να "μαλακώσουν" οι απεργοί, βασιζόμενη στην καλή τους θέληση και την κακή τους οικονομική κατάσταση που δεν επιτρέπει μακροχρόνιους αγώνες. Τελικά υπαναχωρεί υπό το βάρος της κατακραυγής, έχοντας όμως ήδη προκαλέσει πανικό στους πολίτες. Ποιος ο στόχος μιας τέτοιας πολιτικής; Οι μεταρρυθμίσεις (σωστές ή λάθος) δεν προχωρούν, καθώς όλοι γνωρίζουν ότι τελικά η Κυβέρνηση θα σπάσει αργά ή γρήγορα και ξεκινούν κινητοποιήσεις για οποιοδήποτε θέμα. Από σοβαρά θεσμικά προβλήματα του κλάδου μέχρι παράλογες απαιτήσεις που ντύνονται με έναν μανδύα σοβαρότητας.
Αρθρογράφος: Σταμάτης Ζαχαρός
Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου 2008
Αγοράστε μετοχές όπως ο Warren Buffett
Στην επιλογή 49 μετοχών κατέληξε η S&P, ακολουθώντας τα επενδυτικά κριτήρια του Αμερικανού μεγαλοεπενδυτή.
Ο Warren Buffett έχει τη φήμη ενός από τους πλέον επιτυχημένους επενδυτές αξίας όλων των εποχών. Η εταιρεία συμμετοχών του Berkshire Hathaway (BRKA) διατηρεί ποσοστά σε ευρύ φάσμα κλάδων, όπως οι ασφάλειες, οι εκδόσεις, το λιανικό εμπόριο και η μεταποίηση, ενώ παράλληλα διαθέτει πάνω από 28 δισ. δολάρια σε ρευστά διαθέσιμα και περίπου 102 δισ. δολάρια σε τίτλους.
Όμως, όπως και διάφοροι άλλοι στον κλάδο των υπηρεσιών, η Berkshire Hathaway έχει βρεθεί αντιμέτωπη με δύσκολους καιρούς. Από τα μεγέθη β’ τριμήνου, που δημοσιοποιήθηκαν στα μέσα Αυγούστου, τα κέρδη είχαν υποχωρήσει 7,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, μεταξύ άλλων και λόγω της βελτίωσης μόλις 2,6% στα έσοδα από επενδύσεις. Στο πλαίσιο της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων, ο Buffett αποκάλυψε πως είχε αποκτήσει –μέσω της Berkshire- ποσοστό στην NRG (NRG), ενώ αυξήσει τη συμμετοχή του στη Sanofi-Aventis (SNY) και την Ingersoll-Rand (IR).
Ωστόσο, πώς επιλέγει ο Buffett που θα επενδύσει; Ποιος είναι δηλαδή ο «"ρόπος του Warren"; Από τα κατά καιρούς δημόσια σχόλια του και τις ετήσιες επιστολές στους μετόχους, συνάγεται πως τα πράγματα για τον Buffett είναι πολύ απλά: Ο ίδιος αρκείται στο να δηλώνει πως "αγοράζει διαθέσιμες μετοχές και σε λογική τιμή".
Στην πραγματικότητα, ομώς, ο Buffett χρησιμοποιεί εξειδικευμένες μεθόδους για να καθορίσει ποιες εταιρείες θα πρέπει να ανήκουν στο χαρτοφυλάκιο του. Συγκεκριμένα, τα κριτήρια βάσει των οποίων κάνει τις επιλογές του είναι τα ακόλουθα:
• Ελεύθερες ταμειακές ροές (BusinessWeek.com) της τάξης των 250 εκατ. δολαρίων.
• Περιθώριο καθαρού κέρδους (BusinessWeek.com) τουλάχιστον 15%.
• Απόδοση ιδίων κεφαλαίων (BusinessWeek.com) άνω του 15% για κάθε ένα από τα προηγούμενα τρία χρόνια, αλλά και για το πλέον πρόσφατο τρίμηνο.
• Παρακρατούμενα κέρδη (BusinessWeek.com) αξίας ενός δολαρίου που έχουν δημιουργήσει αξία για τους μετόχους τουλάχιστον ενός δολαρίου για τους μετόχους τα τελευταία πέντε χρόνια.
• Άπλετη ρευστότητα. Μόνο μετοχές με κεφαλαιοποίηση (BusinessWeek.com) τουλάχιστον 500 εκατ. δολαρίων.
Ωστόσο, η Standard & Poor’s πρόσθεσε ένα ακόμα κριτήριο, για να αποκλείσει τις υπερτιμημένες μετοχές. Οι υπερτιμημένες μετοχές εντοπίζονται, αν συγκρίνει κανείς την τωρινή τιμή με τις προεξοφλούμενες ταμειακές ροές (DCF) (BusinessWeek.com).
Τελικά, βάσει των ως άνω κριτηρίων, προέκυψαν 49 μετοχές (BusinessWeek.com, 5/9/08).
Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως δεν πρόκειται για μετοχές που έχει αποκτήσει ή σκοπεύει να αποκτήσει στην πραγματικότητα ο Buffett. Είναι δε σημαντικό να σημειωθεί πως πολλές από τις πρόσφατες χρεώσεις των μεγάλων χρηματοοικονομικών ομίλων είχαν μηδαμινή επίδραση στις ταμειακές ροές.
Ο Howard Silverblatt είναι αναλυτής της Standard & Poor΄s στον κλάδο υπηρεσιών δεικτών. Επιπροσθέτως, είναι υπεύθυνος για την ανάλυση των αμερικανικών δεικτών, συμπεριλαμβανομένου του πλέον αναγνωρισμένου S&P 500.
Αρθρογράφος: Howard Silverblatt
Ο Warren Buffett έχει τη φήμη ενός από τους πλέον επιτυχημένους επενδυτές αξίας όλων των εποχών. Η εταιρεία συμμετοχών του Berkshire Hathaway (BRKA) διατηρεί ποσοστά σε ευρύ φάσμα κλάδων, όπως οι ασφάλειες, οι εκδόσεις, το λιανικό εμπόριο και η μεταποίηση, ενώ παράλληλα διαθέτει πάνω από 28 δισ. δολάρια σε ρευστά διαθέσιμα και περίπου 102 δισ. δολάρια σε τίτλους.
Όμως, όπως και διάφοροι άλλοι στον κλάδο των υπηρεσιών, η Berkshire Hathaway έχει βρεθεί αντιμέτωπη με δύσκολους καιρούς. Από τα μεγέθη β’ τριμήνου, που δημοσιοποιήθηκαν στα μέσα Αυγούστου, τα κέρδη είχαν υποχωρήσει 7,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, μεταξύ άλλων και λόγω της βελτίωσης μόλις 2,6% στα έσοδα από επενδύσεις. Στο πλαίσιο της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων, ο Buffett αποκάλυψε πως είχε αποκτήσει –μέσω της Berkshire- ποσοστό στην NRG (NRG), ενώ αυξήσει τη συμμετοχή του στη Sanofi-Aventis (SNY) και την Ingersoll-Rand (IR).
Ωστόσο, πώς επιλέγει ο Buffett που θα επενδύσει; Ποιος είναι δηλαδή ο «"ρόπος του Warren"; Από τα κατά καιρούς δημόσια σχόλια του και τις ετήσιες επιστολές στους μετόχους, συνάγεται πως τα πράγματα για τον Buffett είναι πολύ απλά: Ο ίδιος αρκείται στο να δηλώνει πως "αγοράζει διαθέσιμες μετοχές και σε λογική τιμή".
Στην πραγματικότητα, ομώς, ο Buffett χρησιμοποιεί εξειδικευμένες μεθόδους για να καθορίσει ποιες εταιρείες θα πρέπει να ανήκουν στο χαρτοφυλάκιο του. Συγκεκριμένα, τα κριτήρια βάσει των οποίων κάνει τις επιλογές του είναι τα ακόλουθα:
• Ελεύθερες ταμειακές ροές (BusinessWeek.com) της τάξης των 250 εκατ. δολαρίων.
• Περιθώριο καθαρού κέρδους (BusinessWeek.com) τουλάχιστον 15%.
• Απόδοση ιδίων κεφαλαίων (BusinessWeek.com) άνω του 15% για κάθε ένα από τα προηγούμενα τρία χρόνια, αλλά και για το πλέον πρόσφατο τρίμηνο.
• Παρακρατούμενα κέρδη (BusinessWeek.com) αξίας ενός δολαρίου που έχουν δημιουργήσει αξία για τους μετόχους τουλάχιστον ενός δολαρίου για τους μετόχους τα τελευταία πέντε χρόνια.
• Άπλετη ρευστότητα. Μόνο μετοχές με κεφαλαιοποίηση (BusinessWeek.com) τουλάχιστον 500 εκατ. δολαρίων.
Ωστόσο, η Standard & Poor’s πρόσθεσε ένα ακόμα κριτήριο, για να αποκλείσει τις υπερτιμημένες μετοχές. Οι υπερτιμημένες μετοχές εντοπίζονται, αν συγκρίνει κανείς την τωρινή τιμή με τις προεξοφλούμενες ταμειακές ροές (DCF) (BusinessWeek.com).
Τελικά, βάσει των ως άνω κριτηρίων, προέκυψαν 49 μετοχές (BusinessWeek.com, 5/9/08).
Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως δεν πρόκειται για μετοχές που έχει αποκτήσει ή σκοπεύει να αποκτήσει στην πραγματικότητα ο Buffett. Είναι δε σημαντικό να σημειωθεί πως πολλές από τις πρόσφατες χρεώσεις των μεγάλων χρηματοοικονομικών ομίλων είχαν μηδαμινή επίδραση στις ταμειακές ροές.
Ο Howard Silverblatt είναι αναλυτής της Standard & Poor΄s στον κλάδο υπηρεσιών δεικτών. Επιπροσθέτως, είναι υπεύθυνος για την ανάλυση των αμερικανικών δεικτών, συμπεριλαμβανομένου του πλέον αναγνωρισμένου S&P 500.
Αρθρογράφος: Howard Silverblatt
Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου 2008
Τα υπέροχα χρόνια με τους κρατικούς βιομήχανους
Πόσο υπέροχα ήταν, για την οικονομία και την κοινωνία, εκείνα τα χρόνια της δεκαετίας του 1980, με τους "ωραίους" 200 περίπου κρατικούς βιομήχανους του ΠΑΣΟΚ που είχαν αναλάβει να εξυγιάνουν τις 33 προβληματικές πρώην ιδιωτικές βιομηχανίες και ακόμη όλες τις άλλες που είχε φροντίσει να κρατικοποιήσει (την προηγούμενη πενταετία) ο Κ. Καραμανλής (όμιλοι Ανδρεάδη, Νιάρχου, Μποδοσάκη).
Τι υπέροχα χρόνια εργασιακής γαλήνης και ηρεμίας με την ελληνική κρατική βιομηχανία που άρχιζε από τη διύλιση πετρελαίου, την αμυντική βιομηχανία, τη μεταλλουργία, την παραγωγή τσιμέντου και έφθανε μέχρι τις... κάλτσες, τα καλσόν και την απόσταξη ούζου!!!
Τι ωραίοι και συνεργάσιμοι οι αφισσοκολητές -κρατικοί βιομήχανοι και με την πολιτεία και με τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Τι σημασία έχει αν πριν από 2-3 χρόνια ήταν αφισσοκολητές και κλακαδόροι στις συγκεντρώσεις του ΠΑΣΟΚ.
Τι απίθανη ειρήνη ήταν εκείνη με τους κρατικούς εργάτες της βιομηχανίας που εξασφάλιζαν μονιμότητα δημοσίου υπαλλήλου, αφού κανείς από τους κρατικούς βιομήχανους δεν τολμούσε να κάνει απολύσεις, γιατί θα έβρισκε μπροστά του δεκάδες Σωματεία της ίδια ιδεολογίας.
Τι ωραία και μεθοδικά έκαναν την "εξυγίανση" των προβληματικών επιχειρήσεων, χωρίς να πληρώνουν τα εξορκισμένα δάνεια που έπαιρναν από τις κρατικές Τράπεζες με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου, χωρίς να πληρώνουν το καταραμένο ρεύμα της ΔΕΗ, χωρίς να πληρώνουν πετρέλαια στα επίσης κρατικά διυλιστήρια.
Αλλά όμως και χωρίς να διαμαρτύρονται για το φορολογικό. Χωρίς να αντιτίθενται στην οικονομική πολιτική, χωρίς να σημειώνουν μια ώρα απεργίας στις μονάδες τους, αφού πάντα "τα εύρισκαν" με τους εργαζόμενους, γιατί είχαν ρευστότητα, όσο το κράτος τους έκανε τη χάρη να μη βλέπει τα φέσια τους στο δημόσιο.
Τι υπέροχα και τι ειρηνικά εκείνα τα χρόνια. Που, ενώ οι ασύδοτοι μικροναυπηγοί και σιδηρουργοί του Περάματος τολμούσαν και απέλυαν την εργατιά, αν δεν είχαν δουλειές, ο Σκαραμαγκάς κρατούσε όλες τις ειδικότητες, ακόμη και όταν δεν είχε δουλειές για τις ειδικότητες αυτές. Ήταν δυνατόν να απολυθεί κρατικός εργάτης με τη δικαιολογία ότι ένα χρονικό διάστημα δεν απασχολείτο; Και τι μ ΄αυτό; Κάποια ώρα θα απασχοληθεί...
Τι ωραία χρόνια για τους κρατικούς βιομήχανους και τους κρατικούς εργάτες της κρατικής κλωστοϋφαντουργίας Πειραϊκής Πατραϊκής και της κρατικής χαρτοβιομηχανίας Αθηναϊκή Χαρτοποιία. Σε μια περίοδο που στην Ευρώπη οι κλωστοϋφαντουργίες και οι μικρές χαρτοβιομηχανίες έκλειναν η μία μετά την άλλη, λόγω ασύμφορου κόστους και υψηλού ανταγωνισμού, εμείς στην Ελλάδα είχαμε τους "ήρωες” Έλληνες φορολογούμενους που πλήρωναν 3 τρισ. δραχμές (μήπως το ήξεραν...) για να "σώσουμε" και να συντηρήσουμε τις δικές μας κρατικές κλωστοϋφαντουργίες και χαρτοβιομηχανίες την Ολυμπιακή, τα Ναυπηγεία, τη ΛΑΡΚΟ, την ΠΥΡΚΑΛ και άλλες κρατικές μονάδες. Και ας έκλειναν οι διπλανές τους στην άλλη γειτονιά, γιατί αυτές έπρεπε να πληρώσουν και τα κρατικά ταμεία και τη ΔΕΗ και την ΕΥΔΑΠ.
Ποιος διαμαρτύρονταν τότε για την τυχόν υψηλή φορολογία; Σχεδόν κανείς. Ακόμη και ο ΣΕΒ τα έλεγε τότε με "κομψό" τρόπο και με "πλάγιο ήχο", γιατί είχε εις τα αγκάλας του το σύνολο σχεδόν των κρατικών βιομηχανιών και τον βοηθούσε στο "ξελάσπωμα", αφού τα άλλα μέλη της ιδιωτικής βιομηχανίας δεν είχαν να πληρώσουν ούτε τη συνδρομή τους στο ΣΕΒ.
Δεν μπορώ λοιπόν να καταλάβω γιατί χάθηκε όλη αυτή η "βιομηχανική οικογένεια".
Γιατί επιστρέψαμε στους ιδιώτες επιχειρηματίες και μάλιστα στους ξένους κεφαλαιούχους που κατέκλεισαν την ελληνική βιομηχανία (τσιμέντα, ναυπηγεία, διυλιστήρια), προχώρησαν στις Τράπεζες, στον ΟΤΕ και απειλούν τώρα τη ΔΕΗ, τη ΔΕΠΑ, τον ΟΛΠ, τον ΟΛΘ και ακόμη και την ΕΥΔΑΠ; Τι τους θέλουμε αυτούς; Για να κουμαντάρουν και το Χρηματιστήριο μας; Για να έχουν άποψη στη φορολογική πολιτική; Για να μας λένε τι θα κάνουμε με την οικονομική μας πολιτική; Ορίστε τώρα που σήκωσαν κεφάλι και αντιδρούν στη νέα φορολογική πολιτική που έχει όραμα μια 20ετία, ανεξάρτητα από το αν θα την αλλάζουμε ανά διετία, ανάλογα με τις ανάγκες του κορβανά...
Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν έκανε αυτό που του είχε υποδείξει ο επίσης αείμνηστος Γεώργιος Δράκος (πρώην ΙΖΟΛΑ), όταν ο τότε πρωθυπουργός του είπε ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν βιομήχανοι ποιότητας. "Αλήθεια (απάντησε); Όμως πόσοι είμαστε εμείς κ. πρόεδρε; Είμαστε 200-300. Βάλτε μας σε μια βάρκα και πνίξτε μας. Αλλά προς Θεού. Σώστε τη βιομηχανία του τόπου."
Αν τους είχαμε πνίξει τότε, θα συνεχίζαμε με τους αφισσοκλητές-κρατικούς βιομήχανους και θα είχαμε όλοι την ησυχία μας.
Και σκέφτομαι. Μιας και επαναφέραμε (πρόσφατα) πάλι την ίδια "λογική» της διάσωσης προβληματικών επιχειρήσεων και επειδή η οικονομική και ειδικότερα η φορολογική μας πολιτική δείχνει ότι δε μας ενδιαφέρουν κι οι ξένοι επενδυτές, γιατί δεν πνίγουμε αυτούς που έχουν μείνει (καμιά κατοσταριά έχουν μείνει με σχέδια, κεφάλαια και ενδιαφέροντα) και να επιστρέψουμε στην υπέροχη εποχή των κρατικών βιομήχανων. Μια ιδέα είναι. Τη ρίχνω και ας πέσει κάτω... που λέει και το τραγούδι.
Αρθρογράφος: Γιώργος Κράλογλου
Τι υπέροχα χρόνια εργασιακής γαλήνης και ηρεμίας με την ελληνική κρατική βιομηχανία που άρχιζε από τη διύλιση πετρελαίου, την αμυντική βιομηχανία, τη μεταλλουργία, την παραγωγή τσιμέντου και έφθανε μέχρι τις... κάλτσες, τα καλσόν και την απόσταξη ούζου!!!
Τι ωραίοι και συνεργάσιμοι οι αφισσοκολητές -κρατικοί βιομήχανοι και με την πολιτεία και με τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Τι σημασία έχει αν πριν από 2-3 χρόνια ήταν αφισσοκολητές και κλακαδόροι στις συγκεντρώσεις του ΠΑΣΟΚ.
