50 Οικονομικές συμβουλές που δεν μάθαμε στο σχολείο

Εκτός απροόπτου, ακόμα και αυτοί που αποφοίτησαν από πανεπιστήμιο, δεν τους παρουσιάστηκε ούτε μια ευκαιρία να παρακολουθήσουν κάποιο μάθημα είτε στο γυμνάσιο είτε στο πανεπιστήμιο για την διαχείριση των οικονομικών τους. Εάν το πανεπιστήμιο και γενικά το εκπαιδευτικό σύστημα μας βοηθάει να προετοιμαστούμε καλύτερα για την κοινωνία και να καταρτιστούμε καλύτερα για την αγορά εργασίας δεν θα έπρεπε να μας μαθαίνει περισσότερα για το τι να κάνουμε με τα χρήματα που κερδίζουμε από αυτή; Ειδικά σε μια χώρα όπου οι μισοί έλληνες χρωστάνε σε πιστωτικές κάρτες. Ακολουθούν μερικές συμβουλές που ίσως βοηθήσουν.

1) Πληρωθείτε πρώτοι. Προσπαθήστε να αποταμιεύσετε τουλάχιστον το 10% του εισοδήματος σας.

2) Ξοδεψτε λιγότερο από όσο κερδίζετε. Ενώ αυτό φαίνεται προφανές, οι Έλληνες είναι γνωστό ότι κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Σταματήστε να ξοδεύετε και αρχίστε να αποταμιεύετε.

3) Πληρώστε τους λογαριασμούς σας εγκαίρως. Αποφύγετε τις περιττές αναβολές των πληρωμών και φροντίστε να γνωρίζετε ανα πάσα στιγμή πόσα χρήματα έχετε διαθέσιμα.

4) Αποφύγετε τα χρέη στο μέτρο του δυνατού. Ακόμα και τα στεγαστικά δάνεια που θεωρούνται «καλά χρέη», ίσως σας συμφέρει να τα αποπληρώσετε νωρίτερα.

5) Συντάξτε έναν προϋπολογισμό. Χρησιμοποιείστε ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή ή χαρτί και μολύβι, ό,τι σας εξυπηρετεί καλύτερα.

6) Θέστε συγκεκριμένους στόχους. Να γνωρίζετε πότε χρειάζεται να αγοράσετε καινούριο σπίτι, πότε ήρθε η ώρα να συνταξιοδοτηθείτε και πόσο θα σας κοστίσουν αυτές οι επιλογές.

7) Συγκεντρώστε ένα κεφάλαιο έκτακτης ανάγκης. Συκεντρώστε σε ένα λογαριασμό προθεσμιακής κατάθεσης τριών μηνών εισοδήματα.

Σταδιοδρομία και εκπαίδευση

8) Μορφωθείτε. Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση σχεδόν πάντα αξίζει τα χρήματα της και ίσως ακόμα περισσότερα. Μακροπρόθεσμα οι αμοιβές ενός απόφοιτου πανεπιστημίου είναι μεγαλύτερες από αυτές ενός απόφοιτου λυκείου.

9) Η καριέρα σας είναι από τα πολυτιμότερα περιουσιακά στοιχεία. Δώστε της μεγαλύτερη προτεραιότητα από κάθε άλλη επένδυση. Θυμηθείτε ότι αν δεν φροντίσετε αυτή, δύσκολα θα καταφέρετε με άλλες.

10) Μην υπερχρεώνεστε. Οι δόσεις για τα δάνεια και τα χρέη σας δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν το 1/3 των εσόδων σας.

11)Ζητήστε αύξηση. Αν λαμβάνετε τον ίδιο μισθό εδώ και αρκετό καιρό ήρθε η ώρα να ζητήσετε αύξηση, ειδικά αν η συνεισφορά σας στην επιχείρηση είναι αξιόλογη.

12) Πάρτε ένα επαγγελματικό πιστοποιητικό. Μερικά επαγγέλματα προσφέρουν πιστοποιητικά που εάν τα αποκτήσετε, εκτός από περισσότερες δεξιότητες σας προσφέρουν την δυνατότητα να διαπραγματευτείτε υψηλότερο μισθό.