Τι απίθανη ειρήνη ήταν εκείνη με τους κρατικούς εργάτες της βιομηχανίας που εξασφάλιζαν μονιμότητα δημοσίου υπαλλήλου, αφού κανείς από τους κρατικούς βιομήχανους δεν τολμούσε να κάνει απολύσεις, γιατί θα έβρισκε μπροστά του δεκάδες Σωματεία της ίδια ιδεολογίας.
Τι ωραία και μεθοδικά έκαναν την "εξυγίανση" των προβληματικών επιχειρήσεων, χωρίς να πληρώνουν τα εξορκισμένα δάνεια που έπαιρναν από τις κρατικές Τράπεζες με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου, χωρίς να πληρώνουν το καταραμένο ρεύμα της ΔΕΗ, χωρίς να πληρώνουν πετρέλαια στα επίσης κρατικά διυλιστήρια.
Αλλά όμως και χωρίς να διαμαρτύρονται για το φορολογικό. Χωρίς να αντιτίθενται στην οικονομική πολιτική, χωρίς να σημειώνουν μια ώρα απεργίας στις μονάδες τους, αφού πάντα "τα εύρισκαν" με τους εργαζόμενους, γιατί είχαν ρευστότητα, όσο το κράτος τους έκανε τη χάρη να μη βλέπει τα φέσια τους στο δημόσιο.
Τι υπέροχα και τι ειρηνικά εκείνα τα χρόνια. Που, ενώ οι ασύδοτοι μικροναυπηγοί και σιδηρουργοί του Περάματος τολμούσαν και απέλυαν την εργατιά, αν δεν είχαν δουλειές, ο Σκαραμαγκάς κρατούσε όλες τις ειδικότητες, ακόμη και όταν δεν είχε δουλειές για τις ειδικότητες αυτές. Ήταν δυνατόν να απολυθεί κρατικός εργάτης με τη δικαιολογία ότι ένα χρονικό διάστημα δεν απασχολείτο; Και τι μ ΄αυτό; Κάποια ώρα θα απασχοληθεί...
Τι ωραία χρόνια για τους κρατικούς βιομήχανους και τους κρατικούς εργάτες της κρατικής κλωστοϋφαντουργίας Πειραϊκής Πατραϊκής και της κρατικής χαρτοβιομηχανίας Αθηναϊκή Χαρτοποιία. Σε μια περίοδο που στην Ευρώπη οι κλωστοϋφαντουργίες και οι μικρές χαρτοβιομηχανίες έκλειναν η μία μετά την άλλη, λόγω ασύμφορου κόστους και υψηλού ανταγωνισμού, εμείς στην Ελλάδα είχαμε τους "ήρωες” Έλληνες φορολογούμενους που πλήρωναν 3 τρισ. δραχμές (μήπως το ήξεραν...) για να "σώσουμε" και να συντηρήσουμε τις δικές μας κρατικές κλωστοϋφαντουργίες και χαρτοβιομηχανίες την Ολυμπιακή, τα Ναυπηγεία, τη ΛΑΡΚΟ, την ΠΥΡΚΑΛ και άλλες κρατικές μονάδες. Και ας έκλειναν οι διπλανές τους στην άλλη γειτονιά, γιατί αυτές έπρεπε να πληρώσουν και τα κρατικά ταμεία και τη ΔΕΗ και την ΕΥΔΑΠ.
Ποιος διαμαρτύρονταν τότε για την τυχόν υψηλή φορολογία; Σχεδόν κανείς. Ακόμη και ο ΣΕΒ τα έλεγε τότε με "κομψό" τρόπο και με "πλάγιο ήχο", γιατί είχε εις τα αγκάλας του το σύνολο σχεδόν των κρατικών βιομηχανιών και τον βοηθούσε στο "ξελάσπωμα", αφού τα άλλα μέλη της ιδιωτικής βιομηχανίας δεν είχαν να πληρώσουν ούτε τη συνδρομή τους στο ΣΕΒ.
Δεν μπορώ λοιπόν να καταλάβω γιατί χάθηκε όλη αυτή η "βιομηχανική οικογένεια".
Γιατί επιστρέψαμε στους ιδιώτες επιχειρηματίες και μάλιστα στους ξένους κεφαλαιούχους που κατέκλεισαν την ελληνική βιομηχανία (τσιμέντα, ναυπηγεία, διυλιστήρια), προχώρησαν στις Τράπεζες, στον ΟΤΕ και απειλούν τώρα τη ΔΕΗ, τη ΔΕΠΑ, τον ΟΛΠ, τον ΟΛΘ και ακόμη και την ΕΥΔΑΠ; Τι τους θέλουμε αυτούς; Για να κουμαντάρουν και το Χρηματιστήριο μας; Για να έχουν άποψη στη φορολογική πολιτική; Για να μας λένε τι θα κάνουμε με την οικονομική μας πολιτική; Ορίστε τώρα που σήκωσαν κεφάλι και αντιδρούν στη νέα φορολογική πολιτική που έχει όραμα μια 20ετία, ανεξάρτητα από το αν θα την αλλάζουμε ανά διετία, ανάλογα με τις ανάγκες του κορβανά...
Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν έκανε αυτό που του είχε υποδείξει ο επίσης αείμνηστος Γεώργιος Δράκος (πρώην ΙΖΟΛΑ), όταν ο τότε πρωθυπουργός του είπε ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν βιομήχανοι ποιότητας. "Αλήθεια (απάντησε); Όμως πόσοι είμαστε εμείς κ. πρόεδρε; Είμαστε 200-300. Βάλτε μας σε μια βάρκα και πνίξτε μας. Αλλά προς Θεού. Σώστε τη βιομηχανία του τόπου."
Αν τους είχαμε πνίξει τότε, θα συνεχίζαμε με τους αφισσοκλητές-κρατικούς βιομήχανους και θα είχαμε όλοι την ησυχία μας.
Και σκέφτομαι. Μιας και επαναφέραμε (πρόσφατα) πάλι την ίδια "λογική» της διάσωσης προβληματικών επιχειρήσεων και επειδή η οικονομική και ειδικότερα η φορολογική μας πολιτική δείχνει ότι δε μας ενδιαφέρουν κι οι ξένοι επενδυτές, γιατί δεν πνίγουμε αυτούς που έχουν μείνει (καμιά κατοσταριά έχουν μείνει με σχέδια, κεφάλαια και ενδιαφέροντα) και να επιστρέψουμε στην υπέροχη εποχή των κρατικών βιομήχανων. Μια ιδέα είναι. Τη ρίχνω και ας πέσει κάτω... που λέει και το τραγούδι.
Αρθρογράφος: Γιώργος Κράλογλου
Τρίτη 5 Αυγούστου 2008
Το αμυντικό "οπλοστάσιο" των επενδυτών
Ιδού δέκα τρόποι για να οχυρώσετε το χαρτοφυλάκιο σας από περαιτέρω "τραύματα", λόγω της συνεχιζόμενης χρηματοπιστωτικής κρίσης, με την αμυντική "πανοπλία" σας να επιτρέπει μικρές αντεπιθέσεις, όσο βέβαια το επιτρέπουν οι συνθήκες.
Τα πάγια των επενδυτών βρίσκονται υπό αδιάκοπη πολιορκία.
Από την αρχή του έτους έως σήμερα, οι μετοχές που απαρτίζουν τον ευρύτερο δείκτη S&P 500 έχουν καταγράψει απώλειες στη κεφαλαιοποίηση τους τουλάχιστον 2 τρισ. δολαρίων, ο δείκτης των blue-chip, Dow Jones, μπαινοβγαίνει στην περιοχή του bear market, καθώς έχει βρεθεί να χάνει περίπου 20% από το υψηλό του Οκτωβρίου του 2007, ενώ έχει διπλασιαστεί το ποσοστό αθέτησης των εταιρικών ομολόγων. Επιπροσθέτως, οι τιμές κατοικίας στις 10 μεγαλύτερες πόλεις των ΗΠΑ υποχωρούν 16% στη διάρκεια του τελευταίου έτους, σύμφωνα με το δείκτη S&P/Case-Shiller Μαΐου. Οι επενδυτές αναγκάσθηκαν να παρακολουθούν τις αποταμιεύσεις τους για τα "χρυσά" χρόνια της σύνταξης ή για τα δίδακτρα των κολεγίων των παιδιών τους σιγά-σιγά να εξανεμίζονται.
Ορισμένοι ειδικοί συστήνουν στους επενδυτές να μην προβούν σε σημαντικές επενδυτικές κινήσεις, αμέσως μετά από σημαντική υποχώρηση των αγορών. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι για αποφύγουν τα "χτυπήματα" που θα επιφέρει στο χαρτοφυλάκιο τους ενδεχόμενη ύφεση στην αμερικανική οικονομία, ενώ δεν αποκλείεται να καταφέρουν και να "αντεπιτεθούν". Για όσους δεν έχουν "γερό στομάχι", η καλύτερη δυνατή επιλογή είναι η διακράτηση μετρητών ή τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, καθώς λογαριασμός καταθέσεων σε τράπεζα με απόδοση 2% έχει αποδειχθεί περισσότερο προσοδοφόρος από τον S&P 500. Όσο για τους επενδυτές με "ατσάλινα νεύρα" και διάθεση για ανάληψη κινδύνου, η τοποθέτηση χρημάτων σε funds που προτιμούν θέσεις "short" έναντι βασικών χρηματιστηριακών δεικτών ή ακόμα και η απόκτηση ορισμένων τύπων εταιρικών ομολογιών, μπορεί ακόμα να περιορίσει τις απώλειες.
Πως μπορούν οι επενδυτές να "παίξουν" αμυντικό παιχνίδι; Σε γενικές γραμμές, η κύρια στρατηγική θα ήταν η διαφοροποίηση. Βέβαια, οι επενδυτές θα πρέπει να ακολουθούν την εν λόγω πρακτική είτε οι καιροί είναι καλοί είτε κακοί. Έχοντας ψάξει λίγο καλύτερα στον επενδυτικό "χρυσό οδηγό" αμυντικών παιχνιδιών, σας παρουσιάζουμε δέκα "όπλα" –κλιμακούμενης "δυσκολίας"-, τα οποία συνιστούν χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι και ποικίλουν από την 100% ασφαλή διακράτηση μετρητών έως και επενδυτικά οχήματα με ελαφρώς περισσότερο ρίσκο, που δεν απομακρύνονται, ωστόσο, πολύ από ασφαλή "λιμάνια", όπως τα τραπεζικά ομόλογα.
1. Μετρητά
Σίγουρα δεν πρόκειται για την πλέον ενθουσιώδη επιλογή, αλλά για όσους έχουν τρομάξει από την απρόβλεπτη χρηματιστηριακή πορεία, η επένδυση σε μετρητά αποτελεί καλή αμυντική κίνηση. Οι τράπεζες προσφέρουν λογαριασμούς-προϊόντα της χρηματαγοράς, για να προσελκύσουν νέες καταθέσεις. Λογαριασμοί αυτού του είδους, έως και 100.000 δολαρίων, ασφαλίζονται από την FDIC και είθισται να χαρακτηρίζονται από απόδοση της τάξης του 2%-4% ετησίως. Αν και με χαμηλότερη ρευστότητα, τα πιστοποιητικά καταθέσεων αποτελούν εναλλακτική στη διακράτηση μετρητών, ενώ φέρουν υψηλότερη απόδοση. Αν αναλογιστεί κανείς πως επένδυση 1 δολαρίου στον S&P 500 τον Ιανουάριο του 2000 έχει αξία σήμερα 87 cents, η διακράτηση μετρητών δεν είναι αναγκαστικά κακή επιλογή. "Ο κόσμος είθισται να αγνοεί επιδεικτικά τα μετρητά" σχολιάζει ο Rich Bernstein, υπεύθυνος επενδυτικής στρατηγικής της Merrill Lynch (MER). Ο ίδιος συνεχίζει λέγοντας πως "τουλάχιστον όμως αποδίδουν".
2. Ομόλογα αμερικανικού Δημοσίου
Σίγουρα, οι αποδόσεις στα ομόλογα αμερικανικού Δημοσίου δεν είναι ό,τι πιο ελκυστικό υπάρχει, ωστόσο είναι σταθερά. Στις 29 Ιουλίου, τα δεκαετή κρατικά ομόλογα εμφάνισαν απόδοση 4,04%, ενώ στα 30ετή ομόλογα διαμορφώθηκε στο 4,62%. Το πρόβλημα με αυτές τις επενδύσεις είναι πως οι αποδόσεις είναι αυτόματες και δεν μπορούν να υπερβούν πάντα τον πληθωρισμό. Παραδείγματος χάριν, η απόδοση στο διετές ομόλογο εμφάνισε απόδοση 2,62% σε ετήσια βάση. Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά χαμηλότερο από το μέσο ετήσιο πληθωρισμό 5%, σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη τιμών καταναλωτή Ιουνίου. Επομένως, "εάν αγοράσει κάποιος ομόλογο με απόδοση 5% και μέσο ετήσιο πληθωρισμό 6% στη διάρκεια των επόμενων 10 ετών, τότε ο "επενδυτής έχει πάρει λαθεμένη απόφαση", δήλωσε ο Jonathan Bergman, υπεύθυνος επενδυτικής στρατηγικής στην Palisades Hudson Asset Management.
3. Κρατικά ομόλογα προστατευμένα από τον πληθωρισμό (TIPS)
Για αυτό κιόλας το υπουργείο Οικονομίας προσφέρει ομόλογα που συνυπολογίζουν τον παράγοντα πληθωρισμό. Τα TIPS είναι ομόλογα σταθερού επιτοκίου, στα οποία το αρχικό κεφάλαιο μεγαλώνει (ή συρρικνώνεται) με τον ίδιο ακριβώς ρυθμό με τον πληθωρισμό. Στην τελευταία δημοπρασία TIPS, ένα 20ετές ομόλογο ωρίμανσης Ιουλίου 2028 εμφάνισε απόδοση 2,21%. "Τα TIPS ίσως να είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης" για επενδυτές που έχουν αμυντικό προσανατολισμό και ανησυχούν για τον "καλπασμό" στον πληθωρισμό, σχολίασε ο Hank Hanau, πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων HFH Planning.
Οι τίτλοι δίνουν πίσω στους επενδυτές το επιτόκιο τους δύο φορές το χρόνο, ενώ το αρχικό κεφάλαιο προσαρμόζεται κάθε φορά για να αντανακλά τις αλλαγές στο δείκτη τιμών καταναλωτή. Για παράδειγμα, ένα χρεόγραφο αξίας 100 δολαρίων με απόδοση 2,5% θα μετατραπεί σε τίτλο αξίας 105 δολαρίων με την ίδια απόδοση, αν ο ετήσιος πληθωρισμός είναι 5%.
Βέβαια, ούτε τα TIPS είναι πανάκεια, προειδοποιεί ο Hanau. Τα TIPS αντιστοιχούν στο δείκτη τιμών καταναλωτή, μέθοδο υπολογισμού του πληθωρισμού που πολλοί θεωρούν πως υποτιμά τη σημασία της αύξησης του κόστους των καυσίμων και των τροφίμων, των δύο βασικών παραγόντων που βρίσκονται πίσω από την τρέχουσα εκτίναξη του πληθωρισμού. Πρόσφατα η Morgan Stanley (MS) ανέφερε σε πελάτες της πως τα TIPS δεν αντιδρούν στον πληθωρισμό εξίσου καλά με τα συμβόλαια παραγώγων που είναι προσδεμένα με τις πληθωριστικές προσδοκίες, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του Bloomberg.
4. Ξένα κυβερνητικά ομόλογα
Η αγορά ομολόγων που εκδίδουν βασικές εκβιομηχανισμένες χώρες, όπως η Γερμανία και η Ιαπωνία, είναι ένας άλλος ασφαλής τρόπος για να αξιοποιήσει κάποιος τα αμερικανικά επιτόκια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού είναι η απόκτηση διετούς γερμανικού κρατικού ομολόγου με απόδοση 4,32%, ήτοι 170 μονάδες βάσης πάνω από την αμερικανική εναλλακτική λύση. Πάντως, ο Bernstein της Merrill Lynch συνιστά στους επενδυτές να προτιμούν χώρες του G7. Διότι ο κίνδυνος κατάρρευσης της κυβέρνησης στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι υψηλότερος, λόγω των έντονων επιτοκιακών διακυμάνσεων, της αύξησης του πληθωρισμού και της περιορισμένης πρόσβασης σε κεφάλαια. "Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ των αναπτυγμένων και των αναδυόμενων οικονομιών. Η θεμελιώδης διαφορά είναι η ποιότητα" εξηγεί ο Bernstein. Οι επενδυτές μπορούν να αγοράζουν μεμονωμένα ομόλογα είτε μέσω χρηματιστηριακής είτε μέσω αμοιβαίων κεφαλαίων, όπως το T. Rowe Price International Bond Fund (RPIBX), που αφορά επενδύσεις σε ομόλογα εξωτερικού υψηλής ποιότητας.
5. Ομόλογα μικρότερης ωρίμανσης
Οι επενδυτές που θέλουν να ενισχύσουν τον αμυντικό χαρακτήρα του χαρτοφυλακίου τους δεν είναι αναγκασμένοι να αλλάξουν την αναλογία μετοχών και ομολόγων σε αυτό. Αντ΄αυτού, μπορούν να δώσουν έμφαση σε ομόλογα ταχύτερης ωρίμανσης, όπου το ρίσκο είναι ακόμα πιο χαμηλό. "Εάν αρχικά είχατε ομόλογα 7ετούς-10ετούς ωρίμανσης και πλέον στραφείτε σε τίτλους 1ετούς-5ετούς ωρίμανσης, τότε αφαιρείτε σημαντική δόση κινδύνου από το χαρτοφυλάκιο σας", υπογραμμίζει ο Gregg Fisher, πρόεδρος και υπεύθυνος επενδυτικής στρατηγικής στην Gerstein Fisher. Ο ίδιος συνεχίζει λέγοντας πως παράλληλα "με αυτόν τον τρόπο δεν έχετε μειώσει την έκθεση σας σε μετοχές". Ως αποτέλεσμα αυτού, οι επενδυτές δεν επιβαρύνονται με φόρους για κεφαλαιακά κέρδη από την πώληση μετοχών.
6. Options
Και έπειτα υπάρχει η "πατροπαράδοτη" προσέγγιση για τη διασφάλιση των μετοχών: τα options. Οι επενδυτές με θέσεις "long" μπορούν να βάλουν όριο σε ενδεχόμενες απώλειες με το να αποκτήσουν put options, στα οποία αυξάνει η τιμή, εάν η αξία των μετοχών υποχωρήσει. Λόγου χάρη, στις 29 Ιουλίου, οι κοινές μετοχές της Apple (AAPL) διαπραγματεύονταν στα 157,08 δολάρια. Η ζητούμενη τιμή για put option Σεπτεμβρίου 2008 με προκαθορισμένη τιμή τα 140 δολάρια ήταν 20,80 δολάρια, γεγονός που πρακτικά σημαίνει πως, αν η τιμή της μετοχής υποχωρούσε κάτω από τα 140 δολάρια, ο επενδυτής θα μπορέσει να αντισταθμίσει τις απώλειες εξασκώντας το option. Ωστόσο, η εν λόγω μέθοδος είναι δαπανηρή. "Στην πραγματικότητα καταλήγεις να απαρνείσαι τις αποδόσεις με το να καταφύγεις σε τέτοιες ασφαλιστικές δικλείδες. Ωστόσο, για να μη χάσετε τον ύπνο σας ας σημειώσουμε πως είναι μία λύση που χρήζει σκέψης και προσοχής", υπογραμμίζει ο Fisher.
Σε αυτήν την περίπτωση, η καλύτερη στρατηγική –σύμφωνα με το διαχειριστή hedge fund από τη Φλόριντα, Michael Levas,- είναι η πώληση δικαιωμάτων προαίρεσης (covered calls). Με αυτό το χρηματοοικονομικό εργαλείο, οι επενδυτές συμφωνούν να πουλήσουν τις μετοχές που κατέχουν, εάν η αξία της μετοχής υπερβεί μία μελλοντική τιμή, ωστόσο αν η αξία της μετοχής υποχωρήσει και το option λήξει δίχως να ασκηθεί, τότε ο επενδυτής κρατά το τίμημα του δικαιώματος (option premium). Με παράδειγμα και πάλι την Apple, ένας επενδυτής με μετοχές της εταιρείας θα μπορούσε να πουλήσει ένα call του Σεπτεμβρίου του 2008 με προκαθορισμένη τιμή τα 160 δολάρια για 9,70 δολάρια ανά μετοχή. Εάν η τιμή υπερβεί τα 160 δολάρια, ο επενδυτής μπορεί να λάβει 160 δολάρια από την πώληση κάθε μετοχής και να "τσεπώσει" άλλα 9,70 δολάρια ανά μετοχή. Εάν η τιμή υποχωρήσει, ο επενδυτής δεν πουλά τις μετοχές, εξασφαλίζει ωστόσο τα 9,70 δολάρια.
Εάν αναλογιστούμε πως σχεδόν το 50% όλων των options δεν εξασκείται, "βολεύει" τους επενδυτές να είναι στην πλευρά των πωλητών, σημειώνει ο Levas, ιδρυτής και υπεύθυνος επενδυτικής στρατηγικής της Olympian Capital Management. Ο ίδιος προσθέτει πως "αυτοί που βγάζουν χρήματα από τα options είναι οι πωλητές".
"Βγάζουν χρήματα είτε πάει καλά η μετοχή, είτε όχι". Οι επενδυτές μπορούν να ασχοληθούν με τα covered calls, μέσω χρηματιστηριακών ή χρηματοοικονομικών συμβούλων, λέει ο Levas.
7. "Short-market" funds
Μία άλλη επιλογή είναι να στραφεί κανείς στις τοποθετήσεις "short". Ένας επενδυτής με "long" θέσεις στη χρηματιστηριακή αγορά μπορεί πάντα να αποκτήσει short funds, δηλαδή "στοιχήματα" πως η συνολική αγορά θα υποχωρήσει. Ο Levas συστήνει στους επενδυτές να ρίξουν μία ματιά στην ποικιλία των διαπραγματεύσιμων αμοιβαίων κεφαλαίων (ETFs) της ProShares, όπως το Short S&P 500, που αποδίδει αντιστρόφως ανάλογα με τον S&P 500. Αμοιβαία κεφάλαια που κάνουν "short-sell" την αγορά, όπως το Prudent Bear Fund (BEARX) ύψους 1,2 δισ. δολαρίων, μπορεί επίσης να αντισταθμίσει τις θέσεις long και να συρρικνώσει το ρίσκο.
8. Μετοχές εταιρειών με είδη πρώτης ανάγκης και υψηλής μερισματικής πολιτικής
Οι επενδυτές θα πρέπει να θυμούνται πως σε περίοδο άνω των πέντε ετών, οι χρηματιστηριακές αγορές είναι ασφαλείς. Εάν δείτε σε περιόδους πενταετίας από το 1926 έως σήμερα, το 90% αυτού του χρόνου δεν παρατηρείται απώλεια κεφαλαίων, τονίζει ο Bergman της Palisades. Συμπληρώνει δε πως "εάν έχει κάποιος το σθένος" να αντέξει τη μεταβλητότητα της επόμενης πενταετίας, τότε να παραμείνει στην χρηματιστηριακή αγορά. Ο κλάδος των ειδών πρώτης ανάγκης ανέκαθεν θεωρείτο ως ασφαλές καταφύγιο, έναντι της ύφεσης, διότι "ασχέτως του τι συμβαίνει πάντα θα είμαστε αναγκασμένοι να φάμε, να πιούμε και να παρ’ ελπίδα να πλυθούμε" αναφέρει ο Bernstein. "Ο κλάδος των ειδών πρώτης ανάγκης έχει την τάση να κρατά περισσότερο τα χρήματα", λέει από τη μεριά του ο Tim Crowe της Anchor Point Capital. Οι Αμερικανοί διαχειριστές κεφαλαίων εξακολουθούν να θεωρούν τον κλάδο "underweighted", σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Merrill Lynch.
Άλλες σχετικά ασφαλείς μετοχές εντός περιβάλλοντος ύφεσης είναι οι εταιρείες που προσφέρουν υψηλές μερισματικές αποδόσεις. Αν και ένα υψηλό μέρισμα δεν εγγυάται την "υγεία" των χρηματοοικονομικών μεγεθών (αρκεί μόνο να αναφερθούμε στη μερισματική απόδοση 12,9% της Wachovia), οι εταιρείες με υψηλά μερίσματα είναι σε γενικές γραμμές λιγότερο ευάλωτες στις διακυμάνσεις. Η State Street Global Advisors προσφέρει ETF (SDY), που αντανακλά την πορεία 60 εταιρειών στον αντίστοιχο δείκτη της Standard & Poor΄s που έχουν αυξήσει το μέρισμα τους τα τελευταία 25 χρόνια (η S&P, όπως άλλωστε και το BusinessWeek, ανήκουν στη The McGraw-Hill Companies (MHP)).
9. Εταιρικά ομόλογα
Ολοένα και περισσότερο "θαρραλέοι" επενδυτές στρέφονται στα εταιρικά ομόλογα, αναζητώντας ασφάλεια, σύμφωνα με τον Tom Hayden της American Reserve Group. Λόγω του διάχυτου φόβου στην αγορά που προκάλεσαν οι απομειώσεις-ρεκόρ από τους μεγάλους χρηματοοικονομικούς ομίλους και η καταβαράθρωση των τιμών των μετοχών, οι τράπεζες υψηλότερης ποιότητα αναγκάστηκαν να καταβάλλουν περισσότερα χρήματα για να δανεισθούν χρήματα. Τράπεζες όπως η Bank of America (BAC) και Wells Fargo (WFC) διαθέτουν επαρκή κεφάλαια και "υψηλή ποιότητα". Ομόλογο της Bank of America λήξεως 2015 διαθέτει αξιολόγηση "A+" από τη Fitch, "AA-" από την S&P και "Aa3" από τη Moody, ενώ φέρει απόδοση 7,9%. "Είναι περισσότερο αμυντική επιλογή από το να διαθέτει κάποιος μετοχές της τράπεζας" λέει ο Hayden.
10. Προνομιούχες μετοχές
Οι επενδυτές που επιθυμούν σταθερή ροή εσόδων, ίσως θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο απόκτησης προνομιούχων μετοχών από ομίλους με καλή ποιότητα πίστωσης. Βέβαια, λόγω των συνθηκών, οι επενδυτές θα πρέπει να δώσουν επιπλέον προσοχή σε στοιχεία, όπως τα αποθεματικά της εταιρείας και οι αξιολογήσεις των ομολόγων της.
Προνομιούχες μετοχές υψηλής διαβάθμισης σε ισχυρές εταιρείες προσφέρουν δύο αμυντικά πλεονεκτήματα, λέει ο Levas. Πρώτον, οι κάτοχοι προνομιούχων μετοχών έχουν προτεραιότητα έναντι των κατόχων κοινών μετοχών στην περίπτωση που η εταιρεία ρευστοποιηθεί ή χρεοκοπήσει. Παράλληλα, "υπάρχει συνεχής σταθερή ροή εσόδων" λέει ο Levas. Επομένως, "όποιος ενδιαφέρεται για σταθερά έσοδα αυτό είναι μία άριστη επιλογή". Στις ΗΠΑ, τα μερίσματα καταβάλλονται είτε μηνιαία, είτε τριμηνιαία. Ο Levas συστήνει προνομιούχες μετοχές από την ασφαλιστική Markel (MKV), καθώς φέρουν απόδοση 7,5% και εμφανίζουν μικρές διακυμάνσεις, παρά την κρίση στις αγορές. Τέλος, η σειρά ομολογιών της φέρει αξιολόγηση "BBB" από την S&P.
Αρθρογράφος: Ricky McRoskey
Τα πάγια των επενδυτών βρίσκονται υπό αδιάκοπη πολιορκία.
Από την αρχή του έτους έως σήμερα, οι μετοχές που απαρτίζουν τον ευρύτερο δείκτη S&P 500 έχουν καταγράψει απώλειες στη κεφαλαιοποίηση τους τουλάχιστον 2 τρισ. δολαρίων, ο δείκτης των blue-chip, Dow Jones, μπαινοβγαίνει στην περιοχή του bear market, καθώς έχει βρεθεί να χάνει περίπου 20% από το υψηλό του Οκτωβρίου του 2007, ενώ έχει διπλασιαστεί το ποσοστό αθέτησης των εταιρικών ομολόγων. Επιπροσθέτως, οι τιμές κατοικίας στις 10 μεγαλύτερες πόλεις των ΗΠΑ υποχωρούν 16% στη διάρκεια του τελευταίου έτους, σύμφωνα με το δείκτη S&P/Case-Shiller Μαΐου. Οι επενδυτές αναγκάσθηκαν να παρακολουθούν τις αποταμιεύσεις τους για τα "χρυσά" χρόνια της σύνταξης ή για τα δίδακτρα των κολεγίων των παιδιών τους σιγά-σιγά να εξανεμίζονται.
Ορισμένοι ειδικοί συστήνουν στους επενδυτές να μην προβούν σε σημαντικές επενδυτικές κινήσεις, αμέσως μετά από σημαντική υποχώρηση των αγορών. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι για αποφύγουν τα "χτυπήματα" που θα επιφέρει στο χαρτοφυλάκιο τους ενδεχόμενη ύφεση στην αμερικανική οικονομία, ενώ δεν αποκλείεται να καταφέρουν και να "αντεπιτεθούν". Για όσους δεν έχουν "γερό στομάχι", η καλύτερη δυνατή επιλογή είναι η διακράτηση μετρητών ή τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, καθώς λογαριασμός καταθέσεων σε τράπεζα με απόδοση 2% έχει αποδειχθεί περισσότερο προσοδοφόρος από τον S&P 500. Όσο για τους επενδυτές με "ατσάλινα νεύρα" και διάθεση για ανάληψη κινδύνου, η τοποθέτηση χρημάτων σε funds που προτιμούν θέσεις "short" έναντι βασικών χρηματιστηριακών δεικτών ή ακόμα και η απόκτηση ορισμένων τύπων εταιρικών ομολογιών, μπορεί ακόμα να περιορίσει τις απώλειες.
Πως μπορούν οι επενδυτές να "παίξουν" αμυντικό παιχνίδι; Σε γενικές γραμμές, η κύρια στρατηγική θα ήταν η διαφοροποίηση. Βέβαια, οι επενδυτές θα πρέπει να ακολουθούν την εν λόγω πρακτική είτε οι καιροί είναι καλοί είτε κακοί. Έχοντας ψάξει λίγο καλύτερα στον επενδυτικό "χρυσό οδηγό" αμυντικών παιχνιδιών, σας παρουσιάζουμε δέκα "όπλα" –κλιμακούμενης "δυσκολίας"-, τα οποία συνιστούν χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι και ποικίλουν από την 100% ασφαλή διακράτηση μετρητών έως και επενδυτικά οχήματα με ελαφρώς περισσότερο ρίσκο, που δεν απομακρύνονται, ωστόσο, πολύ από ασφαλή "λιμάνια", όπως τα τραπεζικά ομόλογα.
1. Μετρητά
Σίγουρα δεν πρόκειται για την πλέον ενθουσιώδη επιλογή, αλλά για όσους έχουν τρομάξει από την απρόβλεπτη χρηματιστηριακή πορεία, η επένδυση σε μετρητά αποτελεί καλή αμυντική κίνηση. Οι τράπεζες προσφέρουν λογαριασμούς-προϊόντα της χρηματαγοράς, για να προσελκύσουν νέες καταθέσεις. Λογαριασμοί αυτού του είδους, έως και 100.000 δολαρίων, ασφαλίζονται από την FDIC και είθισται να χαρακτηρίζονται από απόδοση της τάξης του 2%-4% ετησίως. Αν και με χαμηλότερη ρευστότητα, τα πιστοποιητικά καταθέσεων αποτελούν εναλλακτική στη διακράτηση μετρητών, ενώ φέρουν υψηλότερη απόδοση. Αν αναλογιστεί κανείς πως επένδυση 1 δολαρίου στον S&P 500 τον Ιανουάριο του 2000 έχει αξία σήμερα 87 cents, η διακράτηση μετρητών δεν είναι αναγκαστικά κακή επιλογή. "Ο κόσμος είθισται να αγνοεί επιδεικτικά τα μετρητά" σχολιάζει ο Rich Bernstein, υπεύθυνος επενδυτικής στρατηγικής της Merrill Lynch (MER). Ο ίδιος συνεχίζει λέγοντας πως "τουλάχιστον όμως αποδίδουν".
2. Ομόλογα αμερικανικού Δημοσίου
Σίγουρα, οι αποδόσεις στα ομόλογα αμερικανικού Δημοσίου δεν είναι ό,τι πιο ελκυστικό υπάρχει, ωστόσο είναι σταθερά. Στις 29 Ιουλίου, τα δεκαετή κρατικά ομόλογα εμφάνισαν απόδοση 4,04%, ενώ στα 30ετή ομόλογα διαμορφώθηκε στο 4,62%. Το πρόβλημα με αυτές τις επενδύσεις είναι πως οι αποδόσεις είναι αυτόματες και δεν μπορούν να υπερβούν πάντα τον πληθωρισμό. Παραδείγματος χάριν, η απόδοση στο διετές ομόλογο εμφάνισε απόδοση 2,62% σε ετήσια βάση. Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά χαμηλότερο από το μέσο ετήσιο πληθωρισμό 5%, σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη τιμών καταναλωτή Ιουνίου. Επομένως, "εάν αγοράσει κάποιος ομόλογο με απόδοση 5% και μέσο ετήσιο πληθωρισμό 6% στη διάρκεια των επόμενων 10 ετών, τότε ο "επενδυτής έχει πάρει λαθεμένη απόφαση", δήλωσε ο Jonathan Bergman, υπεύθυνος επενδυτικής στρατηγικής στην Palisades Hudson Asset Management.
3. Κρατικά ομόλογα προστατευμένα από τον πληθωρισμό (TIPS)
Για αυτό κιόλας το υπουργείο Οικονομίας προσφέρει ομόλογα που συνυπολογίζουν τον παράγοντα πληθωρισμό. Τα TIPS είναι ομόλογα σταθερού επιτοκίου, στα οποία το αρχικό κεφάλαιο μεγαλώνει (ή συρρικνώνεται) με τον ίδιο ακριβώς ρυθμό με τον πληθωρισμό. Στην τελευταία δημοπρασία TIPS, ένα 20ετές ομόλογο ωρίμανσης Ιουλίου 2028 εμφάνισε απόδοση 2,21%. "Τα TIPS ίσως να είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης" για επενδυτές που έχουν αμυντικό προσανατολισμό και ανησυχούν για τον "καλπασμό" στον πληθωρισμό, σχολίασε ο Hank Hanau, πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων HFH Planning.
Οι τίτλοι δίνουν πίσω στους επενδυτές το επιτόκιο τους δύο φορές το χρόνο, ενώ το αρχικό κεφάλαιο προσαρμόζεται κάθε φορά για να αντανακλά τις αλλαγές στο δείκτη τιμών καταναλωτή. Για παράδειγμα, ένα χρεόγραφο αξίας 100 δολαρίων με απόδοση 2,5% θα μετατραπεί σε τίτλο αξίας 105 δολαρίων με την ίδια απόδοση, αν ο ετήσιος πληθωρισμός είναι 5%.
Βέβαια, ούτε τα TIPS είναι πανάκεια, προειδοποιεί ο Hanau. Τα TIPS αντιστοιχούν στο δείκτη τιμών καταναλωτή, μέθοδο υπολογισμού του πληθωρισμού που πολλοί θεωρούν πως υποτιμά τη σημασία της αύξησης του κόστους των καυσίμων και των τροφίμων, των δύο βασικών παραγόντων που βρίσκονται πίσω από την τρέχουσα εκτίναξη του πληθωρισμού. Πρόσφατα η Morgan Stanley (MS) ανέφερε σε πελάτες της πως τα TIPS δεν αντιδρούν στον πληθωρισμό εξίσου καλά με τα συμβόλαια παραγώγων που είναι προσδεμένα με τις πληθωριστικές προσδοκίες, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του Bloomberg.