Πίστωση και δάνεια

13)Πάρτε μια κάρτα ανταμοιβών. Εάν χρειάζεστε πιστωτική κάρτα, ο καλύτερος τύπος είναι μια κάρτα που σας επιστρέφει μέρος των χρημάτων που ξοδεύετε.

14) Αποπληρώστε το χρέος των πιστωτικών σας καρτών. Το χρέος από πιστωτικές κάρτες είναι συνήθως το χρέος με το μεγαλύτερο επιτόκιο. Αποπληρώστε αυτό πρώτα για να μην συσσωρευτούν μεγάλα χρηματικά ποσά.

15) Μην πληρώνετε μόνο την ελάχιστη δόση στις πιστωτικές κάρτες. Τα επιτόκια είναι πολύ μεγάλα και τα χρέη αυξάνονται πολύ πιο γρήγορα.

16) Αποφύγετε παρά(ν)λο(μ)γες τραπεζικές αμοιβές. Πολλές τράπεζες χρεώνουν παράνομα μικροποσά για υπηρεσίες που θα έπρεπε να είναι δωρεάν.

17) Διαπραγματευτείτε τα δάνεια σας. Ζητήστε από την τράπεζα σας καλύτερους όρους αποπληρωμής ή ζητήστε να μειώσουν το επιτόκιο. Αν τους πείτε ότι θα αλλάξετε τράπεζα το πιο πιθανό είναι ότι θα σας κάνουν τη χάρη.

Καταναλωτισμός

18) Να είστε υπομονετικός. Μην αγοράστε αυτό το νέο ηχοσύστημα που βγήκε στην αγορά σήμερα. Περιμένετε έναν μήνα και αν ακόμα το χρειάζεστε η τιμή του θα έχει πέσει αρκετά.

19) Αγοράστε αεροπορικά εισιτήρια όσο το δυνατόν νωρίτερα. Αν αγοράσετε εισιτήρια δυο μήνες πριν τα εισιτήρια είναι πολύ φτηνότερα. Αν έχετε σχεδιάσει νωρίς τις διακοπές σας, εκμεταλλευτείτε το.

20) Κάνετε το σπίτι σας περισσότερο αποδοτικό ενεργειακά. Η Greenpeace έχεις πολλές συμβουλές για να τα καταφέρετε.

21)Παρακολουθείτε τα έξοδα σας. Τουλάχιστον για έναν μήνα, κρατήστε λογαριασμό των εξόδων σας. Στο τέλος του μήνα, θέστε προτεραιότητες και κάντε προσαρμογές.

22) Αφήστε το αυτοκίνητό σας. Τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς μπορεί να εξυπηρετούν τις καθημερινές μετακινήσεις σας, γλιτώνοντας σας εκτός από έξοδα για βενζίνη και διόδια, χρόνο για να βρείτε θέση πάρκινγκ. Εκτός του ότι κάνετε κάτι για το περιβάλλον.

Σπίτι

23) Ανακαινίστε τα παλιά μπάνια και την κουζίνα σας. Αυτά είναι συχνά τα σημεία προσοχής όταν προσπαθείτε να πουλήσετε ένα σπίτι. Ένα ανακαινισμένο λουτρό μπορεί να σας επιστρέψει το 100% της αξίας του, ενώ μια σύγχρονη κουζίνα περίπου το 80%.

24) Αναχρηματοδοτήστε το δάνειο της υποθήκης αν συμφέρει. Συχνά συμφέρει να αναχρηματοδοτήσετε μερικά δάνεια, καθώς πέφτουν τα επιτόκια και μεγαλώνει η περίοδος αποπληρωμής με αποτέλεσμα να πέφτει και η μηνιαία δόση.

25) Κάντε μια έρευνα αγοράς προτού διαλέξετε στεγαστικό δάνειο. Οι τράπεζες προσφέρουν πληθώρα στεγαστικών δανείων με διαφορετικά επιτόκια και διαφορετικούς όρους αποπληρωμής. Βρείτε αυτό που σας ταιριάζει καλύτερα.