4. Ξένα κυβερνητικά ομόλογα
Η αγορά ομολόγων που εκδίδουν βασικές εκβιομηχανισμένες χώρες, όπως η Γερμανία και η Ιαπωνία, είναι ένας άλλος ασφαλής τρόπος για να αξιοποιήσει κάποιος τα αμερικανικά επιτόκια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού είναι η απόκτηση διετούς γερμανικού κρατικού ομολόγου με απόδοση 4,32%, ήτοι 170 μονάδες βάσης πάνω από την αμερικανική εναλλακτική λύση. Πάντως, ο Bernstein της Merrill Lynch συνιστά στους επενδυτές να προτιμούν χώρες του G7. Διότι ο κίνδυνος κατάρρευσης της κυβέρνησης στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι υψηλότερος, λόγω των έντονων επιτοκιακών διακυμάνσεων, της αύξησης του πληθωρισμού και της περιορισμένης πρόσβασης σε κεφάλαια. "Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ των αναπτυγμένων και των αναδυόμενων οικονομιών. Η θεμελιώδης διαφορά είναι η ποιότητα" εξηγεί ο Bernstein. Οι επενδυτές μπορούν να αγοράζουν μεμονωμένα ομόλογα είτε μέσω χρηματιστηριακής είτε μέσω αμοιβαίων κεφαλαίων, όπως το T. Rowe Price International Bond Fund (RPIBX), που αφορά επενδύσεις σε ομόλογα εξωτερικού υψηλής ποιότητας.
5. Ομόλογα μικρότερης ωρίμανσης
Οι επενδυτές που θέλουν να ενισχύσουν τον αμυντικό χαρακτήρα του χαρτοφυλακίου τους δεν είναι αναγκασμένοι να αλλάξουν την αναλογία μετοχών και ομολόγων σε αυτό. Αντ΄αυτού, μπορούν να δώσουν έμφαση σε ομόλογα ταχύτερης ωρίμανσης, όπου το ρίσκο είναι ακόμα πιο χαμηλό. "Εάν αρχικά είχατε ομόλογα 7ετούς-10ετούς ωρίμανσης και πλέον στραφείτε σε τίτλους 1ετούς-5ετούς ωρίμανσης, τότε αφαιρείτε σημαντική δόση κινδύνου από το χαρτοφυλάκιο σας", υπογραμμίζει ο Gregg Fisher, πρόεδρος και υπεύθυνος επενδυτικής στρατηγικής στην Gerstein Fisher. Ο ίδιος συνεχίζει λέγοντας πως παράλληλα "με αυτόν τον τρόπο δεν έχετε μειώσει την έκθεση σας σε μετοχές". Ως αποτέλεσμα αυτού, οι επενδυτές δεν επιβαρύνονται με φόρους για κεφαλαιακά κέρδη από την πώληση μετοχών.
6. Options
Και έπειτα υπάρχει η "πατροπαράδοτη" προσέγγιση για τη διασφάλιση των μετοχών: τα options. Οι επενδυτές με θέσεις "long" μπορούν να βάλουν όριο σε ενδεχόμενες απώλειες με το να αποκτήσουν put options, στα οποία αυξάνει η τιμή, εάν η αξία των μετοχών υποχωρήσει. Λόγου χάρη, στις 29 Ιουλίου, οι κοινές μετοχές της Apple (AAPL) διαπραγματεύονταν στα 157,08 δολάρια. Η ζητούμενη τιμή για put option Σεπτεμβρίου 2008 με προκαθορισμένη τιμή τα 140 δολάρια ήταν 20,80 δολάρια, γεγονός που πρακτικά σημαίνει πως, αν η τιμή της μετοχής υποχωρούσε κάτω από τα 140 δολάρια, ο επενδυτής θα μπορέσει να αντισταθμίσει τις απώλειες εξασκώντας το option. Ωστόσο, η εν λόγω μέθοδος είναι δαπανηρή. "Στην πραγματικότητα καταλήγεις να απαρνείσαι τις αποδόσεις με το να καταφύγεις σε τέτοιες ασφαλιστικές δικλείδες. Ωστόσο, για να μη χάσετε τον ύπνο σας ας σημειώσουμε πως είναι μία λύση που χρήζει σκέψης και προσοχής", υπογραμμίζει ο Fisher.
Σε αυτήν την περίπτωση, η καλύτερη στρατηγική –σύμφωνα με το διαχειριστή hedge fund από τη Φλόριντα, Michael Levas,- είναι η πώληση δικαιωμάτων προαίρεσης (covered calls). Με αυτό το χρηματοοικονομικό εργαλείο, οι επενδυτές συμφωνούν να πουλήσουν τις μετοχές που κατέχουν, εάν η αξία της μετοχής υπερβεί μία μελλοντική τιμή, ωστόσο αν η αξία της μετοχής υποχωρήσει και το option λήξει δίχως να ασκηθεί, τότε ο επενδυτής κρατά το τίμημα του δικαιώματος (option premium). Με παράδειγμα και πάλι την Apple, ένας επενδυτής με μετοχές της εταιρείας θα μπορούσε να πουλήσει ένα call του Σεπτεμβρίου του 2008 με προκαθορισμένη τιμή τα 160 δολάρια για 9,70 δολάρια ανά μετοχή. Εάν η τιμή υπερβεί τα 160 δολάρια, ο επενδυτής μπορεί να λάβει 160 δολάρια από την πώληση κάθε μετοχής και να "τσεπώσει" άλλα 9,70 δολάρια ανά μετοχή. Εάν η τιμή υποχωρήσει, ο επενδυτής δεν πουλά τις μετοχές, εξασφαλίζει ωστόσο τα 9,70 δολάρια.
Εάν αναλογιστούμε πως σχεδόν το 50% όλων των options δεν εξασκείται, "βολεύει" τους επενδυτές να είναι στην πλευρά των πωλητών, σημειώνει ο Levas, ιδρυτής και υπεύθυνος επενδυτικής στρατηγικής της Olympian Capital Management. Ο ίδιος προσθέτει πως "αυτοί που βγάζουν χρήματα από τα options είναι οι πωλητές".
"Βγάζουν χρήματα είτε πάει καλά η μετοχή, είτε όχι". Οι επενδυτές μπορούν να ασχοληθούν με τα covered calls, μέσω χρηματιστηριακών ή χρηματοοικονομικών συμβούλων, λέει ο Levas.
7. "Short-market" funds
Μία άλλη επιλογή είναι να στραφεί κανείς στις τοποθετήσεις "short". Ένας επενδυτής με "long" θέσεις στη χρηματιστηριακή αγορά μπορεί πάντα να αποκτήσει short funds, δηλαδή "στοιχήματα" πως η συνολική αγορά θα υποχωρήσει. Ο Levas συστήνει στους επενδυτές να ρίξουν μία ματιά στην ποικιλία των διαπραγματεύσιμων αμοιβαίων κεφαλαίων (ETFs) της ProShares, όπως το Short S&P 500, που αποδίδει αντιστρόφως ανάλογα με τον S&P 500. Αμοιβαία κεφάλαια που κάνουν "short-sell" την αγορά, όπως το Prudent Bear Fund (BEARX) ύψους 1,2 δισ. δολαρίων, μπορεί επίσης να αντισταθμίσει τις θέσεις long και να συρρικνώσει το ρίσκο.
8. Μετοχές εταιρειών με είδη πρώτης ανάγκης και υψηλής μερισματικής πολιτικής
Οι επενδυτές θα πρέπει να θυμούνται πως σε περίοδο άνω των πέντε ετών, οι χρηματιστηριακές αγορές είναι ασφαλείς. Εάν δείτε σε περιόδους πενταετίας από το 1926 έως σήμερα, το 90% αυτού του χρόνου δεν παρατηρείται απώλεια κεφαλαίων, τονίζει ο Bergman της Palisades. Συμπληρώνει δε πως "εάν έχει κάποιος το σθένος" να αντέξει τη μεταβλητότητα της επόμενης πενταετίας, τότε να παραμείνει στην χρηματιστηριακή αγορά. Ο κλάδος των ειδών πρώτης ανάγκης ανέκαθεν θεωρείτο ως ασφαλές καταφύγιο, έναντι της ύφεσης, διότι "ασχέτως του τι συμβαίνει πάντα θα είμαστε αναγκασμένοι να φάμε, να πιούμε και να παρ’ ελπίδα να πλυθούμε" αναφέρει ο Bernstein. "Ο κλάδος των ειδών πρώτης ανάγκης έχει την τάση να κρατά περισσότερο τα χρήματα", λέει από τη μεριά του ο Tim Crowe της Anchor Point Capital. Οι Αμερικανοί διαχειριστές κεφαλαίων εξακολουθούν να θεωρούν τον κλάδο "underweighted", σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Merrill Lynch.
Άλλες σχετικά ασφαλείς μετοχές εντός περιβάλλοντος ύφεσης είναι οι εταιρείες που προσφέρουν υψηλές μερισματικές αποδόσεις. Αν και ένα υψηλό μέρισμα δεν εγγυάται την "υγεία" των χρηματοοικονομικών μεγεθών (αρκεί μόνο να αναφερθούμε στη μερισματική απόδοση 12,9% της Wachovia), οι εταιρείες με υψηλά μερίσματα είναι σε γενικές γραμμές λιγότερο ευάλωτες στις διακυμάνσεις. Η State Street Global Advisors προσφέρει ETF (SDY), που αντανακλά την πορεία 60 εταιρειών στον αντίστοιχο δείκτη της Standard & Poor΄s που έχουν αυξήσει το μέρισμα τους τα τελευταία 25 χρόνια (η S&P, όπως άλλωστε και το BusinessWeek, ανήκουν στη The McGraw-Hill Companies (MHP)).
9. Εταιρικά ομόλογα
Ολοένα και περισσότερο "θαρραλέοι" επενδυτές στρέφονται στα εταιρικά ομόλογα, αναζητώντας ασφάλεια, σύμφωνα με τον Tom Hayden της American Reserve Group. Λόγω του διάχυτου φόβου στην αγορά που προκάλεσαν οι απομειώσεις-ρεκόρ από τους μεγάλους χρηματοοικονομικούς ομίλους και η καταβαράθρωση των τιμών των μετοχών, οι τράπεζες υψηλότερης ποιότητα αναγκάστηκαν να καταβάλλουν περισσότερα χρήματα για να δανεισθούν χρήματα. Τράπεζες όπως η Bank of America (BAC) και Wells Fargo (WFC) διαθέτουν επαρκή κεφάλαια και "υψηλή ποιότητα". Ομόλογο της Bank of America λήξεως 2015 διαθέτει αξιολόγηση "A+" από τη Fitch, "AA-" από την S&P και "Aa3" από τη Moody, ενώ φέρει απόδοση 7,9%. "Είναι περισσότερο αμυντική επιλογή από το να διαθέτει κάποιος μετοχές της τράπεζας" λέει ο Hayden.
10. Προνομιούχες μετοχές
Οι επενδυτές που επιθυμούν σταθερή ροή εσόδων, ίσως θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο απόκτησης προνομιούχων μετοχών από ομίλους με καλή ποιότητα πίστωσης. Βέβαια, λόγω των συνθηκών, οι επενδυτές θα πρέπει να δώσουν επιπλέον προσοχή σε στοιχεία, όπως τα αποθεματικά της εταιρείας και οι αξιολογήσεις των ομολόγων της.
Προνομιούχες μετοχές υψηλής διαβάθμισης σε ισχυρές εταιρείες προσφέρουν δύο αμυντικά πλεονεκτήματα, λέει ο Levas. Πρώτον, οι κάτοχοι προνομιούχων μετοχών έχουν προτεραιότητα έναντι των κατόχων κοινών μετοχών στην περίπτωση που η εταιρεία ρευστοποιηθεί ή χρεοκοπήσει. Παράλληλα, "υπάρχει συνεχής σταθερή ροή εσόδων" λέει ο Levas. Επομένως, "όποιος ενδιαφέρεται για σταθερά έσοδα αυτό είναι μία άριστη επιλογή". Στις ΗΠΑ, τα μερίσματα καταβάλλονται είτε μηνιαία, είτε τριμηνιαία. Ο Levas συστήνει προνομιούχες μετοχές από την ασφαλιστική Markel (MKV), καθώς φέρουν απόδοση 7,5% και εμφανίζουν μικρές διακυμάνσεις, παρά την κρίση στις αγορές. Τέλος, η σειρά ομολογιών της φέρει αξιολόγηση "BBB" από την S&P.
Αρθρογράφος: Ricky McRoskey
Δευτέρα 4 Αυγούστου 2008
Πώς να κρατήσετε τη δουλειά σας σε χαλεπούς καιρούς
Πώς να κρατήσετε τη δουλειά σας σε χαλεπούς καιρούς
Δουλέψτε σκληρά, διατηρήστε υψηλό προφίλ και βρείτε μέντορα, συστήνουν οι βετεράνοι «σύμβουλοι» εργασίας.
Του Carl Winfield
Η αμερικανική αγορά εργασίας βιώνει ημέρες υψηλής αβεβαιότητας. Εταιρείες όπως η Merrill Lynch (MER), η Sony (SNE) και η Alcatel-Lucent (ALU), που είτε κατέγραφαν απώλειες, είτε εμφάνιζαν σημαντική κάμψη στην κερδοφορία, προχωρούν σε περικοπές προσωπικού. Και ενώ το ποσοστό ανεργίας στις ΗΠΑ έχει διατηρηθεί στο 5,5% στη διάρκεια των δύο τελευταίων μηνών, δεν υπάρχουν εγγυήσεις πως οι εργαζόμενοι και κυρίως στο ηλικιακό φάσμα των 50 με 60 θα καταφέρουν να κρατήσουν τις δουλειές τους.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας θα πρέπει να αρχίσουν να αναζητούν θέσεις εργασίας στο τοπικό τους Wal-Mart (WMT) ή στο πλυντήριο αυτοκινήτων της γειτονιάς τους. Οι περισσότεροι εξ αυτών διαθέτουν πολύτιμη εμπειρία και γνώση, που να τους εξασφαλίσει την παραμονή στην εταιρεία. Ωστόσο, με τους προϋπολογισμούς για το προσωπικό να περιορίζονται ολοένα και περισσότερο, ίσως να αποδειχθεί αναγκαία η λήψη προληπτικών μέτρων. Το πρώτο και κύριο βήμα είναι να αναζητήσουν νέες εμπειρίες με τον τωρινό εργοδότη τους.
«Ο κόσμος αρέσκεται να κάνει κάτι στο οποίο είναι καλός. Ωστόσο είναι εξίσου σημαντικό να είναι πρόθυμος να συμμετάσχει σε ειδικά projects και να αναπτύξει νέες δεξιότητες που να εφαρμόζονται και σε άλλους τομείς της επιχείρησης» εξηγεί η Melaine Kusin, αντιπρόεδρος της Heidrick & Struggles (HSII).
Να είστε «ορατοί»
Οι εργαζόμενοι μπορούν να βελτιώσουν τα προφίλ τους, όταν επιχειρούν να συμμετάσχουν σε ειδικές επιτροπές ή να βοηθήσουν στη διοργάνωση κάποιας εκδήλωσης κοινωνικού χαρακτήρα της επιχείρησης. «Κάποιοι μπορεί να υποστηρίζουν πως σε δύσκολους καιρούς σαν τους τωρινούς καλό θα είναι να διατηρήσετε χαμηλό προφίλ. Η δική μου πρόταση όμως είναι προσπαθήσετε με κάθε τρόπο να είστε ορατοί, όπως και τα αποτελέσματα της προσπάθειας σας» συνιστά η Meredith Haberfeld, υπεύθυνη επαγγελματικής καθοδήγησης, με πελάτες όπως η Credit Suisse (CS) και η JPMorgan Chase (JPM). Ωστόσο, άλλοι σύμβουλοι όπως η Dale Kurow συνιστά στα στελέχη να είναι προσεκτικά για το τι λένε στο χώρο εργασίας τους. "Θέλετε να ξεχωρίσετε στο πλαίσιο της πρόληψης, ωστόσο αν παραπονεθείτε με οποιοδήποτε τρόπο, τότε ίσως να είστε οι πρώτοι που θα δείτε την έξοδο κινδύνου» ανέφερε ο Kurow.
Το να γίνετε η «ψυχή του πάρτι» ίσως να είναι ένας καλός τρόπος για να τραβήξετε πάνω σας τα φώτα της προσοχής, θα πρέπει να αποδείξετε τη δουλειά σας. Η καλύτερη μέθοδος για να κρατήσετε τη θέση σας ή να ανεβείτε στην κλίμακα της ιεραρχίας είναι να κατανοήσετε την επιχείρηση στο σύνολο της, όχι μόνο στο κομμάτι που σας αφορά.
«Πρέπει να αποστασιοποιηθείτε και να δείτε σφαιρικά με ποιο τρόπο αυτό που εσείς κάνετε συμβάλει στη λειτουργία της επιχείρησης. Εάν δεν γνωρίζετε τον ακριβή σας ρόλο στην εταιρεία και πως αυτός συνδέεται με τους άλλους, οι πιθανότητες είναι πως το μέλλον σας δεν διαγράφετε λαμπρό» εξηγεί ο Kurow.
Βρείτε μέντορα
Οι εργαζόμενοι που εμφανίζουν μεγαλύτεροι δέσμευση στην εταιρεία τους έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα έναντι αυτών που «χτυπούν κάρτα» και ασχολούνται μόνο με τα όσα συνδέονται με την περιγραφή του αντικειμένου τους. Ωστόσο, η παραμονή σε μία θέση σχετίζεται και με την καλλιέργεια σχέσεων. Εν γένει είναι σημαντικό να υπάρχει αγαστή συνεργασία με τους ομοίους, ωστόσο δεν έβλαψε ποτέ κανένα η δημιουργία σχέσεων με κάποιο μέντορα, που να είναι ιεραρχικά σε υψηλότερη θέση, και που μπορεί να προσφέρει προστασία όταν έρθει η ώρα της κρίσης.
"Κάντε παρέα με το διευθύνοντα σύμβουλο και με την υπόλοιπη διοικητική ομάδα" λέει η Ana Dutra, διευθύνουσα σύμβουλος της Leadership Development Solutions για την Korn/Ferry International (KFY).
Η αγορά εργασίας γίνεται ολοένα και δυσκολότερη για απασχολούμενους κάθε ηλικίας. Ωστόσο σύμφωνα με συμβούλους όπως η Haberfeld, ο καθένας μπορεί να κρατήσει τη θέση του, όσο διατηρεί υψηλό προφίλ. Η καθιέρωση ενός εργαζομένου βάσει της ηγετικής φυσιογνωμίας του είναι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ τη ανόδου του ή της εξόδου του από την εταιρεία.
"Το καταλυτικό στοιχείο στον επαγγελματικό σχεδιασμό σας είναι να αλλάξετε αυτό που κάνετε για να εντυπωσιάσετε τους εργαζομένους σας σε αυτό που κάνετε για να εντυπωσιάσετε τον εαυτό σας» λέει η Haberfeld.
Αρθρογράφος: Carl Winfield
Δουλέψτε σκληρά, διατηρήστε υψηλό προφίλ και βρείτε μέντορα, συστήνουν οι βετεράνοι «σύμβουλοι» εργασίας.
Του Carl Winfield
Η αμερικανική αγορά εργασίας βιώνει ημέρες υψηλής αβεβαιότητας. Εταιρείες όπως η Merrill Lynch (MER), η Sony (SNE) και η Alcatel-Lucent (ALU), που είτε κατέγραφαν απώλειες, είτε εμφάνιζαν σημαντική κάμψη στην κερδοφορία, προχωρούν σε περικοπές προσωπικού. Και ενώ το ποσοστό ανεργίας στις ΗΠΑ έχει διατηρηθεί στο 5,5% στη διάρκεια των δύο τελευταίων μηνών, δεν υπάρχουν εγγυήσεις πως οι εργαζόμενοι και κυρίως στο ηλικιακό φάσμα των 50 με 60 θα καταφέρουν να κρατήσουν τις δουλειές τους.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας θα πρέπει να αρχίσουν να αναζητούν θέσεις εργασίας στο τοπικό τους Wal-Mart (WMT) ή στο πλυντήριο αυτοκινήτων της γειτονιάς τους. Οι περισσότεροι εξ αυτών διαθέτουν πολύτιμη εμπειρία και γνώση, που να τους εξασφαλίσει την παραμονή στην εταιρεία. Ωστόσο, με τους προϋπολογισμούς για το προσωπικό να περιορίζονται ολοένα και περισσότερο, ίσως να αποδειχθεί αναγκαία η λήψη προληπτικών μέτρων. Το πρώτο και κύριο βήμα είναι να αναζητήσουν νέες εμπειρίες με τον τωρινό εργοδότη τους.
«Ο κόσμος αρέσκεται να κάνει κάτι στο οποίο είναι καλός. Ωστόσο είναι εξίσου σημαντικό να είναι πρόθυμος να συμμετάσχει σε ειδικά projects και να αναπτύξει νέες δεξιότητες που να εφαρμόζονται και σε άλλους τομείς της επιχείρησης» εξηγεί η Melaine Kusin, αντιπρόεδρος της Heidrick & Struggles (HSII).
Να είστε «ορατοί»
Οι εργαζόμενοι μπορούν να βελτιώσουν τα προφίλ τους, όταν επιχειρούν να συμμετάσχουν σε ειδικές επιτροπές ή να βοηθήσουν στη διοργάνωση κάποιας εκδήλωσης κοινωνικού χαρακτήρα της επιχείρησης. «Κάποιοι μπορεί να υποστηρίζουν πως σε δύσκολους καιρούς σαν τους τωρινούς καλό θα είναι να διατηρήσετε χαμηλό προφίλ. Η δική μου πρόταση όμως είναι προσπαθήσετε με κάθε τρόπο να είστε ορατοί, όπως και τα αποτελέσματα της προσπάθειας σας» συνιστά η Meredith Haberfeld, υπεύθυνη επαγγελματικής καθοδήγησης, με πελάτες όπως η Credit Suisse (CS) και η JPMorgan Chase (JPM). Ωστόσο, άλλοι σύμβουλοι όπως η Dale Kurow συνιστά στα στελέχη να είναι προσεκτικά για το τι λένε στο χώρο εργασίας τους. "Θέλετε να ξεχωρίσετε στο πλαίσιο της πρόληψης, ωστόσο αν παραπονεθείτε με οποιοδήποτε τρόπο, τότε ίσως να είστε οι πρώτοι που θα δείτε την έξοδο κινδύνου» ανέφερε ο Kurow.
Το να γίνετε η «ψυχή του πάρτι» ίσως να είναι ένας καλός τρόπος για να τραβήξετε πάνω σας τα φώτα της προσοχής, θα πρέπει να αποδείξετε τη δουλειά σας. Η καλύτερη μέθοδος για να κρατήσετε τη θέση σας ή να ανεβείτε στην κλίμακα της ιεραρχίας είναι να κατανοήσετε την επιχείρηση στο σύνολο της, όχι μόνο στο κομμάτι που σας αφορά.
«Πρέπει να αποστασιοποιηθείτε και να δείτε σφαιρικά με ποιο τρόπο αυτό που εσείς κάνετε συμβάλει στη λειτουργία της επιχείρησης. Εάν δεν γνωρίζετε τον ακριβή σας ρόλο στην εταιρεία και πως αυτός συνδέεται με τους άλλους, οι πιθανότητες είναι πως το μέλλον σας δεν διαγράφετε λαμπρό» εξηγεί ο Kurow.
Βρείτε μέντορα
Οι εργαζόμενοι που εμφανίζουν μεγαλύτεροι δέσμευση στην εταιρεία τους έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα έναντι αυτών που «χτυπούν κάρτα» και ασχολούνται μόνο με τα όσα συνδέονται με την περιγραφή του αντικειμένου τους. Ωστόσο, η παραμονή σε μία θέση σχετίζεται και με την καλλιέργεια σχέσεων. Εν γένει είναι σημαντικό να υπάρχει αγαστή συνεργασία με τους ομοίους, ωστόσο δεν έβλαψε ποτέ κανένα η δημιουργία σχέσεων με κάποιο μέντορα, που να είναι ιεραρχικά σε υψηλότερη θέση, και που μπορεί να προσφέρει προστασία όταν έρθει η ώρα της κρίσης.
"Κάντε παρέα με το διευθύνοντα σύμβουλο και με την υπόλοιπη διοικητική ομάδα" λέει η Ana Dutra, διευθύνουσα σύμβουλος της Leadership Development Solutions για την Korn/Ferry International (KFY).
Η αγορά εργασίας γίνεται ολοένα και δυσκολότερη για απασχολούμενους κάθε ηλικίας. Ωστόσο σύμφωνα με συμβούλους όπως η Haberfeld, ο καθένας μπορεί να κρατήσει τη θέση του, όσο διατηρεί υψηλό προφίλ. Η καθιέρωση ενός εργαζομένου βάσει της ηγετικής φυσιογνωμίας του είναι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ τη ανόδου του ή της εξόδου του από την εταιρεία.
"Το καταλυτικό στοιχείο στον επαγγελματικό σχεδιασμό σας είναι να αλλάξετε αυτό που κάνετε για να εντυπωσιάσετε τους εργαζομένους σας σε αυτό που κάνετε για να εντυπωσιάσετε τον εαυτό σας» λέει η Haberfeld.
Αρθρογράφος: Carl Winfield
Πέμπτη 31 Ιουλίου 2008
Κρατιστές και ανύπαρκτο κράτος
Τα ελληνικά παράδοξα κορυφώνονται. Οι συντριπτικά πλειοψηφούντες οπαδοί του εκτεταμένου κρατικού παρεμβατισμού στη χώρα μένουν, φαντάζομαι, άφωνοι μπροστά στην απόλυτη αδυναμία του κράτους αυτού να αντιμετωπίσει και στοιχειώδεις του υποχρεώσεις. Κλασικό παράδειγμα αυτά που συμβαίνουν στα ελληνικά πανεπιστήμια. Όπου οπαδοί της αριστεράς κάνουν ό,τι μπορούν ώστε στο τέλος μοναχά τα παιδιά των πλούσιων οικογενειών να μπορούν πραγματικά να σπουδάζουν. Πηγαίνοντας στο εξωτερικό και παίρνοντας πτυχία απο σχολεία καταξιωμένα και με διεθνή αναγνώριση.
Το ζήτημα όμως δε βρίσκεται στις θέσεις και τις απόψεις της αριστεράς, αλλά στις ευθύνες του κράτους για την πορεία αυτοκαταστροφής που ακολουθεί η παιδεία. Eίναι δυνατόν οι όποιοι γνήσιοι ή υποτιθέμενοι φοιτητές να εγκλωβίζουν καθηγητές για ώρες στα γραφεία της πρυτανείας ή να χτίζουν τα γραφεία κάποιων από αυτούς; Να καταστρέφονται επίσης πανάκριβοι εξοπλισμοί των πανεπιστημίων από χάσκοντες μπροστά στους φακούς των τηλεοράσεων αποβλακωμένους νεολαίους και κανένας ουσιαστικά να μην αντιδρά;
Στη διάρκεια των εξεγέρσεων του 1968 ήμουνα και εγώ ανάμεσα στους κινητοποιούμενους φοιτητές της εποχής εκείνης. Αγωνιζόμασταν όμως τότε στα πλαίσια μιας γενικότερης, πανευρωπαϊκής ουσιαστικά, ιδεολογικής ανασύνταξης. Και είχαμε γνώση των ευθυνών μας. Μιλώντας τότε στην τηλεόραση του BBC, εκπροσωπώντας τους εξεγερμένους φοιτητές του πανεπιστημίου μου, αποσαφήνιζα πως θα είχαμε και ατομικές ευθύνες για κάθε πράξη (βιαιοπραγίας, καταστροφής, βανδαλισμού) που θα συνέβαινε. Και παίρναμε μέτρα για να τις αποτρέψουμε.
Οι τωρινοί «αγωνιστές» κινούνται απόλυτα εκ του ασφαλούς. Με τα κόμματα της αριστεράς στο κατόπι και την κυβέρνηση και τις δημόσιες αρχές πανικόβλητες, οι υποτιθέμενοι αμφισβητίες του λεγόμενου κατεστημένου –τις απαράδεκτες μετριότητες του οποίου βέβαια με πάθος στηρίζουν– τραμπουκίζουν στα σίγουρα δίχως συνέπειες. Το κρατικίστικο πολιτικό σκηνικό στηρίζει ένα κράτος ανύπαρκτο. Ένα δημόσιο τομέα ικανό να βάζει εμπόδια στους δημιουργικούς και δυναμικούς Έλληνες. Και ασπίδα όμως υπεράσπισης των ανικάνων, των μετριοτήτων και των κάθε λογής υπονομευτών της προόδου.
Αυτό που είναι πραγματικά εκπληκτικό είναι η εκτίμηση από κόμματα και οπαδούς της αριστεράς πως είμαστε όλοι τυφλοί. Ή, έστω, ηλίθιοι. Ακούμε καταγγελίες για αστυνομικές επιθέσεις, όταν μέσα από τις τηλεοράσεις αντικρίζουμε μασκοφόρους «διαδηλωτές» να κραδαίνουν στυλάρια και να τα κατεβάζουν με μανία –εντελώς απρόκλητα– στα κεφάλια των παραταγμένων ειδικών αστυνομικών δυνάμεων. Στέλεχος σοβαρό του ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξε για τα έκτροπα στα πανεπιστήμια πως υπεύθυνη είναι η κυβέρνηση που «ρίχνει συνεχώς λάδι στη φωτιά, επιμένοντας να προωθήσει, αδιαφορώντας για τις συνέπειες, έναν καταδικασμένο στις συνειδήσεις της πανεπιστημιακής κοινότητας και αναποτελεσματικό νόμο». Δηλαδή η εφαρμογή ψηφισμένου από την εθνική αντιπροσωπεία νόμου προκαλεί τους διαδηλωτές και τους «εξωθεί» –πέρα προφανώς από τις δεδομένες ειρηνικές τους προθέσεις– σε πράξεις βανδαλισμού και βίας. Η στάση αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα πως κυριάρχος πολιτικός θεσμός της χώρας δεν είναι το κοινοβούλιο αλλά οι αίθουσες συνεδριάσεων του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ κι άλλων συναφών «δημοκρατικών δυνάμεων».
Εξυπακούεται πως κάτω από την ίδια λογική έχει απόλυτη βάση το χιουμοριστικό σύνθημα κάποιων: «Καταργήστε την αστυνομία. Κάνει νευρικούς τους εγκληματίες».
Οι παραλογισμοί όμως δεν έχουν τέλος. Ανεξάρτητα από τα αίσχη που έδειξαν οι οθόνες των τηλεοράσεων, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ βγήκε δημόσια να υποστηρίξει πως οι φοιτητές στη Θεσσαλονίκη απλώς στάθηκαν όρθιοι μπροστά στον πρύτανη. Δηλαδή δεν τον ξυλοκόπησαν αλλά ούτε και τον κατακράτησαν. Ίσως μάλιστα, στα πλαίσια αυτής της λογικής, να έχει και ευθύνες που δεν τους έδωσε καρέκλα να καθήσουν. Και κινδύνευσαν να λιποθυμήσουν από εξάντληση!!
Είδαμε όμως και την εισβολή στο ΥΠΕΧΩΔΕ. Που παρουσιάστηκε σαν απλό χάπενινγκ σε αγαστή συνεργασία με «χαρούμενους»(!) υπαλλήλους του υπουργείου. Με ποιο τρόπο η εισβολή στην είσοδο ενός υπουργείου βοηθάει στην προστασία του περιβάλλοντος μοναχά οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην στελέχη του ΚΚΕ, μπορούν να εξηγήσουν. Ιδίως μάλιστα που δεν ξεστόμησαν λέξη όσα χρόνια η αγαπημένη τους τότε Σοβιετική Ένωση, μια και ήσαν στελέχη του ΚΚΕ, κατέστρεφε το φυσικό περιβάλλον της Κεντικής Ασίας, του Βόλγα και των Ουραλίων στο όνομα της ευρύτερα αποδεκτής τότε σοσιαλιστικής ανάπτυξης.
Ο δε αποκλεισμός της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα με στόχο την πρόσληψη ατόμων της περιοχής σαν υπαλλήλων της, του οποίου υπεραμύνθηκε ο νεαρός πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, είναι αλήθεια πως εισάγει μια πραγματικά πρωτότυπη μέθοδο καταπολέμησης της ανεργίας. Όσοι βρίσκονται χωρίς δουλειά δε θα έχουν παρά να κάνουν κατάληψη στα γραφεία της επιχείρησης στην οποία επιθυμούν να διοριστούν. Είναι αυτονόητο πως συντομότατα έτσι η ανεργία θα έχει εξαρθρωθεί. Αν στην πορεία αυτή θα την έχει ακολουθήσει και η οικονομία είναι μια λεπτομέρεια που δεν ενδιαφέρει ιδιαίτερα τα στελέχη της αριστεράς.
Στη χώρα κυριαρχεί ένα περίεργο είδος κρατιστών. Που θέλουν το κράτος μηχανισμό καταλήστευσης των εισοδημάτων και του πλούτου μας. Και δυνάστη κάθε επιχειρηματικής και γενικότερα οικονομικής μας πρωτοβουλίας. Το θέλουν όμως ανύπαρκτο στην επιβολή της τάξης και στο σεβασμό των νόμων. Το κράμα αυτό γιγάντωσης από τη μία και ανικανότητας από την άλλη συνθέτει ακριβώς το δράμα της σύγχρονης Ελλάδας.
* Αναδημοσίευση από το περιοδικό "Κεφάλαιο"
Το ζήτημα όμως δε βρίσκεται στις θέσεις και τις απόψεις της αριστεράς, αλλά στις ευθύνες του κράτους για την πορεία αυτοκαταστροφής που ακολουθεί η παιδεία. Eίναι δυνατόν οι όποιοι γνήσιοι ή υποτιθέμενοι φοιτητές να εγκλωβίζουν καθηγητές για ώρες στα γραφεία της πρυτανείας ή να χτίζουν τα γραφεία κάποιων από αυτούς; Να καταστρέφονται επίσης πανάκριβοι εξοπλισμοί των πανεπιστημίων από χάσκοντες μπροστά στους φακούς των τηλεοράσεων αποβλακωμένους νεολαίους και κανένας ουσιαστικά να μην αντιδρά;
Στη διάρκεια των εξεγέρσεων του 1968 ήμουνα και εγώ ανάμεσα στους κινητοποιούμενους φοιτητές της εποχής εκείνης. Αγωνιζόμασταν όμως τότε στα πλαίσια μιας γενικότερης, πανευρωπαϊκής ουσιαστικά, ιδεολογικής ανασύνταξης. Και είχαμε γνώση των ευθυνών μας. Μιλώντας τότε στην τηλεόραση του BBC, εκπροσωπώντας τους εξεγερμένους φοιτητές του πανεπιστημίου μου, αποσαφήνιζα πως θα είχαμε και ατομικές ευθύνες για κάθε πράξη (βιαιοπραγίας, καταστροφής, βανδαλισμού) που θα συνέβαινε. Και παίρναμε μέτρα για να τις αποτρέψουμε.
Οι τωρινοί «αγωνιστές» κινούνται απόλυτα εκ του ασφαλούς. Με τα κόμματα της αριστεράς στο κατόπι και την κυβέρνηση και τις δημόσιες αρχές πανικόβλητες, οι υποτιθέμενοι αμφισβητίες του λεγόμενου κατεστημένου –τις απαράδεκτες μετριότητες του οποίου βέβαια με πάθος στηρίζουν– τραμπουκίζουν στα σίγουρα δίχως συνέπειες. Το κρατικίστικο πολιτικό σκηνικό στηρίζει ένα κράτος ανύπαρκτο. Ένα δημόσιο τομέα ικανό να βάζει εμπόδια στους δημιουργικούς και δυναμικούς Έλληνες. Και ασπίδα όμως υπεράσπισης των ανικάνων, των μετριοτήτων και των κάθε λογής υπονομευτών της προόδου.
Αυτό που είναι πραγματικά εκπληκτικό είναι η εκτίμηση από κόμματα και οπαδούς της αριστεράς πως είμαστε όλοι τυφλοί. Ή, έστω, ηλίθιοι. Ακούμε καταγγελίες για αστυνομικές επιθέσεις, όταν μέσα από τις τηλεοράσεις αντικρίζουμε μασκοφόρους «διαδηλωτές» να κραδαίνουν στυλάρια και να τα κατεβάζουν με μανία –εντελώς απρόκλητα– στα κεφάλια των παραταγμένων ειδικών αστυνομικών δυνάμεων. Στέλεχος σοβαρό του ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξε για τα έκτροπα στα πανεπιστήμια πως υπεύθυνη είναι η κυβέρνηση που «ρίχνει συνεχώς λάδι στη φωτιά, επιμένοντας να προωθήσει, αδιαφορώντας για τις συνέπειες, έναν καταδικασμένο στις συνειδήσεις της πανεπιστημιακής κοινότητας και αναποτελεσματικό νόμο». Δηλαδή η εφαρμογή ψηφισμένου από την εθνική αντιπροσωπεία νόμου προκαλεί τους διαδηλωτές και τους «εξωθεί» –πέρα προφανώς από τις δεδομένες ειρηνικές τους προθέσεις– σε πράξεις βανδαλισμού και βίας. Η στάση αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα πως κυριάρχος πολιτικός θεσμός της χώρας δεν είναι το κοινοβούλιο αλλά οι αίθουσες συνεδριάσεων του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ κι άλλων συναφών «δημοκρατικών δυνάμεων».