26) Διαπραγματευτείτε απευθείας με τον πωλητή. Παρακάμπτοντας μεσίτες και πράκτορες, γλιτώνετε από περιττά έξοδα και αμοιβές.

27) Μάθετε για τα έξοδα κατοικίας. Πριν αγοράσετε σπίτι φροντίστε να ενημερωθείτε για τα έξοδα και τους φόρους που θα σας επιβαρύνουν μόλις έρθει στην κατοχή σας. Δεν θέλετε να μάθετε κρυφές χρεώσεις αφού έχετε προχωρήσει στην αγορά.

28) Φέρτε έναν επαγγελματία για επιθεώρηση. Για να μην βρεθείτε προ εκπλήξεως ανακαλύπτοντας ζημιές και φθορές που δεν φαίνονταν με την πρώτη ματιά, καλύτερα φέρτε κάποιον να επιθεωρήσει το σπίτι πριν το αγοράσετε.

29)Διαπραγματευτείτε την τιμή αγοράς. Οι τιμές είναι σχεδόν πάντα διαπραγματεύσιμες. Μην πληρώσετε ποτέ την τιμή που σας είπαν αρχικά, αλλά μειώστε τη μερικές ποσοστιαίες μονάδες.

Ασφάλεια

30) Ασφαλιστείτε. Δεν υπάρχει υψηλότερη οικονομική προτεραιότητα στη ζωή σας από την ασφάλεια υγείας. Χωρίς αυτή, τα έξοδα σε περίπτωση που συμβεί κάτι θα μπορούσαν να σας φέρουν σε οικονομικό αδιέξοδο

31) Να έχετε αρκετή. Θα πρέπει η ασφάλεια υγείας σας να μπορεί να αντικαταστήσει τουλάχιστον πέντε ετήσιους μισθούς, δέκα αν έχετε και παιδιά.

32) Όχι υπερβολική. Χρειάζεστε ασφάλεια υγείας. Εάν είστε άγαμοι και δεν έχετε προστατευόμενο δεν χρειάζεστε ασφάλεια ζωής.

33) Σκεφτείτε την ασφάλεια αυτοκινήτου. Θεωρητικά όσο ακριβότερο είναι το αυτοκίνητό, τόσο υψηλότερα είναι και τα ασφάλιστρα. Έχετε το υπόψη σας πριν καταφύγετε στην αγορά ενός αυτοκινήτου.

34) Επιλέξτε τη σωστή ασφάλεια αυτοκινήτου. Μην πάρετε τη φτηνότερη ασφάλεια ή αυτή με την περισσότερη προστασία. Ανακαλύψτε ακριβώς πόση κάλυψη χρειάζεστε..

35) Αγοράστε την ασφάλεια σπιτιού και την ασφάλεια αυτοκινήτου από τον ίδιο ασφαλιστή. Θα λάβετε συνήθως μια καλύτερη προσφορά απ’ ότι εάν αγοράσετε τις ασφάλειες χωριστά.

Επενδύσεις

36) Να είστε προσεκτικός με τους πράκτορες. Λίγοι διαχειριστές κεφαλαίων μπορούν να κερδίσουν αρκετά ώστε να καλύψουν την αμοιβή που χρεώνουν και να σας αποφέρουν και σημαντικά έσοδα.

37) Προσοχή με το χρηματιστήριο. Το να παίζετε κερδοσκοπικά με μετοχές μπορεί να αποβεί πολύ επικίνδυνο, εκτός και αν ξέρετε τι κάνετε.

38) Οι μετοχές προσφέρουν υψηλή ανταμοιβή με υψηλό κίνδυνο. Μακροπρόθεσμα, οι μετοχές προσφέρουν ιστορικά μεγάλες αποδόσεις και υπερτερούν σημαντικά από πολλές μορφές εναλλακτικών επενδύσεων. Αλλά βραχυπρόθεσμα εμπεριέχουν μεγάλο κίνδυνο καθώς μπορούν να χάσουν μεγάλο μέρος της αξίας τους πολύ γρήγορα. Γι’ αυτό επενδύστε σε μετοχές μόνο με χρήματα που δεν θα χρειαστείτε σύντομα.