Εξυπακούεται πως κάτω από την ίδια λογική έχει απόλυτη βάση το χιουμοριστικό σύνθημα κάποιων: «Καταργήστε την αστυνομία. Κάνει νευρικούς τους εγκληματίες».
Οι παραλογισμοί όμως δεν έχουν τέλος. Ανεξάρτητα από τα αίσχη που έδειξαν οι οθόνες των τηλεοράσεων, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ βγήκε δημόσια να υποστηρίξει πως οι φοιτητές στη Θεσσαλονίκη απλώς στάθηκαν όρθιοι μπροστά στον πρύτανη. Δηλαδή δεν τον ξυλοκόπησαν αλλά ούτε και τον κατακράτησαν. Ίσως μάλιστα, στα πλαίσια αυτής της λογικής, να έχει και ευθύνες που δεν τους έδωσε καρέκλα να καθήσουν. Και κινδύνευσαν να λιποθυμήσουν από εξάντληση!!
Είδαμε όμως και την εισβολή στο ΥΠΕΧΩΔΕ. Που παρουσιάστηκε σαν απλό χάπενινγκ σε αγαστή συνεργασία με «χαρούμενους»(!) υπαλλήλους του υπουργείου. Με ποιο τρόπο η εισβολή στην είσοδο ενός υπουργείου βοηθάει στην προστασία του περιβάλλοντος μοναχά οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην στελέχη του ΚΚΕ, μπορούν να εξηγήσουν. Ιδίως μάλιστα που δεν ξεστόμησαν λέξη όσα χρόνια η αγαπημένη τους τότε Σοβιετική Ένωση, μια και ήσαν στελέχη του ΚΚΕ, κατέστρεφε το φυσικό περιβάλλον της Κεντικής Ασίας, του Βόλγα και των Ουραλίων στο όνομα της ευρύτερα αποδεκτής τότε σοσιαλιστικής ανάπτυξης.
Ο δε αποκλεισμός της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα με στόχο την πρόσληψη ατόμων της περιοχής σαν υπαλλήλων της, του οποίου υπεραμύνθηκε ο νεαρός πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, είναι αλήθεια πως εισάγει μια πραγματικά πρωτότυπη μέθοδο καταπολέμησης της ανεργίας. Όσοι βρίσκονται χωρίς δουλειά δε θα έχουν παρά να κάνουν κατάληψη στα γραφεία της επιχείρησης στην οποία επιθυμούν να διοριστούν. Είναι αυτονόητο πως συντομότατα έτσι η ανεργία θα έχει εξαρθρωθεί. Αν στην πορεία αυτή θα την έχει ακολουθήσει και η οικονομία είναι μια λεπτομέρεια που δεν ενδιαφέρει ιδιαίτερα τα στελέχη της αριστεράς.
Στη χώρα κυριαρχεί ένα περίεργο είδος κρατιστών. Που θέλουν το κράτος μηχανισμό καταλήστευσης των εισοδημάτων και του πλούτου μας. Και δυνάστη κάθε επιχειρηματικής και γενικότερα οικονομικής μας πρωτοβουλίας. Το θέλουν όμως ανύπαρκτο στην επιβολή της τάξης και στο σεβασμό των νόμων. Το κράμα αυτό γιγάντωσης από τη μία και ανικανότητας από την άλλη συνθέτει ακριβώς το δράμα της σύγχρονης Ελλάδας.
* Αναδημοσίευση από το περιοδικό "Κεφάλαιο"
Παρασκευή 25 Ιουλίου 2008
Κούβα: τέλος στην ισότητα στους μισθούς
Η Κούβα του Ραούλ Κάστρο καταργεί το σύστημα της ισότητας στους μισθούς, επιτρέποντας στους υπαλλήλους να κερδίζουν μπόνους για τις εργασιακές τους επιδόσεις, ενώ δεν θα υπάρχει και πλαφόν κατώτερου μισθού.
Αρθρογράφος: Ρενάτα Γρυπάρη
Όπως δήλωσε ο υφυπουργός Εργασίας της χώρας Κάρλος Ματέου, το σημερινό σύστημα που ισχύει από το 1959, δεν «εξυπηρετεί», ενώ τόνισε ότι η μισθολογική διαφοροποίηση θα βελτιώσει την παραγωγή και τις υπηρεσίες.
Σε άρθρο του στην εφημερίδα Granma, ο Ματέου δήλωσε ότι σε περίπτωση επίτευξης στόχου, οι εργάτες θα λαμβάνουν ένα μπόνους της τάξεως του 5% και οι διευθυντές 30%, εάν η ομάδα της οποίας ηγούνται, αυξήσει την παραγωγή της.
Επεσήμανε επίσης ότι είναι άδικο να δίνονται τα ίδια χρήματα σε όλους ανεξάρτητα από τις εργασιακές επιδόσεις, λέγοντας ότι «είναι επιβλαβές να δίνεται στον εργάτη μισθός μικρότερος απ’ αυτόν που αξίζει, όπως επίσης επιβλαβές είναι και να του δίνεται μισθός που δεν αξίζει».
Μέχρι σήμερα, ο μέσος μισθός για όλους – από γιατρούς έως απλούς εργάτες – ανερχόταν περίπου στα 13 ευρώ το μήνα.
Η αλλαγή στη μισθολογική πολιτική της Κούβας είναι η τελευταία μιας σειράς μεταρρυθμίσεων που ο νέος πρόεδρος Ραούλ Κάστρο, αδελφός του Φιντέλ, εισήγαγε από τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν ανέλαβε την εξουσία.
Αρθρογράφος: Ρενάτα Γρυπάρη
Παρασκευή 18 Ιουλίου 2008
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα συνεχίζει να παράγει ανέργους
Η μεγάλη αναντιστοιχία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος σε σχέση με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, αποτελεί χρόνια τώρα το μεγάλο υπεύθυνο για το μεγαλύτερο μέρος της ανεργίας στη χώρα μας, που διατηρείται στα υψηλότερα επίπεδα, τουλάχιστον σε Ευρωπαϊκή κλίμακα.
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα και ιδιαίτερα αυτό της ανώτατης παιδείας, συνεχίζει απτόητο να παράγει ανέργους. Οι απόψεις αυτές που υποστηρίζω εδώ και πολλά χρόνια με μελέτες, βιβλία, επιστημονικά και εκλαϊκευμένα άρθρα, ομιλίες, παλαιότερες παρεμβάσεις στη Βουλή, κλ.π., αντιμετωπίζονταν μέχρι πρόσφατα, με έντονη αμφισβήτηση έως και ειρωνεία από διάφορους κύκλους, και ειδικότερα από μερίδα της Πανεπιστημιακής κοινότητας.
Κύριο επιχείρημά τους είναι ότι μια τέτοια άποψη δε στηρίζεται σε ξεκάθαρα στατιστικά και ερευνητικά δεδομένα, ότι είναι μη αποδεκτό να συνδέεται η εκπαίδευση με την επαγγελματική αποκατάσταση και ότι γενικότερα πρόκειται για μια αντιδραστική και αποβλητέα θεώρηση των πραγμάτων.
Τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat και άλλων διεθνών φορέων, αποδεικνύουν «του λόγου το αληθές». Σε έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη στρατηγική της Λισσαβόνας τον Οκτώβριο του 2007, επισημαίνεται ότι «ένας στους τρεις αποφοίτους ΑΕΙ στην Ελλάδα είναι άνεργος, ότι η ανεργία στους πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας ανήλθε το 2006 σε 30%, ποσοστό δηλ. υπερδιπλάσιο από το μέσο όρο του 14% στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα όπου οι δείκτες της ανεργίας επιδεινώνονται όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο της εκπαίδευσης. Στους νέους με πρωτοβάθμια εκπαίδευση η ανεργία ανέρχεται σε 26,1%, στους αποφοίτους λυκείου και τεχνικών σχολών σε 26,1% και στους πτυχιούχους Πανεπιστημίου σε 30,1%. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι αντίστοιχοι μέσοι όροι είναι 21,2%, 15,5% και 13,7% αντίστοιχα». Παρόμοια δεδομένα περιέχονται σε απάντηση της Ε.Ε. στις 17/4/2007 σε ερώτηση του π. Ευρωβουλευτή και σήμερα Υπουργού Κ. Χατζηδάκη, καθώς και σε πληθώρα παρόμοιων άλλων επίσημων διεθνών πηγών.
Τα παραπάνω στοιχεία δεν αφήνουν την παραμικρή αμφισβήτηση για το όλο θέμα. Που αν γίνουν επιτέλους αποδεκτά, τότε εκείνο που επείγει είναι η προώθηση κατάλληλων μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Δεν μπορεί να υπάρχει παιδεία, πολιτισμός και κοινωνική αρμονία σε μια φτωχή χώρα, αλλά πλούσια σε ανέργους.
Άμεσα αναγκαίο είναι να αναμορφωθούν τα προγράμματα σπουδών των ΑΕΙ στο πλαίσιο των σύγχρονων τάσεων της οικονομίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα εγκαταλειφθούν οι ανθρωπιστικές σπουδές που πρέπει να εμπεριέχονται σε όλα τα τμήματα των τμημάτων ΑΕΙ και ΤΕΙ.
Επίσης, χρειάζεται ριζική αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός της επαγγελματικής εκπαίδευσης, της συνεχιζόμενης κατάρτισης και κυρίως του επαγγελματικού προσανατολισμού, σε συνδυασμό με την κατάρτιση ενός αξιόπιστου επίσημου χάρτη αναγκών της αγοράς εργασίας, στο σύνολο και στις επιμέρους περιφέρειες της χώρας.
Η Πολιτεία έχει χρέος να προειδοποιεί -χωρίς να ποδηγετεί- τους νέους και τους γονείς, ότι η μαζική επιλογή κορεσμένων εκπαιδευτικών κατευθύνσεων, όπως λ.χ. του γιατρού, του δικηγόρου, του φιλόλογου, του θεολόγου, του ιστορικού, του δημοσιογράφου, κλπ., οδηγεί στην ανεργία ή στην ετεροαπασχόληση. Παράλληλα, πρέπει να αποκλείεται η δημιουργία νέων πανεπιστημιακών κατευθύνσεων που συνδέονται με κορεσμένα επαγγέλματα. Κάτι που συνεχίζει να συμβαίνει, όπως έχει διαφανεί από τα πολλά νέα προπτυχιακά και κυρίως μεταπτυχιακά τμήματα που δημιουργούνται σε απίθανες μονοσήμαντες ειδικότητες, με ελάχιστο ή μηδενικό αντίκρισμα στην αγορά εργασίας.
Οι απόψεις που υποστηρίζουν ότι «η παιδεία αποτελεί αυτοσκοπό» και ότι δεν πρέπει να έχει καμία σχέση με την απασχόληση, μπορεί να ήταν ως ένα βαθμό δικαιολογημένες στο παρελθόν, όταν τα αγαθά της εκπαίδευσης ήταν προνόμιο κυρίως των υψηλών εισοδηματικών τάξεων, των οποίων οι γόνοι είχαν διασφαλισμένη την επαγγελματική αποκατάσταση. Οι «πρίγκιπες» δεν είχαν ούτε έχουν παρόμοια προβλήματα! Φυσικά στα Σοβιετικού τύπου μοντέλα κεντρικής οικονομικής διαχείρισης, ίσχυε ακριβώς το αντίθετο, ενώ παρόμοιες πρακτικές, δεν επιβιώνουν σε σύγχρονες ανεπτυγμένες χώρες. Εδώ στην «ιδιόμορφη Ελλάδα μας», υποστηρίζονται και επιβάλλονται από δήθεν ουμανιστικές αντιλήψεις περί παιδείας, που επενδύονται με κάλπικη προοδευτική φρασεολογία. Η οποία αντιπαρέρχεται το γεγονός ότι δεν υπάρχει τίποτα ποιο αντιδραστικό από την ανεργία. Στην πράξη, οι σαλονάτες αυτές «αριστεροδεξιές» απόψεις, στηρίζονται κυρίως σε ισχυρές ομάδες πίεσης πανεπιστημιακών και ερευνητών, οι οποίοι επιδιώκουν και επιτυγχάνουν την προώθηση της προσωπικής τους εξουσίας, του δικού τους κατεστημένου και συνήθως παρωχημένου τομέα, που έχει ελάχιστη ή καμιά επαφή με τις ανάγκες της καθημερινότητας.
Την ίδια ώρα ο επαγγελματικός προσανατολισμός στη χώρα μας, παραμένει ο φτωχός ή και στρεβλός συγγενής, όσον αφορά τις κυβερνητικές προτεραιότητες και καθηλώνεται στη μιζέρια του από ορισμένους παράγοντες.
Αυτές οι αντιλήψεις και πρακτικές, έχουν τραγικές συνέπειες για την οικονομία, για την απασχόληση και το εκπαιδευτικό σύστημα, που μεγεθύνει την παραγωγή ανέργων και υποσκάπτει τη μεγαλύτερη επένδυση της χώρας, την παιδεία. Η παιδεία η οποία θα πρέπει αφενός να παρέχει γενική και ουμανιστική μόρφωση, αλλά παράλληλα να ανοίγει ένα παράθυρο στον κόσμο της εργασίας. Γιατί το δεύτερο είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρχει το πρώτο.
Δεν μπορεί να υπάρχει παιδεία, πολιτισμός και κοινωνική αρμονία σε μια φτωχή χώρα, αλλά πλούσια σε ανέργους. Και το ερώτημα που μπαίνει στην πράξη είναι : Θα μπορέσουν οι συναρμόδιοι Υπουργοί Οικονομίας, Εργασίας και Παιδείας, Αλογοσκούφης, Πετραλιά και Στυλιανίδης, να κάνουν πράξη ό,τι δεν έγινε μέχρι τώρα; Το ευχόμαστε αν και πολύ αμφιβάλλουμε, αφού το έχουμε ξαναδεί το έργο. Γιατί η δύναμη της πραγματικής αντίδρασης επενδυμένης με ψευτοπροοδευτική φρασεολογία, είναι και παραμένει πανίσχυρη στη χώρα μας.
Πηγή: http://www.capital.gr/news.asp?Details=541087
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα και ιδιαίτερα αυτό της ανώτατης παιδείας, συνεχίζει απτόητο να παράγει ανέργους. Οι απόψεις αυτές που υποστηρίζω εδώ και πολλά χρόνια με μελέτες, βιβλία, επιστημονικά και εκλαϊκευμένα άρθρα, ομιλίες, παλαιότερες παρεμβάσεις στη Βουλή, κλ.π., αντιμετωπίζονταν μέχρι πρόσφατα, με έντονη αμφισβήτηση έως και ειρωνεία από διάφορους κύκλους, και ειδικότερα από μερίδα της Πανεπιστημιακής κοινότητας.
Κύριο επιχείρημά τους είναι ότι μια τέτοια άποψη δε στηρίζεται σε ξεκάθαρα στατιστικά και ερευνητικά δεδομένα, ότι είναι μη αποδεκτό να συνδέεται η εκπαίδευση με την επαγγελματική αποκατάσταση και ότι γενικότερα πρόκειται για μια αντιδραστική και αποβλητέα θεώρηση των πραγμάτων.
Τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat και άλλων διεθνών φορέων, αποδεικνύουν «του λόγου το αληθές». Σε έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη στρατηγική της Λισσαβόνας τον Οκτώβριο του 2007, επισημαίνεται ότι «ένας στους τρεις αποφοίτους ΑΕΙ στην Ελλάδα είναι άνεργος, ότι η ανεργία στους πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας ανήλθε το 2006 σε 30%, ποσοστό δηλ. υπερδιπλάσιο από το μέσο όρο του 14% στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα όπου οι δείκτες της ανεργίας επιδεινώνονται όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο της εκπαίδευσης. Στους νέους με πρωτοβάθμια εκπαίδευση η ανεργία ανέρχεται σε 26,1%, στους αποφοίτους λυκείου και τεχνικών σχολών σε 26,1% και στους πτυχιούχους Πανεπιστημίου σε 30,1%. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι αντίστοιχοι μέσοι όροι είναι 21,2%, 15,5% και 13,7% αντίστοιχα». Παρόμοια δεδομένα περιέχονται σε απάντηση της Ε.Ε. στις 17/4/2007 σε ερώτηση του π. Ευρωβουλευτή και σήμερα Υπουργού Κ. Χατζηδάκη, καθώς και σε πληθώρα παρόμοιων άλλων επίσημων διεθνών πηγών.
Τα παραπάνω στοιχεία δεν αφήνουν την παραμικρή αμφισβήτηση για το όλο θέμα. Που αν γίνουν επιτέλους αποδεκτά, τότε εκείνο που επείγει είναι η προώθηση κατάλληλων μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Δεν μπορεί να υπάρχει παιδεία, πολιτισμός και κοινωνική αρμονία σε μια φτωχή χώρα, αλλά πλούσια σε ανέργους.
Άμεσα αναγκαίο είναι να αναμορφωθούν τα προγράμματα σπουδών των ΑΕΙ στο πλαίσιο των σύγχρονων τάσεων της οικονομίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα εγκαταλειφθούν οι ανθρωπιστικές σπουδές που πρέπει να εμπεριέχονται σε όλα τα τμήματα των τμημάτων ΑΕΙ και ΤΕΙ.
Επίσης, χρειάζεται ριζική αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός της επαγγελματικής εκπαίδευσης, της συνεχιζόμενης κατάρτισης και κυρίως του επαγγελματικού προσανατολισμού, σε συνδυασμό με την κατάρτιση ενός αξιόπιστου επίσημου χάρτη αναγκών της αγοράς εργασίας, στο σύνολο και στις επιμέρους περιφέρειες της χώρας.
Η Πολιτεία έχει χρέος να προειδοποιεί -χωρίς να ποδηγετεί- τους νέους και τους γονείς, ότι η μαζική επιλογή κορεσμένων εκπαιδευτικών κατευθύνσεων, όπως λ.χ. του γιατρού, του δικηγόρου, του φιλόλογου, του θεολόγου, του ιστορικού, του δημοσιογράφου, κλπ., οδηγεί στην ανεργία ή στην ετεροαπασχόληση. Παράλληλα, πρέπει να αποκλείεται η δημιουργία νέων πανεπιστημιακών κατευθύνσεων που συνδέονται με κορεσμένα επαγγέλματα. Κάτι που συνεχίζει να συμβαίνει, όπως έχει διαφανεί από τα πολλά νέα προπτυχιακά και κυρίως μεταπτυχιακά τμήματα που δημιουργούνται σε απίθανες μονοσήμαντες ειδικότητες, με ελάχιστο ή μηδενικό αντίκρισμα στην αγορά εργασίας.
Οι απόψεις που υποστηρίζουν ότι «η παιδεία αποτελεί αυτοσκοπό» και ότι δεν πρέπει να έχει καμία σχέση με την απασχόληση, μπορεί να ήταν ως ένα βαθμό δικαιολογημένες στο παρελθόν, όταν τα αγαθά της εκπαίδευσης ήταν προνόμιο κυρίως των υψηλών εισοδηματικών τάξεων, των οποίων οι γόνοι είχαν διασφαλισμένη την επαγγελματική αποκατάσταση. Οι «πρίγκιπες» δεν είχαν ούτε έχουν παρόμοια προβλήματα! Φυσικά στα Σοβιετικού τύπου μοντέλα κεντρικής οικονομικής διαχείρισης, ίσχυε ακριβώς το αντίθετο, ενώ παρόμοιες πρακτικές, δεν επιβιώνουν σε σύγχρονες ανεπτυγμένες χώρες. Εδώ στην «ιδιόμορφη Ελλάδα μας», υποστηρίζονται και επιβάλλονται από δήθεν ουμανιστικές αντιλήψεις περί παιδείας, που επενδύονται με κάλπικη προοδευτική φρασεολογία. Η οποία αντιπαρέρχεται το γεγονός ότι δεν υπάρχει τίποτα ποιο αντιδραστικό από την ανεργία. Στην πράξη, οι σαλονάτες αυτές «αριστεροδεξιές» απόψεις, στηρίζονται κυρίως σε ισχυρές ομάδες πίεσης πανεπιστημιακών και ερευνητών, οι οποίοι επιδιώκουν και επιτυγχάνουν την προώθηση της προσωπικής τους εξουσίας, του δικού τους κατεστημένου και συνήθως παρωχημένου τομέα, που έχει ελάχιστη ή καμιά επαφή με τις ανάγκες της καθημερινότητας.
Την ίδια ώρα ο επαγγελματικός προσανατολισμός στη χώρα μας, παραμένει ο φτωχός ή και στρεβλός συγγενής, όσον αφορά τις κυβερνητικές προτεραιότητες και καθηλώνεται στη μιζέρια του από ορισμένους παράγοντες.
Αυτές οι αντιλήψεις και πρακτικές, έχουν τραγικές συνέπειες για την οικονομία, για την απασχόληση και το εκπαιδευτικό σύστημα, που μεγεθύνει την παραγωγή ανέργων και υποσκάπτει τη μεγαλύτερη επένδυση της χώρας, την παιδεία. Η παιδεία η οποία θα πρέπει αφενός να παρέχει γενική και ουμανιστική μόρφωση, αλλά παράλληλα να ανοίγει ένα παράθυρο στον κόσμο της εργασίας. Γιατί το δεύτερο είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρχει το πρώτο.
Δεν μπορεί να υπάρχει παιδεία, πολιτισμός και κοινωνική αρμονία σε μια φτωχή χώρα, αλλά πλούσια σε ανέργους. Και το ερώτημα που μπαίνει στην πράξη είναι : Θα μπορέσουν οι συναρμόδιοι Υπουργοί Οικονομίας, Εργασίας και Παιδείας, Αλογοσκούφης, Πετραλιά και Στυλιανίδης, να κάνουν πράξη ό,τι δεν έγινε μέχρι τώρα; Το ευχόμαστε αν και πολύ αμφιβάλλουμε, αφού το έχουμε ξαναδεί το έργο. Γιατί η δύναμη της πραγματικής αντίδρασης επενδυμένης με ψευτοπροοδευτική φρασεολογία, είναι και παραμένει πανίσχυρη στη χώρα μας.
Πηγή: http://www.capital.gr/news.asp?Details=541087
Πέμπτη 10 Ιουλίου 2008
Καπιταλισμός και Παγκοσμιοποίηση (ΙΙ)
Τι απέγινε η "πεφωτισμένη, γόνιμη ιδιοτέλεια" του Καπιταλισμού των προηγούμενων δεκαετιών; Στο προηγούμενο κείμενο, με το ίδιο θέμα, έγραφα ότι ο Άνταμ Σμιθ δε θα ήταν καθόλου ευχαριστημένος από το είδος του καπιταλισμού που βιώνουμε σήμερα. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τον Άνταμ Σμιθ, αλλά και για τους γηραιότερους του σήμερα. "Η ιστορική μνήμη του καπιταλισμού είναι και δικό τους προνόμιο". Τι απέμεινε από τον Καπιταλισμό που βίωσαν και υποστήριξαν, υπηρετώντας τον; Όχι πολλά πράγματα. Στη θέση του, ένα τέρας παραδίδει τις κοινωνίες στην καταστροφική βουλιμία και ανευθυνότητα των αγορών.
Ακολουθούν οι 8 δεύτεροι θύλακες νοσηρότητας, μετά τους 8 του προηγούμενου κειμένου:
1. Ο άκρατος ατομικισμός, ο καρκίνος του καπιταλισμού, όπως έχει αποκαλεστεί από το R. Bellah, έχει οδηγήσει σε μια επίφαση προόδου, σε μια "μίζερη αφθονία", που εκφράζονται μέσα από μοντέλα πλούτου, επίδειξης και κατανάλωσης μιας κοινωνίας, όπου επικρατεί το απάνθρωπο: ο νικητής τα παίρνει όλα. Και ενώ όλοι αντιλαμβάνονται ότι το σύστημα χρειάζεται την αλήθεια, την εμπιστοσύνη, την αποδοχή, την υποχρέωση, ως απαραίτητα λειαντικά στοιχεία, όσοι μέτοχοι του συστήματος τα μετέρχονται, βλάπτονται, αδικούνται και τελικά χάνουν.
2. Η παρά φύσιν ανάπτυξη των κεφαλαιαγορών, η γιγάντωση ορισμένων παικτών και η εξάρτηση των μικρών απ΄ αυτούς, η διεξαγωγή του διεθνούς εμπορίου με όρους χρηματιστηριακούς μάλλον παρά εμπορικούς, κάνει όλο και πιο έντονη μια νέα διάκριση μεταξύ των επιχειρηματιών απανταχού: "στους επιχειρηματίες που θέλουν να κάνουν προϊόντα και στους επιχειρηματίες που θέλουν να κάνουν χρήματα..."
3. Το αντικείμενο των δεύτερων κάθε άλλο παρά επιχειρηματικό είναι. Ό,τι αναζητείται απ΄ αυτούς είναι ένα μαγικό νούμερο, αυτό της αποτίμησης που θα σηματοδοτήσει και το κλείσιμο του deal: "valuation is an art not a science", είναι αυτό που πιστεύουν. Αυτήν την κατηγορία επιχειρηματιών θα είχε προφανώς κατά νου της η Ν. Krawcheck, μεγαλοστέλεχος της Citibank, όταν στην ερώτηση "πως αντιλαμβάνεστε πότε ένας επιχειρηματίας λέει ψέματα", εκείνη απάντησε: "Μόλις δω ότι κουνιούνται τα χείλια του". Όλα θυμίζουν την παρατήρηση του Μπέρνσταϊν από τον "Πολίτη Κεϊν": Είναι εύκολο να κάνεις πολλά λεφτά, εάν το μόνο που θέλεις στη ζωή σου είναι να κάνεις πολλά λεφτά.
4. Κάποτε, επισημαίνει ο Λουτσιάνο Κάνφορα, οι τάξεις βλέπονταν, αγγίζονταν. Σήμερα είναι διασκορπισμένες σε διαφορετικές ηπείρους. Αλλού βρίσκονται τα κέντρα αποφάσεων, αλλού οι μέτοχοι, αλλού το Μάνατζμεντ, αλλού η παραγωγή. Παλαιότερα πλούσιοι και φτωχοί μοιράζονταν πολλά πράγματα. Οι αποστάσεις ήταν μικρές. Οι εργαζόμενοι γνώριζαν και συναντούσαν τα αφεντικά τους. Τώρα οι μεν αγνοούν τους δε. Η ανισότητα παίρνει μεγάλες διαστάσεις. Όπως παρατηρεί ο Zigmund Bauman, ο χώρος δε σημαίνει τίποτα για τους παγκόσμιους πλούσιους. Αυτοί ζουν μέσα στο χρόνο.
5. Ο Γ. Παγουλάτος γράφει στην Καθημερινή: Τα συμφέροντα των μάνατζερ δεν ευθυγραμμίζονται πάντα με εκείνα των μετόχων και της εταιρείας, ούτε οδηγούν σε συλλογική βελτιστοποίηση. Η έμφαση στα τριμηνιαία αποτελέσματα διογκώνει τεχνητά τις βραχυπρόθεσμες αποδόσεις σε βάρος της μακροπρόθεσμης αποδοτικότητας. Αυτό οδηγεί σε ανάληψη υπέρμετρων πιστωτικών κινδύνων. Χορηγούνται δάνεια σε δανειολήπτες μηδενικής εξασφάλισης για ιδιοποίηση των καρπών της επιτυχίας. Έπειτα πακετάρονται οι απαιτήσεις σε αδιαφανή και περίπλοκα χρηματοοικονομικά προϊόντα, για να πωληθούν σε ανυποψίαστους επενδυτές, αφού πρώτα εταιρείες αξιολόγησης πιστωτικών κινδύνων, συνήθως παχυλά αμειβόμενες τράπεζες, τα είχαν βαθμολογήσει με ΑΑΑ. Οι αγορές υποτιμούν τους κινδύνους στην άνοδο και τους υπερτιμούν στην πτώση. Αυτό επιτείνεται όταν τα κέρδη της ανόδου είναι ιδιωτικά, ενώ οι ζημιές κοινωνικοποιούνται.
6. Κοινωνικές τάξεις που δεν εξυπηρετούν/συμφέρουν το κατεστημένο καταργούνται και αντικαθίστανται από ομοιώματα τάξεων που συμφέρουν. Ο Γ. Πανεθυμιτάκης σημειώνει: Η τεχνολογία επιφέροντας, με την καθημερινή εφαρμογή της, συρρίκνωση της εργασίας και του εισοδήματος, οδηγεί στην αφάνεια ομάδων και ανθρώπινων βιότοπων. Το κενό, όμως, από την απουσία καταργημένων ομάδων, που δε γεννήθηκε από φυσική εξέλιξη, καθιστά την κοινωνία ατελή. Στρώματα χωρίς ταξική συνείδηση, χωρίς συνοχή των μελών τους, προϊόντα του εργαλειακού νου, που αμείβονται μεν καλά, ωστόσο πετιούνται έξω, όταν βρεθούν καλύτεροι αναπληρωτές τους.
7. Παλαιότερα λέγαμε ότι ο Καπιταλισμός δεν κατάφερε ποτέ να χειραφετηθεί εντελώς από την Πολιτική. Τώρα ισχύει το αντίθετο. Η κατίσχυση της Οικονομίας έχει περιθωριοποιήσει πολιτική και πολιτικούς σε ρόλους υπηρετικούς των αδηφάγων αναγκών των αγορών για growth, growth, growth... Αποτέλεσμα; "Η απομείωση των πολιτικών εξουσιών και η αποθηρίωση των funds". Η κοινωνία, γράφει ο Κ. Βεργόπουλος, παραδόθηκε στη φετιχιστική λατρεία του κατασκεύασματός της , του χρήματος. Γιατί η υπαγωγή στο νόμο του χρήματος συνιστά "πολιτική πρόταση", ενώ η αντίσταση σ΄ αυτό "στερείται πολιτικής προοπτικής". Πώς θα μπορούσε, όμως, να είναι αλλιώς αφού: η Παγκοσμιοποίηση αφορά ελάχιστα τον άνθρωπο και την πρόοδο, ενώ σχετίζεται απόλυτα με το Χρήμα;
8. O Φρίντμαν έχει πει, με ό,τι αυτό σημαίνει, ότι η Παγκοσμιοποίηση διαθέτει ενδημική δύναμη διαστρέβλωσης. Ωραία πάσα, για να συμπληρώσει ο Ιγνάσιο Ραμόνε: το δικέφαλο αυτό τέρας της τεχνολογίας και της επιχειρηματικότητας οδηγεί ό,τι αγγίξει σταδιακά στο χάος.
Κλείνω με κάτι που μοιάζει με προφητεία. Και ίσως να είναι, αφού ειπώθηκε, από έναν ιερωμένο, στις αρχές της δεύτερης χιλιετίας: "Όλα δείχνουν ότι ο κόσμος σα να βιάζεται να φτάσει στο τέλος του..."
Αθρογράφος: Γιώργος Ι. Κωστούλας
Ακολουθούν οι 8 δεύτεροι θύλακες νοσηρότητας, μετά τους 8 του προηγούμενου κειμένου:
1. Ο άκρατος ατομικισμός, ο καρκίνος του καπιταλισμού, όπως έχει αποκαλεστεί από το R. Bellah, έχει οδηγήσει σε μια επίφαση προόδου, σε μια "μίζερη αφθονία", που εκφράζονται μέσα από μοντέλα πλούτου, επίδειξης και κατανάλωσης μιας κοινωνίας, όπου επικρατεί το απάνθρωπο: ο νικητής τα παίρνει όλα. Και ενώ όλοι αντιλαμβάνονται ότι το σύστημα χρειάζεται την αλήθεια, την εμπιστοσύνη, την αποδοχή, την υποχρέωση, ως απαραίτητα λειαντικά στοιχεία, όσοι μέτοχοι του συστήματος τα μετέρχονται, βλάπτονται, αδικούνται και τελικά χάνουν.
2. Η παρά φύσιν ανάπτυξη των κεφαλαιαγορών, η γιγάντωση ορισμένων παικτών και η εξάρτηση των μικρών απ΄ αυτούς, η διεξαγωγή του διεθνούς εμπορίου με όρους χρηματιστηριακούς μάλλον παρά εμπορικούς, κάνει όλο και πιο έντονη μια νέα διάκριση μεταξύ των επιχειρηματιών απανταχού: "στους επιχειρηματίες που θέλουν να κάνουν προϊόντα και στους επιχειρηματίες που θέλουν να κάνουν χρήματα..."
3. Το αντικείμενο των δεύτερων κάθε άλλο παρά επιχειρηματικό είναι. Ό,τι αναζητείται απ΄ αυτούς είναι ένα μαγικό νούμερο, αυτό της αποτίμησης που θα σηματοδοτήσει και το κλείσιμο του deal: "valuation is an art not a science", είναι αυτό που πιστεύουν. Αυτήν την κατηγορία επιχειρηματιών θα είχε προφανώς κατά νου της η Ν. Krawcheck, μεγαλοστέλεχος της Citibank, όταν στην ερώτηση "πως αντιλαμβάνεστε πότε ένας επιχειρηματίας λέει ψέματα", εκείνη απάντησε: "Μόλις δω ότι κουνιούνται τα χείλια του". Όλα θυμίζουν την παρατήρηση του Μπέρνσταϊν από τον "Πολίτη Κεϊν": Είναι εύκολο να κάνεις πολλά λεφτά, εάν το μόνο που θέλεις στη ζωή σου είναι να κάνεις πολλά λεφτά.
4. Κάποτε, επισημαίνει ο Λουτσιάνο Κάνφορα, οι τάξεις βλέπονταν, αγγίζονταν. Σήμερα είναι διασκορπισμένες σε διαφορετικές ηπείρους. Αλλού βρίσκονται τα κέντρα αποφάσεων, αλλού οι μέτοχοι, αλλού το Μάνατζμεντ, αλλού η παραγωγή. Παλαιότερα πλούσιοι και φτωχοί μοιράζονταν πολλά πράγματα. Οι αποστάσεις ήταν μικρές. Οι εργαζόμενοι γνώριζαν και συναντούσαν τα αφεντικά τους. Τώρα οι μεν αγνοούν τους δε. Η ανισότητα παίρνει μεγάλες διαστάσεις. Όπως παρατηρεί ο Zigmund Bauman, ο χώρος δε σημαίνει τίποτα για τους παγκόσμιους πλούσιους. Αυτοί ζουν μέσα στο χρόνο.
5. Ο Γ. Παγουλάτος γράφει στην Καθημερινή: Τα συμφέροντα των μάνατζερ δεν ευθυγραμμίζονται πάντα με εκείνα των μετόχων και της εταιρείας, ούτε οδηγούν σε συλλογική βελτιστοποίηση. Η έμφαση στα τριμηνιαία αποτελέσματα διογκώνει τεχνητά τις βραχυπρόθεσμες αποδόσεις σε βάρος της μακροπρόθεσμης αποδοτικότητας. Αυτό οδηγεί σε ανάληψη υπέρμετρων πιστωτικών κινδύνων. Χορηγούνται δάνεια σε δανειολήπτες μηδενικής εξασφάλισης για ιδιοποίηση των καρπών της επιτυχίας. Έπειτα πακετάρονται οι απαιτήσεις σε αδιαφανή και περίπλοκα χρηματοοικονομικά προϊόντα, για να πωληθούν σε ανυποψίαστους επενδυτές, αφού πρώτα εταιρείες αξιολόγησης πιστωτικών κινδύνων, συνήθως παχυλά αμειβόμενες τράπεζες, τα είχαν βαθμολογήσει με ΑΑΑ. Οι αγορές υποτιμούν τους κινδύνους στην άνοδο και τους υπερτιμούν στην πτώση. Αυτό επιτείνεται όταν τα κέρδη της ανόδου είναι ιδιωτικά, ενώ οι ζημιές κοινωνικοποιούνται.
6. Κοινωνικές τάξεις που δεν εξυπηρετούν/συμφέρουν το κατεστημένο καταργούνται και αντικαθίστανται από ομοιώματα τάξεων που συμφέρουν. Ο Γ. Πανεθυμιτάκης σημειώνει: Η τεχνολογία επιφέροντας, με την καθημερινή εφαρμογή της, συρρίκνωση της εργασίας και του εισοδήματος, οδηγεί στην αφάνεια ομάδων και ανθρώπινων βιότοπων. Το κενό, όμως, από την απουσία καταργημένων ομάδων, που δε γεννήθηκε από φυσική εξέλιξη, καθιστά την κοινωνία ατελή. Στρώματα χωρίς ταξική συνείδηση, χωρίς συνοχή των μελών τους, προϊόντα του εργαλειακού νου, που αμείβονται μεν καλά, ωστόσο πετιούνται έξω, όταν βρεθούν καλύτεροι αναπληρωτές τους.