39) Μετοχές πρώτα, ομόλογα αργότερα. Επενδύστε στις μετοχές όταν είστε νέοι, και κινηθείτε στην αγορά ομόλογων αργότερα. Οι μετοχές είναι μια καλή μακροπρόθεσμη στρατηγική επένδυσης. Εάν είστε ακόμα νέοι όταν πέσει η αγορά, θα έχετε άφθονο χρόνο για να περιμένετε να ανακάμψει. Καθώς μεγαλώνετε επενδύστε στην σιγουριά των ομολόγων.

40) Η προηγούμενη απόδοση δεν είναι εγγύηση για μελλοντική επιτυχία. Ακριβώς επειδή μια μετοχή ήταν ψηλά τους τελευταίους έξι μήνες δεν σημαίνει ότι θα συνεχίσει να ανεβαίνει και αύριο.

41) Διαφοροποιήστε το χαρτοφυλάκιό σας. Μην επενδύσετε ποτέ περισσότερο από 10% του χαρτοφυλακίου σας σε οποιαδήποτε επιχείρηση. Ακόμα κι αν είναι ένα «σίγουρη επένδυση».

42) Εάν δεν καταλαβαίνετε πώς λειτουργεί μια επένδυση μην την αγοράσετε. Κάντε μια έρευνα πρώτα πριν αρχίσετε να επενδύετε τα χρήματα σας σε μια επένδυση που δεν ξέρετε πως λειτουργεί.

43) Μην δανείζεστε από τις προθεσμιακές καταθέσεις. Θεωρήστε το ως ληστεία, καθώς οι ποινές αν «σπάσετε» προθεσμιακές καταθέσεις είναι ιδιαίτερα αυστηρές και χάνεται μεγάλο μέρος των τόκων. Είναι μια λύση έκτακτης ανάγκης.

44) Επενδύστε μακροπρόθεσμα. Δεν υπάρχει κανένα εγγυημένο σχέδιο για να γίνετε πλούσιοι σε μια νύχτα. Και στις επενδύσεις, δεν υπάρχει καμία υψηλή ανταμοιβή χωρίς υψηλό κίνδυνο.

45) Αναζητήστε επαγγελματική βοήθεια. Δεν είναι ανάγκη να αναλάβετε χρέη χρηματιστή ή λογιστή για να παρακολουθείτε τις επενδύσεις σας. Προσλάβετε έναν προσωπικό οικονομικό σύμβουλο –αν μπορείτε- για να σας βοηθήσει.

46) Αποπληρώστε τα χρέη πριν ξεκινήσετε επενδύσεις. Το να επενδύετε τα χρήματα σας σε μια επένδυση με απόδοση 5% δεν πρόκειται να βοηθήσει αν παράλληλα έχετε χρέη σε πιστωτικές κάρτες με επιτόκιο 17%

Φόροι

47) Να γνωρίζετε πότε να πληρώνετε τους φόρους. Εάν αναμένετε επιστροφή φροντίστε να την εισπράξετε όσο νωρίτερα μπορείτε. Αντίθετα εάν οφείλετε χρήματα, φροντίστε να αναβάλετε την πληρωμή όσο περισσότερο γίνεται.

48) Μάθετε όλες τις φοροελαφρύνσεις. Έξοδα πρώτης κατοικίας, αποσβέσεις κτλ.

49) Επικεντρωθείτε στις αφορολόγητες επενδύσεις. Τα μερίσματα –τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα- δεν επιβαρύνονταν με επιπλέον φορολογία.

50) Αγοράστε ένα υβριδικό όχημα. Τα υβριδικά είναι ακριβότερα από τα συμβατικά, αλλά μπορείτε να εξοικονομήσετε χρήματα από την βενζίνη, από τα τέλη ταξινόμησης και άλλες φοροελαφρύνσεις.

Ακόμα κι αν δεν μπορέσετε να εφαρμόσετε όλα τα παραπάνω ορισμένα από αυτά θα βελτιώσουν έστω και λίγο τα οικονομικά σας. Εξάλλου τα χρήματα δεν είναι το παν. Η υγεία, η οικογένεια και η ευτυχία είναι πολύ πιο σημαντικά..