7. Παλαιότερα λέγαμε ότι ο Καπιταλισμός δεν κατάφερε ποτέ να χειραφετηθεί εντελώς από την Πολιτική. Τώρα ισχύει το αντίθετο. Η κατίσχυση της Οικονομίας έχει περιθωριοποιήσει πολιτική και πολιτικούς σε ρόλους υπηρετικούς των αδηφάγων αναγκών των αγορών για growth, growth, growth... Αποτέλεσμα; "Η απομείωση των πολιτικών εξουσιών και η αποθηρίωση των funds". Η κοινωνία, γράφει ο Κ. Βεργόπουλος, παραδόθηκε στη φετιχιστική λατρεία του κατασκεύασματός της , του χρήματος. Γιατί η υπαγωγή στο νόμο του χρήματος συνιστά "πολιτική πρόταση", ενώ η αντίσταση σ΄ αυτό "στερείται πολιτικής προοπτικής". Πώς θα μπορούσε, όμως, να είναι αλλιώς αφού: η Παγκοσμιοποίηση αφορά ελάχιστα τον άνθρωπο και την πρόοδο, ενώ σχετίζεται απόλυτα με το Χρήμα;
8. O Φρίντμαν έχει πει, με ό,τι αυτό σημαίνει, ότι η Παγκοσμιοποίηση διαθέτει ενδημική δύναμη διαστρέβλωσης. Ωραία πάσα, για να συμπληρώσει ο Ιγνάσιο Ραμόνε: το δικέφαλο αυτό τέρας της τεχνολογίας και της επιχειρηματικότητας οδηγεί ό,τι αγγίξει σταδιακά στο χάος.
Κλείνω με κάτι που μοιάζει με προφητεία. Και ίσως να είναι, αφού ειπώθηκε, από έναν ιερωμένο, στις αρχές της δεύτερης χιλιετίας: "Όλα δείχνουν ότι ο κόσμος σα να βιάζεται να φτάσει στο τέλος του..."
Αθρογράφος: Γιώργος Ι. Κωστούλας
Τρίτη 1 Ιουλίου 2008
Καπιταλισμός και Παγκοσμιοποίηση
Η Παγκοσμιοποίηση, από θανάσιμη έλξη άπληστων αγορών, εξελίσσεται σε εφιάλτη του Καπιταλισμού.
Σκέφτομαι, ότι αν ζούσε σήμερα ο Α. Smith δε θα ήταν καθόλου ευχαριστημένος από το είδος του Καπιταλισμού που κυριαρχεί. Επιλεκτικότατα, ό,τι ο Καπιταλισμός κράτησε από τη θεωρία του είναι η Αποτελεσματικότητα των Αγορών -η γνωστή "Αόρατη Χειρ"-, ενώ ξέχασε εντελώς τις αξιακές και ηθικές προϋποθέσεις λειτουργίας του, οι οποίες περιγράφονται στο έργο τού μεγάλου οικονομολόγου, "Θεωρία των Ηθικών Συναισθημάτων".
Παρακάτω εντοπίζονται 8+8 θύλακες νοσηρής υποταγής των σημερινών κοινωνιών στην τρομοκρατία της... "Δημοκρατίας των Αγορών". Οκτώ σήμερα και οκτώ στο επόμενο, ομότιτλο κείμενο.
1. Σήμερα ζούμε την πλήρη διαστρέβλωση τού αφορισμού τού Mandeville, όπως καταγράφεται στο έργο του, "Ο μύθος των μελισσών" (1714): "private vices make public virtues" -"τα ιδιωτικά ελαττώματα στην υπηρεσία του δημοσίου οφέλους". H απληστία έχει απενοχοποιηθεί πλήρως και από αμάρτημα έχει ανακηρυχθεί σε αρετή. Οι άνθρωποι αναγνωρίζονται μόνο ως φορείς του "δημιουργικού εγωισμού" και ως οι λογικοί μεγεθυντές της χρησιμότητας, μέσα από την παντοδύναμη επιθυμία τους για μεγιστοποίηση των προσωπικών τους επωφελειών.
Όμως, η απληστία και τα συνοδά της συναισθήματα, όπως ο φθόνος, ο επιδεικτικός ανταγωνισμός, η ματαιοδοξία κ.λπ, εξακολουθούν να θεωρούνται από την κοινωνία, ως σύνολο, ηθικά και κοινωνικά, επικίνδυνες επιδόσεις, υπεύθυνες για οικονομικές ανισότητες, διαφθορά, και την ορθολογιστική στεγνά των ημερών μας. Αποτέλεσμα; Ένας αποπροσανατολισμός στα όρια της σχιζοφρένειας, μια πηγή συγκρουόμενων προτεραιοτήτων, ένα κοινό και ψυχολογικά επαχθές βίωμα των τελευταίων γενιών τού ανεπτυγμένου κόσμου.
2. Mια άλλη σχιζοφρένια, επισημασμένη από τον L. Thurow: Πώς ένα σύστημα που πιστεύει στη χρησιμότητα του ανταγωνισμού, θα συνεχίσει να την έχει, αν πάψει πια να έχει ανταγωνιστές, όπως το ευαγγελίζεται ο σημερινός νεοφιλελευθερισμός χωρίς εχθρούς;
3. Η αγορά έχει εμπορευματοποιήσει και προσπαθεί να εξηγήσει με οικονομικούς όρους κοινωνικά φαινόμενα όπως η εγκληματικότητα, οι φυλετικές διακρίσεις, η επιλογή κατοικίας, ο γάμος, ο πόλεμος, γράφει ο Κ. Παπαδημητρίου στην Καθημερινή. Κι ακόμα, η αγάπη, η υγεία, η εκπαίδευση ή η φιλανθρωπία. Το cost-benefit analysis και η συνεκτίμησή του εφαρμόζεται παντού. Στη φιλανθρωπία, γράφει ο G. Becker, μιλάμε ήδη για Charity Βusiness, στο χώρο της υγείας έχει καθιερωθεί τομέας αγοροπωλησίας οργάνων, ενώ υπάρχουν βιβλία – οδηγοί επιτυχίας για "Εthics Βusiness" (προσοχή: Ethics Business, όχι Business Εthics).
4. Η Παγκοσμιοποίηση, ίσως αναπόφευκτη για τους κοστολογούντες, έχει δημιουργήσει αταξία, ανεργία και αστάθεια. Κατέστρεψε τη βιομηχανία των επί μέρους χωρών, έριξε, απανταχού, το γενικό επίπεδο ζωής και οδήγησε σε μια χαλαρή, τυφλή και εύκολα χειραγωγούμενη κοινωνία. "Οι βραχυπρόθεσμες κεφαλαιακές ροές δεν αυξάνουν τις επενδύσεις, ούτε την ανάπτυξη. Δημιουργούν αποσταθεροποίηση, κέρδη που συσσωρεύονται και φορολογούνται ελάχιστα". Η Παγκοσμιοποίηση δεν είναι πανάκεια όπως υποστηρίζουν όσοι επιδιώκουν να επωφεληθούν από την παρουσία της.
5. Ο Ch. McMahon σημειώνει: Ό,τι δε λειτουργεί με όρους αγοράς ή δεν υπηρετεί την αγορά παύει να έχει αξία. Δεν υπάρχουν διαρκείς αξίες. Κάθε αξία ενσωματώνεται στους μηχανισμούς της αγοράς και ισχύει μέχρι να βρεθεί μια πιο αποτελεσματική που θα την αντικαταστήσει. "Οι άνθρωποι δουλεύουν χωρίς όρους και χωρίς όρια". Η ορθολογική διάσταση εκτοπίζει κάθε ηθική ή αξιολογική διάσταση.
6. Οι σχολές οικονομικών και επιχειρηματικών σπουδών κάνουν μεγάλο κακό όταν διδάσκουν στους σπουδαστές τους ότι η εγωιστική ανταγωνιστικότητα και ο ορθολογισμός είναι οι μοχλοί κάθε αποδοτικότητας. Και ότι κάθε αντίθετη συμπεριφορά είναι παραλογισμός και έξω από την ανθρώπινη φύση. Η ηθική ως βασικό προαπαιτούμενο ενάσκησης κάθε επιχειρηματικής δραστηριότητας, δεν αναγνωρίζεται πια. Κι αυτό γιατί τα οφέλη από την άσκηση ενός έντιμου εμπορίου είναι μακροπρόθεσμα. Τώρα κανένας δεν έχει την υπομονή να περιμένει την ανταμοιβή και τη γλύκα από την επαναλαμβανόμενη συναλλαγή-πώληση.
7. Η μακροπρόθεσμη απασχόληση όλο και μειώνεται. Ήδη, αντί για απασχόληση μιλάμε για απασχολησιμότητα, με την τελευταία να έχει γίνει ευθύνη του καθενός εργαζόμενου χωριστά. Αποτέλεσμα είναι "να συρρικνώνεται η αίσθηση της κοινότητας, της ομάδας, που τόσο στήριζε, ηθικά, τα μέλη της. Με την ανασφάλεια να χαρακτηρίζει τις εταιρικές υποθέσεις, είναι οξύμωρο να μιλάμε για εταιρική εργατική κοινότητα. Οι εταιρείες δεν αισθάνονται πλέον ως κοινότητες, αλλά μόνο ως περιουσίες".
8. Ο P. Drucker διαπίστωνε από καιρό: Η απελευθέρωση των αγορών δεν έφερε τις αναμενόμενες ισορροπίες. Οι έντονες διακυμάνσεις των νομισματικών ισοτιμιών έχει δημιουργήσει μια μόνιμη πηγή κερδοσκοπίας και παρασιτισμού, μέσα από "επισφαλή, υψηλού κινδύνου σχήματα, καινοφανή νομισματικά προϊόντα που παράγουν υπερκέρδη για τους ολίγους, χωρίς ίχνος παραγωγής πραγματικού αγαθού ή υπηρεσίας". Τεράστια ποσά εκτός του παραδοσιακού εποικοδομητικού τρίπτυχου: παραγωγικών επενδύσεων, παραγωγής- εμπορίου, κατανάλωσης, αναζητούν βραχυπρόθεσμα κέρδη, απανταχού της γης. Ένα "ανώνυμο χρήμα" έχει δημιουργηθεί, συνοδό της "χαοτικής λειτουργίας της αγοράς" και της γενικότερης εικονικής πραγματικότητας που βιώνουμε.
Αρθρογράφος:Γιώργος Ι. Κωστούλας
Πηγή: http://www.capital.gr/news.asp?Details=531389
Σκέφτομαι, ότι αν ζούσε σήμερα ο Α. Smith δε θα ήταν καθόλου ευχαριστημένος από το είδος του Καπιταλισμού που κυριαρχεί. Επιλεκτικότατα, ό,τι ο Καπιταλισμός κράτησε από τη θεωρία του είναι η Αποτελεσματικότητα των Αγορών -η γνωστή "Αόρατη Χειρ"-, ενώ ξέχασε εντελώς τις αξιακές και ηθικές προϋποθέσεις λειτουργίας του, οι οποίες περιγράφονται στο έργο τού μεγάλου οικονομολόγου, "Θεωρία των Ηθικών Συναισθημάτων".
Παρακάτω εντοπίζονται 8+8 θύλακες νοσηρής υποταγής των σημερινών κοινωνιών στην τρομοκρατία της... "Δημοκρατίας των Αγορών". Οκτώ σήμερα και οκτώ στο επόμενο, ομότιτλο κείμενο.
1. Σήμερα ζούμε την πλήρη διαστρέβλωση τού αφορισμού τού Mandeville, όπως καταγράφεται στο έργο του, "Ο μύθος των μελισσών" (1714): "private vices make public virtues" -"τα ιδιωτικά ελαττώματα στην υπηρεσία του δημοσίου οφέλους". H απληστία έχει απενοχοποιηθεί πλήρως και από αμάρτημα έχει ανακηρυχθεί σε αρετή. Οι άνθρωποι αναγνωρίζονται μόνο ως φορείς του "δημιουργικού εγωισμού" και ως οι λογικοί μεγεθυντές της χρησιμότητας, μέσα από την παντοδύναμη επιθυμία τους για μεγιστοποίηση των προσωπικών τους επωφελειών.
Όμως, η απληστία και τα συνοδά της συναισθήματα, όπως ο φθόνος, ο επιδεικτικός ανταγωνισμός, η ματαιοδοξία κ.λπ, εξακολουθούν να θεωρούνται από την κοινωνία, ως σύνολο, ηθικά και κοινωνικά, επικίνδυνες επιδόσεις, υπεύθυνες για οικονομικές ανισότητες, διαφθορά, και την ορθολογιστική στεγνά των ημερών μας. Αποτέλεσμα; Ένας αποπροσανατολισμός στα όρια της σχιζοφρένειας, μια πηγή συγκρουόμενων προτεραιοτήτων, ένα κοινό και ψυχολογικά επαχθές βίωμα των τελευταίων γενιών τού ανεπτυγμένου κόσμου.
2. Mια άλλη σχιζοφρένια, επισημασμένη από τον L. Thurow: Πώς ένα σύστημα που πιστεύει στη χρησιμότητα του ανταγωνισμού, θα συνεχίσει να την έχει, αν πάψει πια να έχει ανταγωνιστές, όπως το ευαγγελίζεται ο σημερινός νεοφιλελευθερισμός χωρίς εχθρούς;
3. Η αγορά έχει εμπορευματοποιήσει και προσπαθεί να εξηγήσει με οικονομικούς όρους κοινωνικά φαινόμενα όπως η εγκληματικότητα, οι φυλετικές διακρίσεις, η επιλογή κατοικίας, ο γάμος, ο πόλεμος, γράφει ο Κ. Παπαδημητρίου στην Καθημερινή. Κι ακόμα, η αγάπη, η υγεία, η εκπαίδευση ή η φιλανθρωπία. Το cost-benefit analysis και η συνεκτίμησή του εφαρμόζεται παντού. Στη φιλανθρωπία, γράφει ο G. Becker, μιλάμε ήδη για Charity Βusiness, στο χώρο της υγείας έχει καθιερωθεί τομέας αγοροπωλησίας οργάνων, ενώ υπάρχουν βιβλία – οδηγοί επιτυχίας για "Εthics Βusiness" (προσοχή: Ethics Business, όχι Business Εthics).
4. Η Παγκοσμιοποίηση, ίσως αναπόφευκτη για τους κοστολογούντες, έχει δημιουργήσει αταξία, ανεργία και αστάθεια. Κατέστρεψε τη βιομηχανία των επί μέρους χωρών, έριξε, απανταχού, το γενικό επίπεδο ζωής και οδήγησε σε μια χαλαρή, τυφλή και εύκολα χειραγωγούμενη κοινωνία. "Οι βραχυπρόθεσμες κεφαλαιακές ροές δεν αυξάνουν τις επενδύσεις, ούτε την ανάπτυξη. Δημιουργούν αποσταθεροποίηση, κέρδη που συσσωρεύονται και φορολογούνται ελάχιστα". Η Παγκοσμιοποίηση δεν είναι πανάκεια όπως υποστηρίζουν όσοι επιδιώκουν να επωφεληθούν από την παρουσία της.
5. Ο Ch. McMahon σημειώνει: Ό,τι δε λειτουργεί με όρους αγοράς ή δεν υπηρετεί την αγορά παύει να έχει αξία. Δεν υπάρχουν διαρκείς αξίες. Κάθε αξία ενσωματώνεται στους μηχανισμούς της αγοράς και ισχύει μέχρι να βρεθεί μια πιο αποτελεσματική που θα την αντικαταστήσει. "Οι άνθρωποι δουλεύουν χωρίς όρους και χωρίς όρια". Η ορθολογική διάσταση εκτοπίζει κάθε ηθική ή αξιολογική διάσταση.
6. Οι σχολές οικονομικών και επιχειρηματικών σπουδών κάνουν μεγάλο κακό όταν διδάσκουν στους σπουδαστές τους ότι η εγωιστική ανταγωνιστικότητα και ο ορθολογισμός είναι οι μοχλοί κάθε αποδοτικότητας. Και ότι κάθε αντίθετη συμπεριφορά είναι παραλογισμός και έξω από την ανθρώπινη φύση. Η ηθική ως βασικό προαπαιτούμενο ενάσκησης κάθε επιχειρηματικής δραστηριότητας, δεν αναγνωρίζεται πια. Κι αυτό γιατί τα οφέλη από την άσκηση ενός έντιμου εμπορίου είναι μακροπρόθεσμα. Τώρα κανένας δεν έχει την υπομονή να περιμένει την ανταμοιβή και τη γλύκα από την επαναλαμβανόμενη συναλλαγή-πώληση.
7. Η μακροπρόθεσμη απασχόληση όλο και μειώνεται. Ήδη, αντί για απασχόληση μιλάμε για απασχολησιμότητα, με την τελευταία να έχει γίνει ευθύνη του καθενός εργαζόμενου χωριστά. Αποτέλεσμα είναι "να συρρικνώνεται η αίσθηση της κοινότητας, της ομάδας, που τόσο στήριζε, ηθικά, τα μέλη της. Με την ανασφάλεια να χαρακτηρίζει τις εταιρικές υποθέσεις, είναι οξύμωρο να μιλάμε για εταιρική εργατική κοινότητα. Οι εταιρείες δεν αισθάνονται πλέον ως κοινότητες, αλλά μόνο ως περιουσίες".
8. Ο P. Drucker διαπίστωνε από καιρό: Η απελευθέρωση των αγορών δεν έφερε τις αναμενόμενες ισορροπίες. Οι έντονες διακυμάνσεις των νομισματικών ισοτιμιών έχει δημιουργήσει μια μόνιμη πηγή κερδοσκοπίας και παρασιτισμού, μέσα από "επισφαλή, υψηλού κινδύνου σχήματα, καινοφανή νομισματικά προϊόντα που παράγουν υπερκέρδη για τους ολίγους, χωρίς ίχνος παραγωγής πραγματικού αγαθού ή υπηρεσίας". Τεράστια ποσά εκτός του παραδοσιακού εποικοδομητικού τρίπτυχου: παραγωγικών επενδύσεων, παραγωγής- εμπορίου, κατανάλωσης, αναζητούν βραχυπρόθεσμα κέρδη, απανταχού της γης. Ένα "ανώνυμο χρήμα" έχει δημιουργηθεί, συνοδό της "χαοτικής λειτουργίας της αγοράς" και της γενικότερης εικονικής πραγματικότητας που βιώνουμε.
Αρθρογράφος:Γιώργος Ι. Κωστούλας
Πηγή: http://www.capital.gr/news.asp?Details=531389
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Αναρτήσεις
